N. B. Dilmurodov

Bo‘yinning chuqur limfa tugunlari
– 
lnn.cervicales profundae
– 
qoramollarda 0,5 – 3,0 sm uzunlikda bo‘lib, oldingi, o‘rta va keyingi bo‘limlarga 
bo‘linadi. Qoramol, cho‘chqa va otlarda kekirdakning dorsal yuzasida joylashadi, 
itlarda esa ko‘pincha bo‘lmaydi. Halqum, hiqildoq, kekirdak, bo‘yinning ventral 
muskullari, qovurg‘a-bo‘yin va qo‘ltiq osti tugunlaridan limfa yig‘ishtiradi. Limfa 
qoramollarda kekirdak va ko‘krak yo‘liga, cho‘chqalarda ko‘krak yo‘liga, ot va 
itlarda o‘ngdan o‘ng limfa yo‘liga, chapdan ko‘krak limfa yo‘liga oqadi. 
Qovurg‘a-bo‘yin limfa tuguni
– 
ln.costocervicalis
– faqat qoramollarda 
uchraydi va 1,5 – 3,0 sm uzunlikda bo‘lib, qizilo‘ngach va kekirdakdan yon 
tomonda, birinchi qovurg‘adan oldingi medial tomonda joylashadi. Bo‘yin, elka 
kamari va ko‘krak devori muskullaridan, plevradan limfa yig‘ishtiradi. Limfa 
oqimi o‘ngdan kekirdak yo‘liga, chapdan ko‘krak yo‘liga boradi. 
Oldingi oyoqda
qo‘ltiq osti va tirsak limfa tugunlari joylashadi. 
Qo‘ltiq osti limfa tuguni
– 
ln.axillaris
– qoramollarda 2,0 – 3,5 sm, otlarda 
4,0 – 7,0 sm, itlarda 3,0 – 5,0 sm uzunlikda bo‘ladi va elka bo‘g‘imining orqa va 
medial tomonida joylashadi. Cho‘chqalarda bu limfa tuguni bo‘lmaydi. Oldingi 
oyoqning muskullari, bo‘g‘imlari va terisidan limfa yig‘ishtiradi. Limfa 
qoramollarda birinchi qovurg‘aning qo‘ltiq osti tuguniga, otlarda bo‘yinning orqa 
chuqur tugunlariga, itlarda ko‘krak yo‘liga oqadi. 
Birinchi qovurg‘aning qo‘ltiq osti limfa tuguni
– 
ln.axillaris costae 
primae 
– qoramollarda 1,5 sm, cho‘chqalarda 2,0 – 3,5 sm uzunlikda, otlarda 
bo‘yinning chuqur tuguni bilan qo‘shilgan bo‘ladi, itlarda esa mavjud emas. Bu 
limfa tuguni birinchi qovurg‘aning ro‘parasida elka bo‘g‘imi bilan ko‘krakning 
chuqur muskullari orasida joylashadi. Bo‘yin, ko‘krak qafasi va oldingi oyoq 
muskularidan limfa yig‘ishtiradi. Limfa oqimi qoramollarda o‘ngdan kekirdak 
yo‘liga, chapdan ko‘krak yo‘liga, cho‘chqalarda kekirdak limfa yo‘liga boradi.