N. A. Egam berdieva arxeologiya ( 0 ‘quv qo‘llanma)

M in g o ‘ rik
- Toshkent shahrining 
Shim oliy T em ir YoM vokzali 
yonidagi Salor kanaliga yaqin joylashgan. M in g o 'rik yodgorligi I—XIII 
asrlarga oid qadim iy shahardir. Tarixiy m anbalarga ko'ra. uning hududi 
3 5ga boMganligi aniqlangan.
M in g o 'rik
nomi qadim iy obidaga nisbatan XIX asrda berilgan. 
Ilgarilari uni maxalliy axoli A frosiyob nomi bilan atagan. Arab yozm a 
m anbalarida bu shahar « M adinat a s h - S h o s h » nomi bilan tilga olinsa, 
boshqa y o zm a m anbalarda «C hoch», xitoy y o z m a manbalarida « D je -
She» va «Shi» deb nomlangan.
Shahar qalin paxsa va xom gMshtdan qilingan m ustaxkam m udofaa 
devori bilan o 'ralgan. Shahriston ichida ham m ustahkam mudofaa 
inshootlariga ega boMgan 
baland a r k - q a s r
boMgan. U zinapoyalar 
shaklidagi t o 'g 'r i burchakli m inoralarga ega boMgan. A r k - q a s r
0.5 
gektarni, shahriston I 5 gektar m aydonni egallagan.
M in g o 'rik d a dastlab 1896 vil E.T.Sm irnov, N.S.Likoshin tomonidan, 
19 12 yilda esa Turkiston arxeologiya xavaskorlar to'g aragi a 'z o la r 
tom onidan arxeologik tadqiqot ishlari olib borilgan. Kevinchalik 1920 
yillarda M .E.M asson, 1968 yillarda Toshkent arxeologik ekspeditsiyasi 
tadqiqot ishlarini davom qildirganlar.
Shaharga dastlab mil.av.I asrning oxiri va mil. 
I 
asrning boshlarida 
asos solingan. Shu vaqtda uning dastlabki m udofaa devori tiklangan. 
Xom gMshtdan tiklangan devorning qalinligi 9 metrni tashkil etgan. 
Lekin shaharning tez o 's ib borishi uning hududining kengayshiga olib 
kelgan. N atijada mil. 
VI 
asrga kelib, M in g o ‘rik shahri T oshkentning ilk 
o 'l t a asrlar davri shaharlaridan biriga avlangan markaz shahri o'rnini 
egallagan va bu erda shahar h okim ining qarorgohi - qasri bunyod 
etilgan.
I2 0

---

Tadqiqotlar natijasida shaharda hayot uch asosiy davrda davom
etganligi aniqlangan:
1-davr 
mil. I-IV asrlarga mansub bo'lib, bu davrga oid uzun 
yoMakli, ikki qatorli q a l’a devorlari qoldigM topilgan. Devor tashqarisida 
to ‘rtburchak shaklda burj va m o ‘lalar b o ‘lib, ulam ing orasi 12 metrga 
teng boMgan. Bu davrda shahar hunarmandchilik va savdo sotiq markazi 
sifatida nom chiqargan.
2-davr V-Vl asrlarga oid boMib, bunda shahar tez sur’atlarda 
rivojlanib, axoli soni oshib borgan. Shu davrda shahar ark va 
shahristonga ega boMgan yirik m arkazga aylangan. VI asr oxirlaridan 
esa shahar C hochning poytaxtiga aylangan.
3-davr VII-VIII asrlarga oid boMib, bu davr shaham ing eng 
yuksalgan davri boMgan. Bu davrda m uxtasham saroy barpo etilgan. Shu 
davr saroyi birm uncha toMiq o ‘rganilgan. Saroyda k o ‘plab xonalar, zal, 
keng daxlizlar va om borxonalardan iborat boMgan. X ona devorlari turli 
bezaklar, haykaltaroshlik namunalari bilan bezatilgan. 
Bu erdan 
m uqaddas olovga sigMnish bilan bogMiq buyumlar ham topilgan. 
Shahristondan axoli turar jo ylarining izlari, hunarmandchilik ustaxonasi 
qoldiqlari topilgan.