Navoiy davlat konchilik instituti nukus filiali materialshunoslik

3 Sinash vositasi
Namunani sinashda metrologik parametrlari qo‘llaniladi
_{To‘rtburchak optik, oraliq TUZ.-3.1387-76;} PG
2-inchi darajali siqish dinamometri – GOST 8.663-09, PG
Mexanikaviy sekundomer TU 25-1819.0021-90, oraliq (0-60)s, (0-60) min., S.D. 0,2s, PG
Shtangensirkul SHS-250-0,05- GOST 166, oraliq (0-250)mm, s.d. 1 mm.
E s l a t m a:
Hamma o‘lchov vositasi, sinash uchun qo‘llaniladi, ushbu jihozlarning tegishli tekshirish guvohnomasi yoki attestasiyasi bo`lishi kerak.


4 Havfsizlik talabi
Namunani sinashda havfsizliq qoidalari:
- Havfsizlik talabi, tekshirishda «Sinovchining texnikaviy ekspluatasiya elektrjihozi qoidalarini bilishi» va «Ishlab chiqarishning havfsizlik qoidalari bilan tanishganligi» to‘g‘risidagi ma’lumotga ega bo‘lishi;
- Texnik havfsizlik qoidasini ko‘rsatmasi, olib borilgan ekpluatatsion hujjatning namunaviy o‘lchov kattaliklari;
- Texnik havfsizlik qoidasini ko‘rsatmasi, olib borilgan MK (kopyor mayatnigi)ni ekspluatatsiyasi.
Ushbu MK (kopyor mayatnigi)da namunani sinash uchun, texnik ekspluatatsiyasi bilan tanishgan va havfsizlik qoidalarini o‘zlashtirgan mutaxasislarga tadbiq etiladi.
5 Namunani sinash tartibi
Namunani sinash tartibining quyidagi talablari:
- xonaning atrof muhit harorati, ^оS dan +15 gacha +25;
- atrof muhitdagi havoning nisbiy namligi % dan 30 gacha 80;
- atmosfera bosimi, kPa dan 86 gacha 106,7;
6 Sinashning olib borilishi

6.1 Tashqi nazorat

Tashqi nazoratda tekshirishning turlari:
- MK (kopyor mayatnigi)ning ekspluatatsion hujjati bilan ta’minlanganligi;
- MK (kopyor mayatnigi)ga tashqi ta’sirdan shikast etmaganligi, ushbu shikast namunani sinashda metrologik haraktega ta’siri.
MK (kopyor mayatnigi)ni talab darajada ta’minlanmasdan uni sinovga tadbiq etilishi taqiqlanadi.

6.2 Sinash

6.2.1 Dastur bilan ta’minlanganligi
Jadval 2

Jihoz nomi	Jihoz turi (indentifikasion nomeri) metrologik ko‘rsatkich bo‘limini dasturiy ta’minoti
JB-W	1.XX^*

^*1.- metrologik ko‘rsatkich bo‘limi;
ХХ- metrologik ko‘rsatkich ahamiyatga ega bo‘lmagan qismi.

6.2.2 Sinashni robotli qobiliyati

MK (kopyor mayatnigi) robotini tekshirish, boshqaruv qismlarini va bajarish amallarini tekshirish ekspluatatsion qo‘llanma asosida.
MK (kopyor mayatnigi)ni bitta amali bajarilmasa namunani sinashga tadbiq etilmaydi.

6.3 Bu sinashda metallning zarbiy qovushoqligini aniqlash uchun avval mayatnikning namunani sindirishga sarflangan ishini aniqlash kerak.

6.3.1 Potensial energiyasi quyidagi formuladan aniqlanadi:

_{bu yerda P – mayatnik og‘irligi, N;}
L – mayatnik uzunligi, m;
<sub>α – mayatnik balandlik burchagi, grad.


6.3.2 Mayatnik uzunligi L quyidagi formuladan aniqlanadi:


(2)


bu yerda g – og`irlik kuch tezligi, m/s2;</sub>
T – to‘liq tebranish oralig‘i, s.
Mayatnikni og‘dirish burchagi 15⁰…20⁰, balandlikdan tushurish va sekundomer bilan 10 marotaba tebranish oralig‘ini o‘lchash. Mayatnikni to‘liq tebranish oralig‘i aniqlash T. 3 ta to‘liq tebranish oralig‘i o‘rta arifmetigini hisoblash.
Formuladan L kattaligini hisoblash 2.

6.3.3 Mayatnikdan olish va optik kvadrantidan foydalanib α burchakni o‘lchash.
Jadvaldan foydalanib potensial energiyani E hisoblash
Еizm ni formula 1 aniqlash.

6.3.4 Mayatnikni nominal o‘lchamdagi zahira og‘ish potensial energiyasini quyidagi formula orqali hisoblanadi:

<sub>(3)

Sinaladigan namunaning natijasi qoniqarli hisoblanadi agarda δ qiymati oshmasa</sub>
6.4 Absolyut xatolikdagi energiyasini aniqlash