N. N. Rasulova z. Q. Jumayeva

ka drlarpoten tsiali
bilan belgilanadi.
Shu yerda «potentsial» atam asining m a'n o sin i tushuntirib o 'tish kerak 
b o 'lad i, chunki bu tushuncha bozor iqtisodiyoti sharotitida ju d a k o 'p ishlatiladi. 
O 'z b e k tilining izohli lu g 'atid a «potentsial» s o 'z i lotincha «potentia» s o ’zidan 
olinganligi va im koniyat, kuch-qudrat, yashirin im koniyatlar m a'n o larin i bildirishi 
ta'kidlangan. O datda bu atam ada m avjud b o 'lg a n va safarbar etilishi, harakatga 
keltirilishi, m a 'lu m m aqsadlarga erishish uchun foydalanilishi m um kin b o 'lg a n
vositalar, zaxiralar v a m anbalar ham izohlanishi m um kin.
K adrlar sa lo h iya ti -
bu m ehnat zaxirasi yoki im koniyatidir. U jam iy at 
m ehnat potentsialining tarkibiy qismi hisoblanadi. U nda m ehnat resurslarining 
um um iy soni va u lam ing tarkibi, m a'lu m o t darajasi, professional k o 'n ik m asi va 
ishlab chiqarishning u yoki bu sohasida m ehnat qilish qobiliyati aks etadi.
K adrlar salohiyati - m ehnat resurslarining um um iy soni va jin si, yoshi, 
m a'lu m o ti, kasbiy k o 'n ik m alari, korxonaning u yoki bu b o 'g 'in la rid a va 
jam oatchilik ishlab chiqarishida qatnashishi bilan ifodalanuvchi m ehnat resurslari 
yoki im koniyatlarini ifodalaydi. K adrlar salohiyati jam iy at m ehnat salohiyatining 
tarkibiy qism idir.
K adrlar korxonada m ehnat bilan band b o 'lg a n ham da korxona shaxsiy 
tarkibiga kiruvchi turli k asb iy -m alak av iy guruhlardagi xodim lar m ajm uasidir. 
K orxonaning m ehnat resurslari uning ishchi kuchini tavsiflaydi. K orxona personali 
doim iy va yollanib ishlovchi, m alakali va m alakasiz barcha xodim lardan iborat 
b o 'lg a n shaxsiy tarkibni izohlaydi.
S anoat ishlab chiqarishining m uvaffaqiyati pirovard natijada rahbar kadr- 
lam ing etukligiga, bilim va ilm ining darajasiga, ish m alakasi ham da tashkilotchilik 
qobiliyatiga, ulam i to 'g 'r i tanlash, jo y -jo y ig a q o 'y is h va tarbiyalashga bo g 'liq d ir.
D avlat kadrlar siyosatini jam iy at hayotining barcha tom onlariga rahbarlik 
saviyasini oshirish bilan, iqtisodiy-ijtim oiy va m adaniy hayotning barcha 
sohalarida jam o a tashkilotlarining rahbarlik rolini kuchaytirish bilan bevosita 
b og'laydi. D avlat va nodavlat tashkilotlari k adrlar bilan ishlashni m uttasil nazorat 
qilib boradilar va m ahalliy sharoitlam i hisobga olgan holda kadrlar m asalasida 
P rezident va V azirlar M ahkam asining yagona y o 'lin i o g 'ish m ay o 'tk a z ib boradilar.
Ishlab chiqarish - x o 'ja lik faoliyatining har qanday sohasida, shu jum ladan, 
sanoat tarm o g 'id a ham natijalilik, sam aradorlik k o 'p jih atd an o 'rta b o 'g 'in
kadrlarga b o g 'liq . U lar rahbarlarning eng k o 'p sonli kategoriyasi b o 'lib , ishlab 
chiqarishga ham m adan yaqinroq turadilar. Shu boisdan respublikada o 'rta b o 'g 'in
kadrlarga alohida aham iyat beriladi.
K adrlar siyosatining m azm uni, uni am alga oshirishda am al qilinadigan bir 
qator tam oyillar m ustaqillikka erishilgandan keyin butunlay o 'zg ard i. K adrlar

---

ishining usullari, shakllari, bu ishga yondoshishning siyosiy va tashkiliy rahbarlik 
usullari haqidagi qoidalar qaytadan ishlab chiqildi.
M a ’lum ki, siyosat kishilar orqali yuritiladi. H ar qanday tashkiliy m asalalarni 
siyosatdan ajratish m um kin em as. Shu sababli, odatda xodim lam ing ishchanlik va 
siyosiy xislatlariga; 
oshkoralikka va xodim lam i ochiq-oshkora tanlashga, 
rahbarlikning davom iyligiga rioya qilgan holda ulam i o 'zg artirib turishga; keksa 
va yosh kadrlam i q o 'y ib ishlatishga, kadrlarga ishonishga ham da ularga nisbatan 
q a t'iy talabchan b o 'lish g a ; davlatning asosiy vazifalari v a xodim lam ing shaxsiy 
qobiliyatlariga m uvofiq tarzda kadrlam i jo y -jo y ig a q o 'y ish g a; ularning ajoyib 
fazilatlari va kam chiliklarini o'rg an ish g a; x o 'ja lik va siyosiy rahbarlam ing 
g 'o y av iy -n azariy saviyasini m uttasil oshirib borishga katta aham iyat beriladi.
1997 yilning avgust oyida «K adrlar tayyorlash m illiy dasturi» qabul qilindi va 
ta 'lim tizim ining aniq strategiyasi yaratildi. Bu dastum ing m aqsadi - ta 'lim
sohasini tubdan isloh qilish, uni o 'tm ish d an qolgan m afkuraviy qarashlar va 
sarqitlardan to 'la xalos etish, rivojlangan dem okratik davlatlar darajasida, yuksak 
m a'n av iy va axloqiy talablarga javob beruvchi yuqori m alakali k adrlar tayyorlash 
M illiy tizim ini yaratishdir.