Нефть ва газ факультети Нефт

Геоморфологик кузатишлар.

Хариталанаётган ҳудуд рельефи бевосита унинг геологик тузилишига ва тўртламчи даврдаги ривожланиш тарихига боғлиқ.
Геоморфологик кузатишларда рельеф шаклига, унинг тутган ўрни ва ўлчамига эътибор бериш керак бўлади. Унинг шаклланиши ва ривожланиш босқичларини аниқлаш орқали муҳим хулосалар чиқариш мумкин.
Геоморфологик кузатишларда нураш агенти ва турлари, делювиал ётқизиқларининг тарқалиши ва қалинлиги; қадимий текисланган юзаларнинг мутлақ ва нисбий баландликлари, қияланган томони ва бурчаги; сувайирғичлар ва қоялар шакли; тоғ ёнбағирларининг қиялиги, уларда делювий жинсларнинг тарқалиши, кўндаланг профилдаги зина ва супалар,
уларнинг эни ва узунлиги; тоғ ёнбағирларининг тоғ этагига ўтиш шакли ва бурчаги, делювиал жинслар тарқалган майдон ва бу жинслар қалинлиги; сой водийларининг умумий кўриниши, водий чуқурлиги, эни, ундаги супалар сони, шакли, баландлиги, уларни ҳосил қилган жинсларнинг моддий таркиби, генезиси ва бошқалар ўрганилади.
Геоморфологик кузатишлар асосида геоморфологик харита тузилади.

2. Гидрогеологик кузатишлар.

Геологик хариталаш жараёнида ерости сувларини ўрганиш жуда муҳимдир. Бунда ерости сувларининг ҳосил бўлиш шароитлари, заҳираси, кимёвий таркиби, тўпланиш шароитлари таърифланади.
Ерости сувларини ўрганишда улар жойлашган тоғ жинсларининг литолого-фациал хусусиятлари, рельеф ёки ёриқли структураларга боғлиқлигига аҳамият берилади.
Агар ерости сувлари булоқ шаклида ер юзасига оқиб чиққан бўлса унинг сув сарфи, режими, кимёвий таркиби, ранги, мазаси, тиниқлиги ва ҳароратига эътибор берилади. Ерости сувларининг кимёвий таркиби ёрдамида ер заминидаги фойдали қазилмаларни қидириш мумкин.

3. Турли табиий шароитларда геологик хариталаш хусусиятлари

Республикамиз ҳудуди рельефи ва табиий шароитлари билан кескин фарқ қилувчи икки ўлкага бўлинади. Мамлакатимиз ғарбий қисми текис чўллардан иборат бўлса, унинг шарқида осмонўпар қорли тоғлар кенг тарқалган.

1.