|
TURLAR SUV DA Tuproqlar
Tarkib
Kirish
1. Er osti suvlari. Xarakterli xususiyatlar
2. Er osti suvlarining xossalari
3. Er osti suvlarining hududiy tarqalishi
4. Gidroizogips xaritalari
5. Binolarni yer osti suvlaridan himoya qilish
5.1 Bodrum bo'lmagan binolarda er osti suvlarini drenajlash
5.2 Bodrumli binolarda er osti suvlarini drenajlash
5.3 Drenaj
Xulosa
Foydalanilgan adabiyotlar ro'yxati
Ilova
Kirish
Qurilish ishlari va muhandislik tadqiqotlarida er osti suvlari muhim rol o'ynaydi. Er qobig'ining yuqori qismidagi jinslarning qalinligida suyuq, qattiq va gazsimon holatda joylashgan suvlar er osti suvlari deb hisoblanadi. Ular gidrosferaning bir qismini - yer sharining suv qobig'ini tashkil qiladi. Yer tubidagi chuchuk suv zahiralari okeanlar suvlarining 1/3 qismini tashkil qiladi. Rossiyada 3367 ga yaqin er osti suvlari konlari ma'lum bo'lib, ularning 50% dan kamrog'i ekspluatatsiya qilinadi. Ba'zan er osti suvlari ko'chkilarga, hududlarning botqoqlanishiga, tuproqlarning o'sishiga olib keladi, ular konlarda kon ishlarini olib borishni qiyinlashtiradi, er osti suvlari oqimini kamaytiradi, konlar quritiladi va drenaj tizimlari quriladi.
Vujudga kelish shartlariga ko'ra er osti suvlari quyidagilarga bo'linadi.
- Verxovodki;
- er osti suvlari;
- qatlamlararo er osti suvlari;
- singan va karst jinslardagi yer osti suvlari;
- er osti suvlarining abadiy muzligi.
Sifatida er osti suvlariga alohida e'tibor berilishi kerak ular qurilishda er osti suvlarining eng keng tarqalgan turlari hisoblanadi.
1. Er osti suvlari. Xarakterli xususiyatlar
Er osti suvlari - vaqt bo'yicha o'zgarmas va tarqalish maydoni bo'yicha muhim bo'lgan, yer yuzasidan birinchi akvyudada joylashgan er osti suvlari gorizontlari. Shuni ta'kidlash kerakki, suv o'tkazmaydigan jinslar odatda suv o'tkazuvchan jinslar deb ataladi va suv o'tkazuvchan jinslar. Er osti suvlari bir qator xususiyatlar bilan tavsiflanadi:
1. Er osti suvlari erkin yuzaga ega, ya'ni. yuqoridan ular suvga chidamli qatlamlar bilan bloklanmagan. Er osti suvlarining erkin yuzasi oyna (kesim darajasi) deb ataladi. Oynaning holati ma'lum darajada hududning relefiga mos keladi. Sirtdan sathning chuqurligi har xil - 1 dan 50 мyoki undan ko'p. Darajaning pozitsiyasi bir qator sabablarga ko'ra doimiy emas. Er osti suvlari sathigacha bo'lgan masofa suv qatlamining qalinligi deb ataladi. Ufqning qalinligi doimiy emas va suv tashuvchi jinslarning xususiyatlariga, tushirish maydonigacha bo'lgan masofaga, oziqlanish intensivligiga va boshqalarga bog'liq. er osti suvlarining gidroizogips xaritasi
Er osti suvlari, erkin sirt mavjudligi sababli, erkin oqimdir. Ba'zan ular oyna darajasida loy linzalari paydo bo'lishi bilan bog'liq bo'lgan mahalliy bosimni ko'rsatishi mumkin.
2. Er osti suvlari, asosan, atmosfera yog'inlari, shuningdek, yer usti daryolari va suv omborlaridan keladigan suv oqimi hisobiga oziqlanadi, ya'ni. infiltratsiya orqali. Ko'p hollarda er osti suvlarini to'ldirish maydoni suv qatlamining tarqalish maydoniga to'g'ri keladi. Kelib chiqish usuli (infiltratsiyasi) tufayli er osti suvlari vaqt o'tishi bilan tarkibini o'zgartiradi va ko'pincha turli zararli aralashmalar bilan ifloslanadi.
3. Er osti suvlari uzluksiz harakatda bo'lib, qoida tariqasida, akvikulyarning umumiy qiyaligi tomon yo'naltirilgan oqimlarni hosil qiladi. Ba'zan ularning paydo bo'lishi er osti hovuzlari shakliga ega, ya'ni. suv statsionar. Er osti suvlari oqimlari ko'pincha yer yuzasiga chiqib, buloqlarni hosil qiladi yoki hududda mahalliy botqoqlarni hosil qiladi.
4. Er osti suvlarining miqdori, sifati va paydo bo'lish chuqurligi meteorologik sharoitlarga (atmosfera yog'inlari, bug'lanish, harorat, atmosfera bosimi va boshqalar), gidravlik sharoitlarga (er usti suv ob'ektlari rejimining o'zgarishi, er osti suvlarining oziqlanishi yoki drenajlanishi), insonning xo'jalik faoliyatiga bog'liq. (gidrotexnika va irrigatsiya-drenaj inshootlarini qurish, ichaklardan neftni haydash, qazib olish, qishloq xo'jaligi erlarini, sanoat chiqindilarini o'g'itlash va boshqalar). Er osti suvlari sathi, umuman olganda, ma'lum darajada er yuzasining rel'efini ularning joylashgan joyiga ko'chiradi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
