|
ABDULHAQ BOBO
Ariqlarda suv kamayib qolsa, Abdulhaq bobo Shov-
va tomonni chippa to‘sib, suvtegirmonni ishga solardi.
So‘ng tepalikka chiqib, antiqa sopol kamayni olib to ‘rt
tomonga qaratib uzoq chaladi. Tanish ovozni eshitgan
olomon bug‘doyini eshakka ortib yo yelkasiga ko‘tarib
tegirmonga oqib kelaveradi. Abdulhaq boboning qo‘li-
qo‘liga tegmay qoladi. Endi biz uni ust-boshi, do‘ppisi-
yu qosh-ko‘zlarigacha un gardidan go‘yo ustiga qirov
qo‘nganday oppoq holda ko ‘rib sira ajablanmaymiz.
Abdulhaq boboning gaplari keskir, ko‘zlari katta-katta,
baralla qo‘ygan soqoli o ‘ziga yarashgan, barvasta,
chiroyli bir kishi edi. U tashqi qiyofasidan badjahl,
xiyla qo‘rsroq ko‘rinsa-da, aslida insofli, gapni bejamay
aytadigan to ‘g ‘riso‘z odam. Bolalami yaxshi ko‘rishini
esa uning fe’l-atvoridan bilib olish qiyin emasdi.
Tegirmonning yonginasida uning kattagina bog‘i
bo‘lib, oppoq chilgi shaftolilar rosa pishib yotardi.
Bog‘ga o ‘g ‘irlikka kirgan bolalami sezsayam ataylab
o ‘zini bilmaganga olardi. Qarsillab shoxlaming singa-
nini eshitsa:
-
Kim u! To‘xta! - deb baqirganicha turgan joyida
tizzasiga shapatilab qo‘yardi.
24
Shuning o ‘zi o‘g ‘rilarga yetarli bo'lar, oldi-ketiga
qaramay qochib qolishardi.
Shovvada cho‘milayotgan bolalar haddidan oshib
to'polonni oshirib yuborsa, Abdulhaq bobo ulami
haydab quvib qolardi. U oxirgi bola ham qochib
qolmaguncha engashib atrofga alanglar, go‘yoki o ‘zini
shoshib kesak yoki kaltak qidirayotganga solib yolg‘on
po‘pisa qilardi. Men bilan mutlaqo ishi bo‘lmas,
bopladimmi, - deganday qarab ko‘zini qisib qo ‘yar-
di, xolos. Chunki, men uning oldiga tez-tez chiqib,
mayda-chuyda yumushlariga qarashib turardim-da.
Ba’zan Ziyovuddin nosfurushdan nos keltirib ber-
sam, b a ’zan idish-tovoqlarini ariqda chayib, xursand
qilardim. Shundanmi, bu yerda o‘zimni mezbonday
tutib, cho‘milgisi kelib pana-panadan menga havas
bilan m o‘ralab turgan bolalar oldida ozgina kerilib ham
qo‘yardim.
Bir kuni ozg‘in, novchadan kelgan, dovdirroq bir
yigit tegirmondan chiqqan ikki qop unini eshagiga
yukladi. U egniga qimmatbaho chopon kiyib olgan,
ammo havo birmuncha salqin bo‘lishiga qaramay,
yalangoyoq edi. Yigit yangi to ‘ni borligidan suyunib:
ko‘rib qo‘yinglar, - deganday bir choponiga, bir odam-
larga qarab ko‘p aylandi. Oz-moz yom g‘ir tomchi-
layotgani bois, choponini namoyishkorona yechib, qop-
laming ustiga yopdi-da uyiga j o ‘nadi.
- K o‘rmaganni ko‘rgani qursin, - dedi navbat poylab
o ‘tirgan sertabassum chol sheriklariga qarab jilmayar-
kan. Chamasi uch soatlar o ‘tgach, yigit so‘ljayib yana
tegirmonga qaytib keldi va Abdulhaq boboga arz qila
boshladi.
- Abdulhaq buva, ertalab sizga ikki qop bug‘doy
keltirib un qildirgandim.
- X o ‘s h ,- d e d i boboyigitgaterm ilib.
- 0 ‘sha qoplaming biri o ‘zimniki, ikkinchisi qo‘sh-
25
nimniki edi. Mendan iltimos qilganligi uchun olib
kelgandim.
- X o‘sh.
- Uyga borib, qoplar ustidan choponimni olib qara-
sam, qo‘shnimniki joyida turibdi, mening qopim esa
yo‘q. Yo alhazar, deb yoqamni ushladim. Yo‘lda eshak
jonivor ariqchadan o ‘tayotib, sal silkinganday bo‘luvdi.
Darrov izimga qaytib, o ‘sha joyni rosa qidirdim. Ammo
qop topilmadi. Uyda bir chaksayam un qolmagandi-da,
buva. Endi nima qilaman?
- Eshakning oldida ketdingmi, orqasidami?
- Orqasida, - dedi yigit yig‘laguday b o iib .
- Hech narsaga qoqinmadingmi? - dedi bobo jilma-
yib.
- Yo‘q.
- Kerilib bumingni osmonga ko ‘taravermay, sal
pastgayam qarab yurgin-da, ahmoq. Abdulhaq bobo
yigitni bolaxonador qilib so‘ka boshladi.
- Yo alhazar... Meni nega so‘kasiz? Ahmoq demang,
- dedi yigit tegirmonchiga m o‘ltirab qararkan, iltijoli
ovozda.
- Ahmoq bo ‘lmasang... 0 ‘lasanmi mana bu cho-
ponni sal arzonrog‘ini olib, oyog‘inggayam biror narsa
kiysang. Yigit yerga qaradi.
- Yur! - dedi Abdulhaq bobo yigitni jerkib.
Ular uzun-qisqa bo‘lib ichkariga kirdilar. Choi
yigitning qopiga un solar ekan dedi:
- Те - ber, gir - ol, mon - qo‘y, degani bo‘ladi.
Xizmatimga olib qo‘yganimniyam senga oshirib qay-
tarib beryapman. Sal ko‘zingni ochib yurgin, bola. Bu
ketishda qiynalib qolasan. Ma, mana bunga oyog'ingga
poyabzal olasan.
Abdulhaq bobo yigitning qo‘liga uch so‘m tutqazdi.
U yarim qop un bilan pulni olib, og‘zi qulog‘ida
xursand bo‘lganicha eshagiga minib ketdi.
26
Abdulhaq bobo mana shunday, hech kimga o ‘xsha-
maydigan ajoyib odam edi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
