N. N. Azizxodjaeva tomonidan yozilgan bo‘lib, oliy maktab o‘qituvchilari pedagogik mahorati va pedagogik texnologiyalar zamonaviy muammolarini ochib beradi

1. Boshqarish qurilmalarining muayyan bosqichliligi (ierarxiya) tamoyili.
Bu programmalashtirilgan o ‘qitish texnologiyasining ierarxiya tuzilmasida 
avvalam bor pedagog turadi, va bu fanda dastlabki um um iy m o ‘ljal 
hisoblanadi; o ‘qitishning murakkab nostandart vaziyatlarida individual 
yordam va korreksiya o ‘rin oladi.
2. 
Qayta aloqa tamoyili. 
U o ‘quv faoliyatining har bir tadbiri b o ‘yicha 
o ‘quv jarayonini boshqarishning davriy tashkil etish tizim ini talab qiladi. 
Bunda aw alo to ‘g‘ri aloqa o ‘matiladi — zaruriy harakat obrazi to ‘g‘risidagi 
axborot boshqaruvchi obyektdan boshqariluvchiga uzatiladi. Qayta aloqa, 
V.P. Bespalko ta ’kidlashicha, pedagog uchungina em as, balki ta ’lim 
oluvchiga ham zarur; birinchisiga korreksiya uchun, ikkinchisiga esa o ‘quv 
m aterialini tushunish uchun.
Ichki va tashqi qayta aloqa ham mavjud. Ichki qayta aloqa ta ’lim 
oluvchilaming o ‘z natijalarini va o ‘zining aqliy faoliyati xarakterini mustaqil 
korreksiya qilish uchun xizm at qiladi.
Tashqi qayta aloqa t a ’lim oluvchiga bevosita o ‘quv jaray o n in i
130

---

boshqaruvchi qurilm alar vositasida yoki pedagog to m o n id an t a ’sir 
etishda amalga oshiriladi.
3. 0 ‘quv materialini yoritish va uzatishda amalga oshiriladigan
odimlovchi texnologik jarayon tamoyili. 
O dim lovchi o ‘quv tadbiri — 
bu texnologik usul b o ‘lib, u n d a o ‘kuv m ateriali program m ada axborot 
b o ‘la k la ri va o ‘quv v a z ifa la ri (b ilim va m a la k a la rn i sa m a ra li 
o ‘zlashtirishni t a ’m inlashga xizm at qiladigan va t a ’lim oluvchining 
bilim larni o ‘zlashtirishning m uayyan nazariyasini aks ettirgan)ning 
kengligi b o ‘yicha alohida, m ustaqil, lekin o ‘zaro bog‘langan va optim al 
b o ‘lgan qism lardan iboratdir.
T o ‘g‘rid a n -to ‘g‘ri va qayta aloqa u ch u n zaru r b o ‘lgan axborotlar 
to ‘plami, bilish harakatlari va qoidalarining ta ’limiy program m a odimini 
hosil qiladi. Bu odim tarkibiga u ch o ‘zaro alo q ad o r kadr (zveno) 
q o ‘shiladi: axborot, qayta aloqa tadbiri va nazorat. O dim lovchi o ‘quv 
tadbirlari izchilligi program m alashtirilgan o ‘qitish texnologiyasi asosini 
tashkil etuvchi ta ’lim iy program m ani hosil qiladi.