Nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti fizika-matematika fakulteti

I BOB. PEDAGOGIKA NAZARIYASI VA AMALIYOTI TA’LIM SIFATI
MASALALARI
1.1-§.Ta’lim sifati, samaradorligi tushunchalari
Ta’lim arabcha so’zdan olingan bo’lib, ilm- fan yoki kasb- hunar sohalari

bo’yicha egallanishi zarur bo’lgan ma’lumot va ko’nikmalar majmui tushuniladi.

Jarayon ish-harakat, voqea- hodisaning borishi, rivoji, oqimi, protsess.

Ta’lim jarayoni deganda ta’limda yuz berayotgan va kutilayotgan yangiliklar

tizimi tushuniladi. Respublikamiz ta’lim jarayonida juda ham tez sur’atlar bilan

rivojlanib, jadal o’sib boryapti. Buni biz davlatimizning oliy o’quv yurtlarida,

maktablarda umuman ta’lim muassasalarida

qilayotgan o’zgarishlar zamirida

ko’rishimiz mumkin. Ta’lim jarayonida natija qanday bo’lishini bilish uchun,

albatta, ta’lim sifatiga e’tibor qaratishimiz kerak bo’ladi.

Sifat arabcha so’zdan olingan bo’lib, narsa, voqea va hodisalar, ularning

o’ziga xos belgi va ichki xususiyatlariga ko’ra, xarakterlanuvchi asosiy filosofik

kategoriyalardan biri hisoblanadi.

Ta’limda kutilgan sifati esa, har bir rivojlangan va rivojlanayotgan davlatning

asosiy erishishi kerak bo’lgan maqsadidir.Ya’ni davlat tasdiqlab qo’ygan va davlat

ta’lim standartlariga to’la javob bera oladigan muhit yaratish va uni

rivojlantirishdir.Ta’lim sifatini yaxshilash uchun birinchi navbatda davlat ta’lim
oluvchilarga barcha sharoitlarni yaratib berishi kerak. Prezidentimiz tomonidan

hozirda barcha ta’lim muassasalari eng oxirgi zamon talablari asosida

jihozlaniyapti.

Hozir
axborot-texnologiyalari
asri

bo’lgani
uchun

ta’lim

muassasalari kompyuter, proyektrlar, kitoblar, o’quv zallari, yangi binolar bilan

to’liq ta’minlaniyapti. Nimaga kerak?O’quvchilar kompyuter savodxonligini

o’rganishi va har bir dars davomida o’qituvchilar o’quvchilarga mavzuni to’liq
yoritib berishi uchun vaqtdan tejash va unumli foydalanish uchun qilinayotgan

ishlar hisoblanadi.Ta’lim jarayonida qanday natijalarga erishganlarimizni esa

ta’limning samaradorligidan bilib olishimiz mumkin.

6

Samarador kutilganicha yoki undan ham ortiq samara beradigan jarayonlar
tushuniladi.

Ta’lim samarasi esa ta’limdan kutilgan natijamiz hisoblanadi.Ta’lim sifatini

oshirish uchun ta’lim muassasalarida qilingan jarayonlarga javoban hozirda

yoshlarimizning erishayotgan yutuqlarining barchasi ta’limdan olingan samaradir.

Fanlar yoki sport bo’yicha yoshlarimizning chetellarda olib kelayotgan o’rinlari,

sovrinlari O’zbekistoning nomini butun dunyoga tanitdi. Bu davlatimizning oldiga

qo’ygan yuksak maqsadlardan biri desak bo’ladi.

1. Ta'lim jarayoni samaradorligini oshirish, ta'lim oluvchilarning mustahkam

nazariy bilim, faoliyat, ko’nikma va malakalarini shakllantirish, ularni kasbiy

mahoratga aylanishini ta'minlash maqadida o’qitish jarayonida yangi pedagogik

texnologiyadan foydalanish davr taqozosi hamda ijtimoiy zaruriyat sifatida kun

tartibiga qo’yilmoqda.

2. Ta'lim jarayoniga yangi pedagogik texnologiyani tadbiq etish kadrlar

tayyorlash yo’naltirilgan umumiy jarayon mazmunining sifat jihatdan o’zgarishini

ta'minlaydi.

3. Yangi pedagogik texnologiya nazariyasi qiodalaridan foydalanish asosida

tashkil etilgan ta'lim jarayoni barkamol shaxs va malakali mutaxassisni tarbiyalash

borasidagi ijtimoiy buyurtmaning bajarilish holatining sifat ko’rsatkichiga ega

bo’lishiga olib keladi.

4. Barkamol shaxs va malakali mutaxassislarning ijtimoiy ishlab chiqarish

jarayonidagi faoliyatlari hamda ularning samarasi ijtimoiy taraqqiyotning
tezlashuviga olib keladi.

7