N. B. D ilm u r o d o V, M. G. Karimov, Z. F. Norm uradova «hayvonlar morfologiyasi»

va 
qisqa kriptalar yoki bachadon bezlari 
(4) 
hosil qiladi; kesmalarda 
ulaming 
uzunasiga, qiyshiq, ba’zan esa ko‘ndalangiga kesimlari 
ham 
uchraydi. Kriptalaming bachadon bo‘shlig‘iga ochiladigan 
Og‘izchalari (5)ni topish qiyin emas. Shilliqosti qavat yo‘q bo‘lib, 
Xususiy 
qavatdan keyin miometriy joylashadi. Yirtqichlarda uning 
tarkibida 
uch qavat ko‘rinadi. Miometriyning ichki sirkulyar qavati 
(6) 
har doim eng aniq ifodalangan. Undan keyin miometriyning 
tomirli qavati (7) joylashadi; unda muskul hujayralari kam bo‘lib, 
preparatda 
biriktiruvchi to‘qimada joylashgan ko‘pdan-ko‘p yirik 
qon tomirlarining 
kesimlari (
8
) ko‘rinadi. Miometriyning tashqi 
qavati (9) 
asosan uzunasiga joylashgan muskul bog‘lamchalaridan 
hosil 
bo‘lgan, lekin har doim ham aniq ajralib turmaydi. 
Tklhqaridan 
seroz parda - perimetriy (
10
) joylashgan, u yupqa
287

---

subseroz qavat va mezoteliydan iborat. Bachadonga yirik qon 
tomirlariga ega bachadon paylari kelib tutashadi; unda ko‘pincha 
miometriydan o‘sib kirgan muskul hujayralari uchraydi.
Nazorat uchun topshiriq va savollar.
1. Urug'donni tuzilishini aytib bering.
2. Tuxumdonni tarkibiy qismlarini ayting.
3. Mushuk bachadoni shoxining qavatlariga ta ’rif bering
Mavzu. Yurak-qon tomirlar sisternasi
Darsning maqsadi: 
qon aylanish tizimining anatomik tarkibi, qon aylanish
doirasi, yurak va yurak kuylakchasi tuzilishi, yurakni klapan apparati, yurak
topografiyasi, yu ra k n i qishloq x o ja lik hayvonlaridagi fa rq qiluvchi