Nadjapova nigina abdurasulovna

2.1.7. Erkin fe’liy birikmalar bilan ifodalangan evfemizmlar 

 

Evfemik  vositalarning  keyingi  turi  sifatida  biror  fe’lning  yumshoq  shakldagi 

sinonimi hisoblangan erkin fe’liy birikmalarning qo‘llanilishini ko‘rsatish mumkin. 

Masalan: 

ندرﻛ شومارف  

farāmuš  kardan

 “unutmoq”, “esdan chiqarmoq” fe’li o‘rnida  

دای

  

ندرب

   

زا

az yād  bordan

;   

ندش  شومارف   

farāmuš    šodan

  “unutilmoq”  o‘rnida      نتفر  دای  ز  ا 

az  yād   raftan

 

“yoddan ko‘tarilmoq”;  

مدینش  

šenidam

  “eshitdim” o‘rnida  دیسر  مشوگ  هب  

be  gušam  rasid

 “qulog‘imga 

chalindi”;  

ندش    دلوت   

tavallod  šodan

  “tug‘ilmoq”  o‘rnida    ندمآ  ایند  هب   

be  donyā  āmadan

 

“dunyoga kelmoq”;  

ندرم   

mordan

  “o‘lmoq”  o‘rnida      نتفر  ایندزا 

az    donyā    r

aftan  “dunyodan 

o‘tmoq”; 

 ندرﻛ   نفد     

dafn    kardan

 “dafn qilmoq”  o‘rnida   ندرپس  ﻚاخ  هب    

be   xāk  

sepordan

 “tuproqqa qo‘ymoq (topshirmoq)”; 

نداد  ربخ 

xabar    dādan

  “xabar  bermoq”  o‘rnida 

راﻀحتسا

 

ندناسر

 

estehzār  

resāndan

 e’tiboriga havola etmoq”;  

ندرﻛ هیبرت 

tarbiya  kardan

 “tarbiyalamoq” o‘rnida  ندرﻛ  ﮒرزب 

bozorg  kardan

 

“voyaga yetkazmoq”  va h. 

دش  هدرپس  ﻚاخ  هب   ناجیلد رد ...وا 

U  dar  Delijān  be xāk  seporde  šod [

6:84] 

“U Delijonda dafn qilindi”. 

میدوب هدرب دای زا ار زیچ همه ام∙∙∙∙ 

Mā  hame  čiz rā  az yād  borde  budim 

[3:77] 

“…Biz barcha narsani esdan chiqargan edik”. 

ر    مشوگ   هب   زادگناج ربخ

 ﻞد رتخد   هﻛ    دنتفگ   هﻛ   دیس

وش هناخ هب تاهداد

تفر شره

 دوب ه

 

---

 

30 

Xabar-e jāngodāz  be  gušam  rasid  ke doxtar–e deldāde –at… be xāne – ye  

šouharaš rafte  bud 

[10:37] 

“Qulog‘imga  jon  o‘rtovchi  xabar  chalindi,  sevgan  qizing  …  erining  uyiga 

ketibdi”. 

                   میتشادن ﻯاهراچ نیا ﺀزج میتشاﺫگ رارف هب اپ هرخلااب 

Belāxare  pā be  farār  gozāštim, joz in  čāre-i nadāštim [

9:259] 

“Nihoyat qocha boshladik, boshqa choramiz ham yo‘q edi”. 

 

                                             مدرﻛ ناشگرزب اهوناز نیا ﻯور ∙∙∙ 

  

…ru-ye  in  zānu-hā  bozorg-ešān   kardam  

[8:21] 

“… shu tizzalar(im)da katta qilganman (qildim)”.