|
Umumiy qism 48¹-modda. Ozodlikni cheklash
Ozodlikni cheklash sud tomonidan mahkumga nisbatan yashash joyini u yoki bu sabab bilan tark etishni butunlay taqiqlashdan yoki sutkaning muayyan vaqtida yashash joyidan chiqishni cheklashdan iborat.
Oldingi tahrirga qarang.
Ozodlikni cheklash bir oydan besh yilgacha muddatga tayinlanadi hamda sud tomonidan belgilanadigan organlar nazorati ostida o‘taladi. Ozodlikni cheklash, uni mahkumning yashash joyida o‘tash shartlari sodir etilgan qilmishning xususiyati va sud chiqargan qarorni ijro etishdan bo‘yin tovlashning oldini olish hisobga olingan holda sud tomonidan belgilanadi.Qo‘llanilayotgan taqiqning (cheklashning) xususiyatlarini hisobga olgan holda, sud mahkumning zimmasiga quyidagi qo‘shimcha taqiqlarni (cheklashlarni) yuklashi mumkin:
muayyan joylarga bormaslik;
ommaviy va boshqa tadbirlar o‘tkazishda ishtirok etmaslik;
muayyan faoliyat bilan shug‘ullanmaslik;
muayyan buyumlarga ega bo‘lmaslik yoki ularni o‘zida saqlamaslik;
transport vositasini boshqarmaslik;
mahkumlarni nazorat qiluvchi organning roziligisiz yashash joyini, ish va (yoki) o‘qish joyini o‘zgartirmaslik, tegishli ma’muriy hududdan tashqariga chiqmaslik;
muayyan shaxslar bilan aloqa o‘rnatmaslik;
aloqa vositalaridan, shu jumladan Internetdan foydalanmaslik;
alkogolli ichimliklar iste’mol qilmaslik.
Umumiy qism 50-modda. Ozodlikdan mahrum qilish.
Ozodlikdan mahrum qilish mahkumni jamiyatdan ajratib jazoni ijro etish koloniyasi yoki turmaga joylashtirishdan iboratdir.
Oldingi tahrirga qarang.
Ozodlikdan mahrum qilish bir oydan yigirma yilgacha muddatga belgilanadi, ushbu moddaning uchinchi qismida nazarda tutilgan hollar bundan mustasno.Uzoq muddatli ozodlikdan mahrum qilish yigirma yildan ortiq, lekin yigirma besh yildan ko‘p bo‘lmagan muddatga belgilanadi va faqat javobgarlikni og‘irlashtiradigan holatlarda qasddan odam o‘ldirish (97-moddaning ikkinchi qismi) va terrorizm (155-moddaning uchinchi qismi) uchun tayinlanishi mumkin.
Uzoq muddatga ozodlikdan mahrum qilish jazosi ayolga, o‘n sakkiz yoshga to‘lmasdan jinoyat sodir etgan shaxsga va oltmish yoshdan oshgan erkakka nisbatan tayinlanishi mumkin emas.Ozodlikdan mahrum etishga hukm qilinayotgan ayollarga nisbatan:
a) ijtimoiy xavfi katta bo‘lmagan jinoyat, ehtiyotsizlik oqibatida jinoyat sodir etganlarga hamda qasddan uncha og‘ir bo‘lmagan jinoyat sodir etganlarga nisbatan jazoni manzil-koloniyalarda;
b) og‘ir va o‘ta og‘ir jinoyat uchun jazoni umumiy tartibli koloniyalarda;
v) ilgari ozodlikdan mahrum qilish tariqasidagi jazoni o‘tab chiqib, yangi sodir etgan o‘ta og‘ir jinoyati uchun hukm qilinayotganlarga, shuningdek o‘ta xavfli retsidivist deb topilganlarga nisbatan jazoni qattiq tartibli koloniyalarda o‘tash tayinlanadi.
A ga nisbatan JK umumiy qism 73-moddasi Jazoni oʻtashdan muddatidan ilgari shartli ozod qilishning A) bandiga asosan ijtimoiy xavfi katta boʻlmagan yoki uncha ogʻir boʻlmagan jinoyat uchun sud tayinlagan jazo muddatini kamida uchdan bir qismini otagandan song shartli ozod qilish qolllanilishi mumkin.
A ga nisbatan JK umumiy qismning 78-moddasi
V)bandiga asosan, Axloq tuzatish ishlari jazosi sud tomonidan tayinlansa, ushbu jazoni oʻtab chiqqanidan 1 yil oʻtgandan soʻng;
G)bandiga asosan, Sud tomonidan ozodlikni cheklash jazosi tayinlangan taqdirda, ushbu jazo otalgandan song 2 yil oʻtgach;
D)bandiga asosan, 117-moddada belgilangan 3 yilgacha ozodlikdan mahrum qilish jazosi tayinlanganda, 4yildan song Aning sudlanganlik holati tugallanadi.
Shuningdek Umumiy qism 79-moddasiga koʻra Sudlanganlikning olib tashlanishi.
Agar shaxs ozodlikdan mahrum qilish jazosini o‘tab bo‘lganidan keyin unga nisbatan ma’muriy jazo yoki intizomiy ta’sir choralari qo‘llanilmagan bo‘lsa, jamoat birlashmasi, fuqarolarning o‘zini-o‘zi boshqarish organi, jamoa yoki jazoni o‘tab chiqqan shaxsning o‘zi bergan iltimosnomasiga ko‘ra sud ushbu Kodeksning 78-moddasida nazarda tutilgan muddatlarning kamida yarmi o‘tganidan keyin uning sudlanganligini olib tashlashi mumkin.
Sudlanganlik amnistiya aktı yoki afv etish asosida ham olib tashlanishi mumkin.
4-KAZUS
B. o'z dehqon xo'jaligida tarvuz yetishtiradi. Har kuni tongda yorilib yotgan tarvuzlarni ko'rib, yoz faslining oxirida tungi tarvuz o'g'rilarini qo'lga tushirish va ichki ishlar organiga xabar berishga qaror qilishadi. B.ning 15 yoshli o'g'li A. ham tungi “ov”da ishtirok etishga ruxsat so'rab, dalada qoldi. Shu kecha tunda 13 yoshli X. va M. polizga kirishib, pishib yetilgan tarvuzlarni yog'och bilan urib yorishayotgan paytda ularni poylab o'tirgan B. va uning o'g'li Abdusattor ov miltig'idan havoga qaratib o'q uzishdi. O'q ovozidan qo'rqib ketgan X va M. qochishni boshladi. Shundan so'ng, A. qochib ketayotgan X. va M.ga qarata yana bir marta o'q uzadi. Buning natijasida M. chap buyragi va jigaridan jarohat olib, og'ir tan jarohati oladi. X.ning ham tanasida o'qdan olgan jarohat izlari mavjud bo'lib, ikkala o'smir 2 kundan keyin kasalxonada vafot etishdi.
Keyinchalik B.ning tushuntirishicha, ular o'qni X. va M.ni to'xtatish maqsadida otishganligini, biroq ular buni tushunmaganligi uchun qochib ketishganini aytadi.
Kazus bo‘yicha savollar:
Kazus bo‘yicha savollar:
B. va uning o'g'li A.ni sodir etilgan qilmish uchun jinoiy javobgarlikka tortish mumkinmi?
Sodir etilgan qilmishni tahlil qiling, qilmish tarkibini tahlil qilib, jinoyatning tamom bo‘lish vaqtini hamda ijtimoiy xavflilik darajasini aniqlang.
JK 57-moddasini qo`llash tartibini yuqoridagi vaziyatga bog`lagan holda tushuntiring.
Aybdor shaxslarga JKning umumiy qismi qoidalari asosida jazo tayinlang.
Do'stlaringiz bilan baham: |
