Navoiy kon-metallurgiya kombinati navoiy davlat konchilik instituti

Бугунги дунёдаги ғоявий - мафкуравий жараёнларнинг

йўналишлари

Прогрессив		Реакцион
Тинчлик, барқарорлик ва тараққиёт		Уруш, қуролланиш, терроризм ва экстремизм
Миллатлараро тотувлик ва диний бағрикенглик		Ирқчилик, миллатчилик, диний ақидапарастлик
Инсон эркинлиги ва шахс камолоти		Тоталитаризм, мустабидлик ғояси асосидаги фаолиятлар
Умуминсоний қадриятлар устуворлиги		Эгоизм, маҳаллийчилик, тор манфаатлар устуворлиги

Ҳозирги давр-дунёда ғоявий қарама-қаршиликлар мураккаб тус

олган, мафкура полигонлари ядро полигонларидан ҳам

кучлироқ бЎлиб бораётган даврдир.

3.5-чизма.

Миллий ғоя: зарурлиги, маъно-моҲияти

Миллий ғоя - инсон ва жамият ҳаётига маъно мазмун бахш этадиган, уни эзгу мақсад сари етаклайдиган фикрлар мажмуидир.

Мафкура - муайян ижтимоий гуруҳ, ижти-моий қатлам, миллат, давлат, халқ ва жа-миятнинг эҳтиёжлари, мақсад ва муддао-лари, манфаатлари, орзу-интилишлари ҳам-да уларни амалга ошириш тамойилларини ўзида мужассам этадиган ғоялар тизимидир.

Ўзбекистоннинг тараққиёт йўли

Мамлакат олдида турган мақсадлар

Ривожланиш стратегияси

3.6-чизма.

Ҳозирги даврда мафкуравий

жараёнларнинг хусусиятлари

Интеграциялашиш		Глобаллашиш		Дифференциялашиш
Демократиялашиш		Инсонпарварлашиш		Сиёсийлашиш
Миллий чегаралар доирасида қолиб кетмаслик		Жамият ҳаётининг ҳамма соҳаларига таъсир кўрсатиш		Инсон умрининг бар-ча босқичларига уму-мий таъсир кўрсатиш

ХХI асрнинг бошларига келиб мафкуравий жараёнларнинг универсаллашуви шу даражага етадики, ундан бирор киши четда қолаётгани йўқ. У бутун Ер юзини, барча минтақа ва мамлакатларни қамраб олди, дунёдаги барча

одамлар унинг таъсири остида ҳаёт кечирмоқда

3.7-чизма.

Иқтисодий муносабат ва

алоқаларнинг кучайиши

Ижтимоий-сиёсий муносабатларнинг кенгайиши		Мафкуравий жараёнларни		Маънавий муносабат-лар ва маданий алоқалар кўламининг ортиши
		глобаллаштирувчи ва универсаллаш-
Ахборот ва алоқа коммуникациялари-нинг тараққиёти		тирувчи омиллар		Фундаментал илмий кашфиётлар ва фан ютуқларининг кўпайиши

Техник ва технологик

имкониятларнинг ўсиши

Бугунги дунёда мислсиз илмий кашфиётлар, улкан техникавий имкониятлар, универсал технологиялар, ахборот тарқатишнинг глобаллашуви, яъни уларнинг бутун кураш заминини қамраб олиш жараёни шиддат билан бормоқда. Бу жараёнлар жаҳон тараққиётининг муҳим хусусияти эканини эътироф этган ҳолда, уларнинг кучли мафкуравий таъсир воситаси

эканини ҳам унутмаслик даркор.

3.8-чизма.



Ҳозирги даврда Марказий Осиё сиёсий харитасида рўй берган туб ўзгаришлар туфайли бу минтақага нисбатан геополитик ёндашувларнинг ифодаси бЎлган мафкуравий жараёнлар мураккаблашиб бормоқда. Мустақил тараққиёт, эркин ва фаровон ҳаётга бўлган ишонч–эътиқодни мустаҳкамлаш йўлида хавф–хатарларнинг олдини олиш учун муттасил огоҳ бЎлиб яшаш, биргаликда кураш олиб бориш минтақа халқлари учун ҳаётий заруриятга айланиб қолди.

Марказий Осиё минтақасида мафкуравий жараёнлар

Интеграция жараён- ларининг кучайиб бориши

«Туркистон - умумий уйимиз» ғоясининг амалга ошиши

Мустақил давлатлар Ўртасидаги ҳамкор-ликни кучайтириш

Ижобий таъсир кўрсатувчи омиллар

Террорчиликка қарши кураш марказини ташкил этиш

Диний ақидапарастликка қарши курашда умумий фаолият олиб бориш

«6+2» гуруҳи фаолиятини кучайтириш

3.9-чизма.

Марказлашган Осиё минтақасидаги

мафкуравий жараёнлар

Ислом халифалиги байроғи остида мусулмон халқларини янги империяга бирлаштиришга интилишлар	Салбий таъсир кўр-	Ёш мустақил давлатларни собиқ иттифоққа бирлаштириш ғояси
	сатувчи мафку- равий таҳ-
Тарихимизни, миллий қадриятларимиз ва диннинг моҳиятини сохталаштиришга уринишлар	дидлар	Ахлоқсизлик ғояларини ёйиб, халқни маънавий жиҳатдан бузишга интилишлар

		Бунёдкор мафкуралар				Вайронкор мафкуралар
Прогрессив							Регрессив
			Мафкуранинг
Либерал (эркин)			инсон ва жамиятга				Мустабид (тоталитар)
таъсир қилиш хусусиятларига
Тадрижий (эволюцион)			кўра намоён бўлиш шакллари				Инқилобий (революцион)
Реал (амалий)							Утопик (ҳаёлий)
	Ижобий натижа берадиган мафкуралар			Салбий натижа берадиган мафкуралар

2.7-чизма.

Яккаҳокимликка интилган, мутлақ ҳақиқатни даъво қиладиган мафкуранинг истиқболи йЎқ. Чунки у яккаҳокимлик Ўрнатиш баробарида Ўзини бойитиб борадиган манба - фикрлар ранг-баранглиги ва қарашлар хилма-хиллигидан узулиб қолади. Муайян гуруҳ ёки партия ғоялари ҳукмрон мафкурага айланса, ҳурфикрлик, виждон эркинлиги ва қарашлар хилма-хиллиги чекланади, мутлақ ҳақиқатга эгалик даъвоси, мустабидлик тамойиллари кучаяди.



Анархизм

(грек. Бебошлик,

ҳокимиятсизлик)

		Фашизм (итал. Реакцион ирқчилик сиёсий оқим)				Тоталитаризм (марказлашган, шахс эркинлигини бостириш)
Валюнтаризм (объектив тараққиёт қонунларини рад этувчи)			Fоя ва мафкуралар мутлақлашуви-					Терроризм (куч ишлатиш, қЎрқитиш)
			нинг оқи-					Большевизм
Экстремизм (кескин фикр, чора)			батлари					(кЎпчилик, инқилобийлик) Меньшевизм (озчилик, реформизм)
Шовинизм (ирқий айирмачилик)								Догматизм (эскирган, қотиб қолган назария)
	Фундаментализм («соф» исломни тиклаш)						Субъективизм (шахсий фикр, бир томонлама)

Фатализм

(тақдирга тан бериш,

диний қараш)
2.8-чизма.


Бунёдкор ғоялар

Озодлик		Мустақиллик
Тинчлик		Адолат
Тенглик		Ҳамкорлик
Дўстлик		Бирдамлик
Ҳурфикрлик		Маърифатпарварлик
Бағрикенглик		Халқпарварлик
Ватанпарварлик		Инсонпарварлик

Бунёдкор ғоялар тараққиётга хизмат қилади,

жамият ва инсонни эзгуликка ундайди.

2.9-чизма

Инсоният тарихи Fоялар тарихидир


Fоя - инсон тафаккури маҳсули

Бунёдкор ғоялар		Вайронкор ғоялар
халқпарварлик, тинчлик, озодлик, ҳурфикрлилик, дўстлик, биродарлик, тенглик, бағрикенглик, тараққиёт ва ҳ.к.		ақидапарастлик, диний фанатизм, терроризм, босқинчилик, фашизм, шовинизм, жаҳолатпарастлик, большевизм ва ҳ.к.

-чизма

Мафкуранинг мақсадлари

муайян ғояга ишонтириш		маънавий-руҳий рағбатлантириш
уюштириш		ғоявий тарбиялаш
сафарбар этиш		ғоявий иммунитетни шакллантириш
		ҳаракат дастури бЎлиш

2.11-чизма.
Вайронкор ғоялар

Мустабидлик		Босқинчилик
Террорчилик		Ақидапарастлик
Жаҳолатпарастлик		Ирқчилик
Миллатчилик		Маҳаллийчилик
Ватансизлик		Ёвузлик

Вайронкор ғоялар жамият, халқ ва давлат-

ларнинг таназзулига сабаб бўлади, ғайри-

инсоний мақсадларга хизмат қилади.

3.1-чизма.

Ҳозирги замонда инсон қалби ва онги учун

курашнинг намоён бўлиш хусусиятлари

Бугунги дунёнинг мафкуравий манзараси ўзгариб бормоқда		Мафкуравий жараёнларнинг глобаллашуви рўй бермоқда
Жаҳон майдонларини мафкуравий жиҳатдан бўлиб олишга уринишлар кучаймоқда		Кўп қутбли дунёнинг мафкуравий тизими тўла барқарорлашмагани аниқ бЎлиб бормоқда
Геополитик мақсадлар ва мафкуравий сиёсат уйғунлашмоқда		Ўрта Осиё минтақасидаги мафкуравий жараёнлар мураккаблашмоқда
Мустақилликни қўлга киритган давлатларда янги мафкуравий тамойиллар аҳамияти тобора ортмоқда		Мустақил Ўзбекистон ўзига хос миллий истиқлол мафкурави тамойиллари асосида яшамоқда

«Халқимиз оммавий ахборот воситаларидан мамлакатимиз ва хорижда содир бЎлаётган воқеалар тўғрисида холис ва тезкор ахборотлар

олишни... кутади».
И.А.Каримов, 2005 йил 28 январда Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Қонунчилик палатаси ва Сенатининг қўшма мажлисидаги маърузаси, 52-бет.
жадвал


Жаҳон майдонларини мафкуравий жиҳатдан

бўлиб олишга уринишлар






Буюк давлатчилик гегемонизми асосида

Диний мансубликка кўра




Этник бирлик ва қадриятларга таянган

ҳолда

Собиқ иттифоқни

тиклаш даъволари асосида

Ахборот воситаларини қўллаш орқали

Универсал технология-ларни қўллаш асосида


Бугунги дунёда ғоявий таъсир њтказиш имкониятлари тобора кенгаймоқда. Бирон–бир ҳудуд ёки мамлакатда пайдо бњлаётган ғоялар тез фурсатда бутун жаҳонга ёйилмоқда. Натижада одамзод маълум бир давлатлар ва сиёсий кучларнинг манфаатларига хизмат қиладиган турли мафкуравий марказ-ларнинг муттасил босимини доимий сезиб яшамоқда.


«Бугунги замонда мафкура полигонлари ядро

полигонларига нисбатан ҳам кўпроқ кучга эга»

И.КАРИМОВ (Асарлар. Т.7. 86-бет).


чизма.
Бугунги дунёдаги ғоявий - мафкуравий жараёнларнинг

йўналишлари

Прогрессив		Реакцион
Тинчлик, барқарорлик ва тараққиёт		Уруш, қуролланиш, терроризм ва экстремизм
Миллатлараро тотувлик ва диний бағрикенглик		Ирқчилик, миллатчилик, диний ақидапарастлик
Инсон эркинлиги ва шахс камолоти		Тоталитаризм, мустабидлик ғояси асосидаги фаолиятлар
Умуминсоний қадриятлар устуворлиги		Эгоизм, маҳаллийчилик, тор манфаатлар устуворлиги

Ҳозирги давр-дунёда ғоявий қарама-қаршиликлар мураккаб тус

олган, мафкура полигонлари ядро полигонларидан ҳам

кучлироқ бЎлиб бораётган даврдир.

.

Миллий ғоя: зарурлиги, маъно-моҲияти

Миллий ғоя - инсон ва жамият ҳаётига маъно мазмун бахш этадиган, уни эзгу мақсад сари етаклайдиган фикрлар мажмуидир.

Мафкура - муайян ижтимоий гуруҳ, ижти-моий қатлам, миллат, давлат, халқ ва жа-миятнинг эҳтиёжлари, мақсад ва муддао-лари, манфаатлари, орзу-интилишлари ҳам-да уларни амалга ошириш тамойилларини ўзида мужассам этадиган ғоялар тизимидир.

Ўзбекистоннинг тараққиёт йўли

Мамлакат олдида турган мақсадлар

Ривожланиш стратегияси

.6-чизма.

Ҳозирги даврда мафкуравий

жараёнларнинг хусусиятлари

Интеграциялашиш		Глобаллашиш		Дифференциялашиш
Демократиялашиш		Инсонпарварлашиш		Сиёсийлашиш
Миллий чегаралар доирасида қолиб кетмаслик		Жамият ҳаётининг ҳамма соҳаларига таъсир кўрсатиш		Инсон умрининг бар-ча босқичларига уму-мий таъсир кўрсатиш

ХХI асрнинг бошларига келиб мафкуравий жараёнларнинг универсаллашуви шу даражага етадики, ундан бирор киши четда қолаётгани йўқ. У бутун Ер юзини, барча минтақа ва мамлакатларни қамраб олди, дунёдаги барча

одамлар унинг таъсири остида ҳаёт кечирмоқда

3..

Иқтисодий муносабат ва

алоқаларнинг кучайиши

Ижтимоий-сиёсий муносабатларнинг кенгайиши		Мафкуравий жараёнларни		Маънавий муносабат-лар ва маданий алоқалар кўламининг ортиши
		глобаллаштирувчи ва универсаллаш-
Ахборот ва алоқа коммуникациялари-нинг тараққиёти		тирувчи омиллар		Фундаментал илмий кашфиётлар ва фан ютуқларининг кўпайиши

Техник ва технологик

имкониятларнинг ўсиши

Бугунги дунёда мислсиз илмий кашфиётлар, улкан техникавий имкониятлар, универсал технологиялар, ахборот тарқатишнинг глобаллашуви, яъни уларнинг бутун кураш заминини қамраб олиш жараёни шиддат билан бормоқда. Бу жараёнлар жаҳон тараққиётининг муҳим хусусияти эканини эътироф этган ҳолда, уларнинг кучли мафкуравий таъсир воситаси

эканини ҳам унутмаслик даркор.

3.8-чизма.



Ҳозирги даврда Марказий Осиё сиёсий харитасида рўй берган туб ўзгаришлар туфайли бу минтақага нисбатан геополитик ёндашувларнинг ифодаси бЎлган мафкуравий жараёнлар мураккаблашиб бормоқда. Мустақил тараққиёт, эркин ва фаровон ҳаётга бўлган ишонч–эътиқодни мустаҳкамлаш йўлида хавф–хатарларнинг олдини олиш учун муттасил огоҳ бЎлиб яшаш, биргаликда кураш олиб бориш минтақа халқлари учун ҳаётий заруриятга айланиб қолди.

Марказий Осиё минтақасида мафкуравий жараёнлар

Интеграция жараён- ларининг кучайиб бориши

«Туркистон - умумий уйимиз» ғоясининг амалга ошиши

Мустақил давлатлар Ўртасидаги ҳамкор-ликни кучайтириш

Ижобий таъсир кўрсатувчи омиллар

Террорчиликка қарши кураш марказини ташкил этиш

Диний ақидапарастликка қарши курашда умумий фаолият олиб бориш

«6+2» гуруҳи фаолиятини кучайтириш

3.9-чизма.

Марказлашган Осиё минтақасидаги

мафкуравий жараёнлар

Ислом халифалиги байроғи остида мусулмон халқларини янги империяга бирлаштиришга интилишлар	Салбий таъсир кўр-	Ёш мустақил давлатларни собиқ иттифоққа бирлаштириш ғояси
	сатувчи мафку- равий таҳ-
Тарихимизни, миллий қадриятларимиз ва диннинг моҳиятини сохталаштиришга уринишлар	дидлар	Ахлоқсизлик ғояларини ёйиб, халқни маънавий жиҳатдан бузишга интилишлар

Турли мафкуравий воситалар орқали

минтақавий ва давлатлараро можароларни

келтириб чиқаришга қаратилган ҳаракатлар

4.1-чизма.


Порахўрлик

Коррупция



Носоғлом маҳаллийчилик



Ашаддий миллатчилик



Ёнидагиларни менсимаслик





Меркантилизм (ишлаб чиқаришни ривожлантириш эмас, балки пул жамғариш, четга кўпроқ мол сотиш, ёки ортиқча мол-дунёга ҳирс қўйиш)

Ички

Ватандошларнинг ҳақига хиёнат қилиш

таҳдидлар-

нинг кўриниш-

лари

«Маънавий эмиграция»

(бахтини ўз ватанидан эмас, ўзга жойлардан қидириш)

Бефарқлик



Лоқайдлик



Одамларни бой-камбағалга бўлиб муомала қилиш



Ўзлигини англамаслик


4.2-чизма.

Тарихий қонуният: бир ижтимоий тузумдан иккинчисига ўтиш даврида ижтимоий, иқтисодий сиёсий соҳалар билан бирга ғоявий–мафкуравий

соҳада ҳам муайян муаммоларни ҳал этиш, тараққиётнинг бу борадаги тамойилларини амалга ошириш зарурияти юзага келади.

Умрини ўтаб бўлган жамиятнинг ғояси, ақида ёки мафкураси Ўтмишга айланади Ижтимоий онг ва тафаккурнинг ўзгариши, янгича дунёқараш	Мамлакат тараққиётининг ҳозирги даври	Айни шу шароитда халқ ва давлатнинг эзгу мақсадларига ёт ва зарарли бўлган, жамият ҳаётига ўз таъсирини ўтказишга ҳаракат қилаётган бегона ғоя-лардан ҳимоя қилиш зарур
шаклланиши учун зарур
бЎлган ўтиш даври зарур бЎлади Янги жамиятнинг янги бир ғояси, илғор бир	Янги ғоя ва мафкура жамият тараққиёти	Бундай шароитда мафкуравий бўшлиқни жамият ва халқни пировард мақсадларига мос бунёдкор ғоя ва
фикрнинг шаклланишига	нинг зарурий шарти,	мафкура билан
эҳтиёж туғилади	ижтимоий жараённинг ҳосиласи сифатида вужудга келади	тўлдириш заруриятга айланади

4.3-чизма.

Умрини ўтаб бўлган жамиятнинг ғояси, ақида ёки мафкураси			Янги жамиятнинг янги бир ғояси, илғор бир фикрнинг шаклланишига эҳтиёж
	М а м л а к а т
Ижтимоий онг ва тафаккурнинг ўзгариши, янгича дунёқараш шаклланиши учун зарур бўлган ўтиш даври			Айнан шу шароитда халқ ва давлатнинг эзгу мақсадларига ёт ва зарарли бЎлган, жамият ҳаётига ўз таъсирини ўтказишга ҳаракат қилиши муқаррар бўлган бегона ғоялар

Улар асосида ҳозирда жамиятимиз ҳаётига жиддий

хавф туғдирадиган мафкуравий таҳдидлар:

• 
  ислом халифалигини тиклаб, унинг байроғи остида мусулмон халқларни янги империяга бирлаштиришга қаратилган интилишлар;
  
• 
  ёш мустақил давлатларни собиқ иттифоққа бирлаштириш ғояси;
  
• 
  тарихимизни, миллий қадриятларимиз ва диннинг моҳиятини сохталаштиришга уринишлар;
  
• 
  ахлоқсизлик ғояларини ёйиб, халқни маънавий жиҳатдан бузишга интилишлар;
  
• 
  турли мафкуравий воситалар орқали минтақавий ва давлатлараро можароларни келтириб чиқаришга қаратилган ҳаракатлар.
  

Бу чизма шаклида қуйидагича изоҳлаш мумкин:

4.4-чизма.

Минтақавий можаролар						Этник ва миллат- лараро зиддиятлар
Диний экстремизм ва фундаментализм				Ўзбекистоннинг хавфсизлигига таҳдидлар				Коррупция ва жиноятчилик
Экология Муаммолар							Маҳаллийчилик ва уруғ-аймоқчилик Маҳаллийчилик ва уруғ-аймоқчилик

4.5-чизма.

«Биз мавжуд реал хавф-хатарларга жиддий қараймиз. Айни вақтда имкониятларимизни, жозибали жиҳатларимиз ва афзал томонларимизни ҳам биламиз. Бизнинг минерал хомашё, инсоний ва ишлаб чиқариш заҳираларимиз ички барқарорлигимизнинг ва халқаро нуфузимизнинг мустаҳкам кафолати бўлиб хизмат қилади. Мамлакатимиз ХХ1 асрда жаҳон иқтисодиёти, маданияти ва сиёсатида муносиб ўрин олиш учун тарихий имкониятларга эга».

Ислом Каримов.

Маънавий қадриятлар ва миллий ўзликни англашнинг шакллари		Давлатчиликни шакллантириш ва мудофаа қобилия-тини мустаҳкамлаш		Бозор муносабатлари-ни қарор топтириш ва мулкдорлар синфини шакллантириш
Демократик институт-ларни ва фуқаролик жамияти асосларини шакллантириш		Барқарорлик шартлари ҳамда тараққиёт кафолати		Кучли ижтимоий сиёсат ва аҳоли ижтимоий фаоллигини ошириш
Инсон салоҳияти, ижтимоий ва ишлаб чиқариш инфраструктураси		Кенг кўламли ўзгаришлар ва ҳамкорлик кафолатлари		Жаҳон ҳамжамияти билан ҳамкорлик

1^ O’zbekiston Respublikasi Prezidentining 2001 yil 18 yanvarda qabul qilingan «Milliy istiqlol g’oyasi: asosiy tushuncha va tamoyillar» fani bo’yicha ta’lim dasturlarini yaratish va respublika ta’lim tizimiga joriy etish to’g’risida»gi Farmoyishi. «Ma’rifat» gazetasi. 2001 yil 20 yanvar.

2^ O’zbekiston Respublikasi Prezidentining 2006 yil 25 avgustda qabul qilingan «Milliy g’oya targ’iboti va ma’naviy-ma’rifiy ishlar samaradorligini oshirish to’g’risida»gi qarori. «Xalq so’zi» gazetasi, 2006 yil 26 avgust.

1¹ Ergashev I. va boshq. Milliy istiqlol g’oyasi: O’zbekiston Respublikasi Oliy ta’lim bakalavriat bosqichi uchun darslik. -T.: Akademiya, 2005. 8-11-betlar.

1¹ Karimov I. Jamiyatimiz mafkurasi xalqni - xalq, millatni millat qilishga xizmat qilsin. T.7. -T.: «O’zbekiston», 1999. 89-bet.

1¹ Milliy istiєlol јoyasi: asosiy tushuncha va tamoyillar. –T.: «O’zbekiston», 2001. 9-b.

1¹ Karimov I.A. O’zbekiston: milliy istiєlol, iєtisod, siyosat, mafkura. T.1. –T.: «O’zbekiston». 1996y.

1¹ Karimov I.A. Buyuk maºsad y¢lidan o¼ishmaylik. T.: «¡zbekiston», 1993, 9-b.

1¹ «Fidokor» gazetasi. 2000 yil.

2² Jamiyatimiz mafkurasi xalºni-xalº, millatni-millat ºilishga xizmat etsin. -T.: «¡zbekiston», 1998, 14-b.

1¹ Karimov I.A. Ozod va obod Vatan, erkin va farovon ³ayot - pirovard maºsadimiz. T.8. –T.: «¡zbekiston», 2000. 333 b.

1¹ Karimov I.A. Jamiyatimiz mafkurasi xalºni-xalº, millatni-millat ºilishga xizmat etsin. –T.: «¡zbekiston», 1998, 5-b.

3^ Karimov I. A. YUksak ma’naviyat – yengilmas kuch. –T.: “Ma’naviyat”, 2008, 30 bet.

4^ Karimov I. A .Tarixiy xotirasiz kelajak yo’є. –T.: “SHarє”, 1998, 5-10 betlar.

5^ Karimov I.A. Jamiyatimiz mafkurasi xalєni – xalє, millatni millat єilishga xizmat etsin. –T.: “O’zbekiston”, 1998, 4, 2, 15-betlar.

6^ O’sha asar. 15-bet.

7^ Karimov I.A. Barkamol avlod orzusi. –T.: “SHarє”, 1999, 9-bet.

8^ Prezidentimiz I.A. Karimovning Konstitutsiya kuniga baјishlangan tantanali marosimdagi nutєi: -“Xalє so’zi”, 1999 yil 8 dekabr.

1¹ Nazarov Q., Ochildiyev A. Milliy istiqlol g’oyasi: asosiy tushunchalar, tamoyillar va atamalar. -T.: YAngi asr avlodi, 2002. 113-114-betlar.

1¹ Karimov I.A. Bizning bosh maqsadimiz - jamiyatni demokratlashtirish va yangilash, mamlakatni moderni-zatsiya va isloh etishdir. - T.: «O’zbekiston», 2005, 34-bet.

1¹ Nazarov Q., Ochildiyev A. Milliy istiqlol g’oyasi: asosiy tushunchalar, tamoyillar va atamalar. -T.: YAngi asr avlodi, 2002. 106-109-betlar.

1¹ Karimov I.A. Xavfsizlik va barqaror taraqqiyot yo’lida. T.: 6. - T.: «O’zbekiston», 1998, 240-241 - betlar.

1¹ Nazarov Q., Ochildiyev A. Milliy istiqlol g’oyasi: asosiy tushunchalar, tamoyillar va atamalar. – T.: YAngi asr avlodi, 2002, 36-37- betlar.

2² O’zbekiston Respublikasining Konstitutsiyasi. – T.: O’zbekiston, 2003.

1¹ Karimov I.A. Bizning bosh maqsadimiz - jamiyatni demokratlashtirish va yangilash, mamlakatni modernizatsiya va isloh etishdir. -T.: O’zbekiston, 2005. 64-65-betlar.

1¹ Ergashev I., Nabiyev E. Va boshqa. Milliy istiqlol g’oyasi: O’zbekiston Respublikasi Oliy ta’lim bakalavriat bosqichi uchun darslik. – T.: «Akademiya», 2005, 271- bet.

1¹ Karimov I.A. Xavfsizlik va barqaror taraqqiyot yo’lida. -T.6. -T.: O’zbekiston, 1998, 54–bet.

1¹ Karimov I.A. O’zbek xalqi hech qachon, hech kimga qaram bo’lmaydi. -T.: O’zbekiston, 2005. 136-bet.

1¹ Karimov I.A. Biz kelajagimizni o’z qo’limiz bilan quramiz. -T.7. T.: «O’zbekiston», 1999, 360–bet.

1¹ Nazarov Q., Ochildiyev A. Milliy istiqlol g’oyasi: asosiy tushunchalar, tamoyillar va atamalar. – T.: «YAngi asr avlodi», 2002, (177- 178 – betlar).

1¹ Ergashev I. va boshq. Milliy istiqlol g’oyasi: O’zbekiston Respublikasi Oliy ta’lim bakalavriat bosqichi uchun darslik. -T.: Akademiya, 2005, 195-200-betlar.

1¹ Ergashev I. va boshq. Milliy istiqlol g’oyasi: O’zbekiston Respublikasi Oliy ta’lim bakalavriat bosqichi uchun darslik. -T.: Akademiya, 2005. 222-223-betlar.