N I z o m I y n o m I d a g I t o s h k e n t d a V l a t p e d a g o g I k a u n I v e r s I t e t I h a y d a r o V f. I

Men  Szi  (miloddan  avvalgi  372  (taxminan)  -  289-yillar).  “ Men  Koinot 
fuqarolaridanman” ,-  degan  ekan  Men  Szi.  U  Xitoyning  hozirgi 
Shandun  viloyati 
hududida  joylashgan  Lu  xonligida  tug'ilib  o'sgan.  Men  Szi  Konfutsiyning  nevarasi 
Szi  Si  qo'lida  tahsil  olgan.  Bu  faylasuf mamlakatni  muvaffaqiyatli  idora  etishning 
12  qoidasini  ishlab chiqqan.
O 'z ining  ana  shu  g'oyalarini  amalga  tatbiq  etish  nivatida  u  hukumat  tizimiga 
ishga  kirish  uchun  Xitoyning  turli  xonliklarini  kezib,  qisqa  muddat  Si  xonligida 
maslahatchi  bo'lib  ishlagan.  Insonparvarlikka  tayangan  holda  davlatni  boshqarish 
g'oyalarini 
hayotga  tadbiq  etish  yo'lidagi 
behuda  urinishlardan  so 'n g   Men  Szi 
vatani  Luga  qaytadi  va  g'oyaviy  qarashlarini  o'zi  tashkil  etgan  maktab,  shogirdlari, 
kitoblari  orqali  ta rg'ib  va tashviq  qiladi.
Men  Szining  asosiy  asari  “ Men  Szi”  deb  ataladi.  Lvudvig  Feyerbax:  “ Men  Szi 
Xitoyning  Konfuytsiydan  keyingi  eng  buyuk  faylasufidir’’.  -  deb yozgandi.
Konfutsiy  kabi  u  ham  inson  tu g 'm a  ravishda  yaxshi  bo'ladi  va  bunday 
yaxshilik  tarbiya  yo'li  bilan  rivojlantirilishi  mumkin,  deb  hisoblagan. 
U  ham  o 'z  
davridagi  ko'plab  xitoylik  faylasuflarga  o'xshab  o 'z   umrini  turli  imperatorlik 
saroylarida  o'tkazgan  va  shahzodalarga  ikkita  eng  muhim  saxovat  insonparvarlik  va 
adolatdan  ta ’lim  bergan.  Lekin  Konfutsiyda yana  bir oqim  Syun-szi  asos  solgan  oqim 
paydo  bo'ldi.