N. N. Rasulova z. Q. Jumayeva

va 
V azirlar M ahkam asining qarorlarida k o 'rsa tib berilgan.
2. 
Ishlab chiqarishning iqtisodiy samaradorligini baholash
Sam aradorlik - bu foydalilik, natijalilikdir. M a'lum ki, qandaydir natija olish 
uchun 
m ehnat qilish, ishlash, m ahsulot ishlab chiqarish yoki xizm at k o 'rsa tish va 
m a'lu m m iqdorda xarajat qilish kerak.
19

---

S am aradorlikni aniqlash uchun natijani shu natijaga erishishga sarflangan 
xarajatlar yoki resu rslar bilan taqqoslash kerak. D em ak, sam aradorlik ishlab 
chiqarish faoliyati natijalari bilan ularga erishish uchun sarflangan m ehnat, m oddiy 
va m oliyaviy resu rslam in g o 'z a ro nisbatidir.
natija 
_
natija
x a ra ja tla r 
m ehnat, m oddiy v a m o liya viy resurslar
Ishlab chiqarishning iqtisodiy va ijtim oiy sam aradorligini farqlaydilar. 
S am aradorlikni iqtisodiy va ijtim oiy turlarga b o 'lis h shartli b o 'lin ish hisoblanadi. 
M oddiy ishlab chiqarish jaray o n id a yuzaga keladigan va m ehnat xarajatlari bilan 
b o g 'liq b o 'lg a n natijalarning ham m asi iqtisodiy va m a’lum m a 'n o d a ijtim oiy 
sam ara deb aytish m um kin.
Bu yerda shuni eslatib o 'tish kerakki, iqtisodiy va ijtim oiy tushunchalarning 
s u n 'iy b o 'lin ish i haqida bahslashish m um kin. L ekin, iqtisod ijtim oiy hayotdan 
tashqarida b o 'lm a g a n i kabi, ijtim oiy hayot ham iqtisodsiz b o 'lm ay d i. D em ak, 
ulam i bir-biridan ajratib b o 'lm a y d i. C hunki am alga oshirilgan har b ir ish ayni 
vaqtda ham iqtisodiy, ham ijtim oiy sam ara keltiradi.
I q tis o d iy s a m a r a d o r lik
ishlab chiqarishning iqtisodiy natijasini k o'rsatadi. 
M asalan, m ahsulot ishlab chiqarish, boshqaruv, Y angi texnika va texnologiyani 
jo riy etish, m ehnat sifatini oshirish va h o k azo la m in g natijasi. Iqtisodiy sam ara 
m aterial, m ehnat, pul va b oshqa resurslam i tejash tufayli erishilgan m iqdor, vaqtni 
tejash, qurilish m uddatlarini qisqartirish, m ehnat sarfini tejash, ish vaqtining zoe 
ketishini kam aytirish, m a b la g 'la r oborotini tezlashtirish, m ahsulot etishtirish 
hajm ini o 'stirish , ishlar sifatini yaxshilash va boshqa natijalar bilan tavsiflanadi.