Namangan muhandislik-qurilish instituti rizaev bahodir shamsiddinovich, qosimov ilhom ma

Bajarish namunasi. Al’bit
(natriyli plagioklaz)- silikatlar sinfining 
dala shpatlari guruxiga kiradi. Silikatli va alyumosilikatli minerallarning 
gidrotyermalli metamorfizm jarayonida nordon va o‘rta nordon 
magmalarni kristallanishidan hosil bo‘ladi. Suvda deyarli yerimaydi. 
Nurashga chidamli, lekin kvarts mineraliga solishtirilsa kuchsiz. Qator 
magmatik jinslar (granitlar, liparitlar, granodioritlar va boshqalar), 
cho‘kindi jinslar (qumlar va qumtoshlar) va metamorfik jinslar (gneyslar) 
tarkibida, asosiy jins tashkil etuvchi mineral bo‘lib hisoblanadi. 
Ko‘rinishlari-donador qandsimon va yaproqli shaklda. 
Limonit
(qo‘ng‘ir temirtosh)-gidrooksidlar guruxiga kiradi. Boshqa 
temir tarkibli minerallar (pirit, gematit, magnetit, sidyerit va boshqalar) 
ning ximiyaviy nurashi natijasida va temirning suvli birikmalarini suv 
havzalari ostida (botqoqlik, ko‘llar, dengizlarni sayoz qismida) 
yotqizilishi natijasida hosil bo‘ladi. Limonit hosil bo‘lishida baktyereyalar 
ishtirok etadi. Suvda deyarli yerimaydi. Nurashga yaxshi chidaydi. 
CHo‘kindi jinslar tarkibidagi (qumtoshlarda, gillarda, qumoqli gillarda) 
oolitlar, konkretsiyalar, oquvchan yersimon va g‘ovak massalar 
ko‘rinishida uchraydi. 

---

21 
Nazorat savollari: 
1. Mineral o‘zi nima? Minerallarni tashqi ko‘rinishlarini aytib 
bering? 
2. Qaysi minerallar jins hosil qiluvchi minerallar hisoblanadi? 
3. Minerallarning kimyoviy tarkibi bo‘yicha turlarini aytib byering? 
4. Mineral qattiqligi qanday aniqlanadi? 
5. Minerallarning kristall tuzilishi xaqida ma’lumot byering? 
6. Mineralning fizik xossalariga nimalar kiradi? 
7. Minerallar ximiyaviy tarkibi bo‘yicha qanday guruhlarga 
bo‘linadi? 
8.
 
Grafit (S)- qanday elementlar sinfiga mansub? 
9. Jins hosil qiluvchi minerallar qaysi tog‘ jinslari tarkibiga kiradi? 
10. Anortit va grafit minerallari qaysi tog‘ jinslari tarkibiga kiradi?