Mutlaq va nisbiy afzallik nazariyalari

Xalqaro savdoning zamonaviy xususiyatlari:

• 
  ilm-fan va texnika taraqqiyoti ta’sirida mahsulot hamda xizmatlar savdosi haj­mining keskin ortishi;
  
• 
  xalqaro savdo rivojlanayotgan mamlakatlar salmog‘ining qisqarishi;
  
• 
  fan va texnika taraqqiyoti ta’sirida jahon eksportining tovar tarkibidagi fan sig‘imkorligi yuqori bo‘lgan mahsulot va xizmatlar ulushining ortishi;
  
• 
  tashqi savdo aylanmasining jon boshiga baholangan qiymatining notekis taq- simlanishi;
  
• 
  yangi tarmoq va ishlab chiqarishning vujudga kelishi;
  
• 
  qator mamlakatlarning ayrim mahsulotlar importiga bog‘liqligining ortishi;
  
• 
  tashqi bozorda ortiqcha mahsulotni sotishdan turli mamlakat korxonalari o‘rta- sidagi hamkorlik aloqalari asosida avvaldan kelishilgan holda mahsulotni yet- kazib berish shakliga o‘tilishi.
  

Xalqaro savdoning tovar tarkibi — xalqaro savdoning tarkibini aniqlovchi tovar mutanosibliklari majmuyi va aloqalaridan iborat bo‘lib, maqsadi inson ehtiyoj- lariga moslashtirish nuqtayi nazaridan xalqaro savdo sohasida tovarlarni tabaqa- lashtirish hisoblanadi.

Xalqaro savdoning hududiy tarkibi — bu xalqaro savdoning hududiy tarkibini aniqlovchi mutanosibliklar va aloqalar majmuyi bo‘lib, ushbu tarkib xalqaro savdo­ning quyidagi xususiyatlari va rivojianish yo‘nalishlarini ajratish imkonini beradi:

•