|
A zizbek ANVAR,
О ‘zbekiston yozuvchilar uyushmasi a ’zosi
9
KIRISH
Burgut bolasini parvozga o ‘rgatayotganida, uni
osmon-u falakka olib chiqib, tashlab yuborarkan. Uquv-
sizlik qilsa, palaponini bir cho‘qib, changallaganicha
yanada yuqoriroqqa ko‘tarilarkan. Diqqat bilan atrofni
kuzatayotgan m usichajigargo‘shasi uchirm abo‘lgunicha
daraxtdan
tushirmay,
unga
saboq berayotganday
tuyiladi. Hali uchishni bilmaydigan, ammo o ‘jarlik qilib
yerga tushib olgan no‘noqvoyni poyloqchi mushuk tutib
ketganini ham ko‘rganmiz.
Keyingi paytda ayrim tengdoshlaringiz «o‘zim
bilaman» qabilida ish tutib, k o ‘pni ko ‘rgan bobo-yu
buvilaridan uzoqlashib borayotganday tuyilmayaptimi
sizga? Otalar bilan bolalar orasidagi nomutanosiblik
ilgari ham bo‘lgan. Kattalar nazoratidan chetda qolish
qanday oqibatlarga olib keladi? Qissa ana shular va
yetim bolakayning boshidan kechirganlari haqida.
Uyimizning to ‘rida non saqlanadigan kichkinagina
sandiqcha bo ‘lardi. Biz bolalar nonning yoqimli hidi
doim ufurib turadigan qadrdon bu qutichaga xohlagan
paytimizda intilaverardik. Uni kim to‘ldiradi, u nima-
ning evaziga keladi - bizga buning qizig‘i y o ‘q.
Asosiysi, sandiqchada non bo ‘lsa bas. K o‘chadagi
o ‘yinlar rosa qizigan mahal kutilmaganda qomimiz
sumay chalib qolar, chopqillagancha uyga kirib bir
bo‘lak nonni sindirib olardik-da, kavshangancha yana
sho‘xlikni avjiga chiqarardik. Non yopilgan kunlar
sandiqchamizning qopqog‘i yopilmay qolsa, b a’zan
bo‘shab huvullab qolardi.
«Oyijon, non! Sandiqchada nega non yo‘q?».
Ana endi ko ‘ravering xarxashani. Bir tishlab, tashlab
10
ketilgan qattiq nonlarimizni u yer-bu yerdan topib
talashamiz va qitirlatib chaynashga tushamiz. Darrov
qo‘shnidan ikkita nonni qarzga olib, to‘polonni bosdi-
bosdi qiladigan rahmatli onam: «Nonni uvol qilmanglar.
Otangiz tinimsiz ishlab, ming mehnat, mashaqqat bilan
un topib keladi. Men uni sizlarga yopib beraman xolos.
Ro‘zg‘or - g ‘or. Ha demay uni tebratish sizlaming ham
zimmangizga tushadi. Yigit degan azamat o‘z aravasini
o ‘zi torta olishi kerak. Sandiqcham bo ‘shab qolmasin
desangiz, ko‘chaga chopib shataloq otavermay, kitob
o ‘qinglar, hunar o ‘rganinglar», derdilar.
0 ‘ylanib qolardim. Chindan ham otamning orqasiga
un yuklangan velosipedni yetaklab kelayotganini ko‘p
bora ko‘rganman. Katta bo‘lsam, onam aytgan o ‘sha
ro ‘zg ‘o r - g ‘omi boshqara olamanmi? Kitob o ‘qib, hunar
o‘rgansam, pul topishim osonroq bo‘larmikin? Buning
uchun yana nimalarni bilishim kerak?..
U lg‘ayib, kitobga oshno tutinganimdan so‘ng ma-
sala oydinlashdi. K o‘plab donishmand bobolarimizning
kelgusi avlodlarga qarata aytgan pand-nasihat, hikmat-u
rivoyatlaming asl negizi, bosh shiori bitta: «1LM OL,
HUNAR O'RGAN», degan da’vatdan iborat ekan. Bun-
dan keyin ham o‘gitlar o ‘z kuchini yo‘qotmasligi tayin.
Dunyoning tosh-tarozisi bor. Hamma ham o‘qib, oliy
m a’lumotli bo ‘lavermaydi. Oliygohga kirolmasak, xuddi
«Hammasi tamom bo ‘ldi» degandek, qosh-qovoq qilib,
bundan fojia yasashimiz shartmikan? Kasb-hunar qilib
ham bitta ro ‘zg‘omi «gulday» qilib tebratayotganlar ko ‘p-
ku. Yoki diplom olganimiz hamono davlatmand, ziyoli
insonga aylanib qolamizmi? Kimningdir ko‘magida
institutga adashib kirib qolgan qanchadan qanchanoshud,
biror ishni qoyillata olmagan, yozgan xati g ‘ij-g‘ij xato,
m a’naviy qashshoq «oliy m a’lumotli»lami ham bilamiz-
ku! Undan ko‘ra aqlimizni, kallamizni qizil diplomga
aylantirganimiz yaxshi emasmi?!
11
Maqsadimiz jamiyatning to ‘laqonli a ’zosi bo lishrni ?
Shunday ekan, qaysi kasb egasi bo‘lishimizdan qat iy
nazar, mustaqil o ‘qib, o ‘rganaversak, barkamollik sari
intilaversak, hayotda o ‘z o‘mimizni topib boraveramiz.
Iste’dodsiz odamning o‘zi bo‘lmaydi. Alloh har bir
insonni qaysidir bir ishga qiziqishini oshirib, qobiliyatli
qilib yaratadi. Oddiy havas bilan o ‘sha qiziqishni ajrata
olsak bas. 0 ‘shandagina ko‘zlagan maqsadimizga
erishamiz.
Kimdir dehqon, yana kimdir o ‘qituvchi, sotuvchi,
boshqa birov biznesm en...
Dunyoning eng katta boy, milliarderlarining tarji-
mayi holini o ‘qisangiz, ularning institut tugul, o ‘r-
ta maktabni ham yolchitib o ‘qiy olmaganiga guvoh
bo‘lasiz. Demak, g ‘amga botib tashvishlanishga hech
qanday asos yo ‘q. Bu bilan « 0 ‘qimasa ham bo‘laverar
ekan-da», degan tushuncha paydo b o ‘lmasligi lozim.
«Dadil bo‘ling, hech qachon tushkunlikka tushmang!»
demoqchiman xolos.
Dunyoda bizning aqlimiz yetavermaydigan sir-
sinoatlar juda k o ‘p. Hayot yoMingiz ravon bo‘lishini,
qaysi ishga qo‘l ursangiz ham baraka topishni istaysizmi?
Unda ota-bobolaringizni rozi qilib, duosini olib qolishga
ulgurib qoling.
Biz dunyoga m a’rifat ulashgan olim-u ulamo,
allomalaming avlodimiz. G ‘ayratli, mehnatsevar, o ‘qi-
mishli, aqlli va hushyor farzand - ota-ona, el-ulus,
qolaversa, Vatanning baxti. Ana shunday odamgina
yaxshini yomondan, halolni haromdan ajrata oladi.
Yurtiga nafi tegadi.
M uallif
12
О ‘zlarining mehrga у о ‘g ‘rilgan tanbeh-u
dashnomlari bilan ко ‘zimni ochgan, katta hayot
ummonida suzishni о ‘rgatgan onaizorim
Zaynabxon Salohiddin qori qizlarining
muborak ruhlariga bag ‘ishlayman.
Do'stlaringiz bilan baham: |
