Н.Қ. ЙЎлдошев, В. И набоков, О. А. Арипов, О. АҲмедов

Давлат унитар корхоналари. Унитар корхона деб давлат мулки бўлган 
ва корхонага хўжалик фаолиятини олиб бориш ѐки оператив бошқариш
ҳуқуқларида тегишли бўлган, ўзига бириктирилган мулкка мулкчилик 
ҳуқуқига эга бўлмаган тижорат ташкилоти тан олинади. 
Унитар корхонанинг фирма номи унинг мулк эгасини кўрсатилишига 
эга бўлиши керак. 
Унитар корхонанинг идораси унинг раҳбари бўлади, у мулк эгаси ѐки 
унга ваколат берилган идора томонидан тайинланади ва унга ҳисобот беради. 

---

169 
Унитар корхона ўзининг мажбуриятлари бўйича ўзига тегишли бўлган 
барча мулки билан жавоб беради ва ўзининг мулк эгасининг мажбуриятлари 
бўйича жавобгарликка эга бўлмайди. 
Хўжалик фаолиятини олиб бориш ҳуқуқига асосланган унитар корхона 
бунинг учун ваколат берилган давлат идораси ѐки маҳаллий ўзини ўзи 
бошқариш идорасининг қарори бўйича ташкил қилинади. Корхонанинг 
таъсис ҳужжати унинг мулк эгаси томонидан тасдиқланган низомдан 
иборатдир. 
Оператив бошқарув ҳуқуқига асосланган унитар корхона (давлатга 
қарашли корхона) давлат унитар корхоналари ҳақидаги қонунга мувофиқ 
Ўзбекистон Республикаси ҳуқуматининг қарори бўйича ташкил қилинади. 
Давлатга қарашли корхонанинг таъсис ҳужжати унинг Ўзбекистон 
Республикаси ҳукумати томонидан тасдиқланган низомдан иборат бўлади. 
Нотижорат ташкилотлар- бу ўз фаолиятининг асосий мақсади 
сифатида фойда олишни кўзламайдиган юридик шахслардир. Бу 
ташкилотлар тадбиркорлик фаолиятини фақат шунинг учун амалга 
оширишлари мумкинки, чунки у уларни ташкил қилиш мақсадларига 
эришишга хизмат қилади ва ушбу мақсадларга мос келади. 
Нотижорат ташкилотларга қуйидагилар киради: 
- матлубот кооперативи; 
- ижтимоий ва диний ташкилотлар (бирлашмалар); 
- жамғармалар (фондлар); 
- муассасалар; 
- юридик шахслар бирлашмалари (ассоциациялар ва иттифоқлар).