Byudjetdan tashqari davlat fondlari

Byudjetdan tashqari davlat fondlari

Bpi-50 guruh talabasi

Yusupova iroda

Reja:

• 1.Byudjetdan tashqari jamg’armalarning ijtimoiy iqtisodiy mohiyati
• 2.Byudjetdan tashqari davlat jamg’armalari

Davlatning byudjetdan tashqari jamg'armalari markaziy va mahalliy davlat boshqaruv organlari ixtiyoridagi qat'iy maqsadli xususiyatga ega bo'lgan moliyaviy mablag'lar yig'indisidir. Ular alohida davlat moliya tizimining ajralmas bo'g'ini hisoblanadi. Bu jamg'armalarni moliyaviy mablag'larining shakllanishi, taq-simlanishi va resurslardan maqsadli foydalanishi bevosita moliyaviy me'yoriy-huquqiy hujjatlar bilan muvofiqlashtiriladi va tartibga solinadi.

Davlatning byudjetdan tashqari jamg'armalari ijtimoiy-iqtisodiy xususiyatiga ko'ra, muayyan bir aholi qatlami yoki investitsion dastur ehtiyojlarini nazarda tutib, mamlakatda yaratilayotgan milliy daromadni qayta taqsimlash orqali tashkil etiladi. Davlat umumjamiyat ahamiyatiga molik bo'lgan ijtimoiy-iqtisodiy chora-tadbirlarni o'z vaqtida va to'liq amalga oshirish uchun jismoniy va yuridik shaxslarda shakllanayotgan moliyaviy resurslarning bir qismini byudjetdan tashqari jamg'armalari ixtiyoriga moliyaning taqsimlash funksiyasi orqali jalb qiladi.

Davlatning byudjetdan tashqari jamg'armalari miqdorining ortishi ma'lum bir qiyinchilik va noqulayliklarni keltirib chiqargan. Xususan, jamg'arma qat'iy maqsadli xususiyatga ega bo'lgani bois, ayrim jamg'armalarda moliyaviy resurslar keragidan ortiq bo'lsa, ayrimlarida etishmovchiliklar paydo bo'lgan. Shuningdek, davlat ularni boshqarish va muvofiqlashtirishni moliyalashtirish uchun qo'shimcha moliyaviy resurslarni jalb qilishga majbur bo'lgan. Bu, o'z o'rnida, jismoniy va yuridik shaxslarga qo'shimcha moliyaviy yuk hisoblanib, ular o'rtasida ma'lum bir noroziliklarning paydo bo'lishiga ham olib kelgan. Bunday salbiy holatlarning oldini olish uchun markazlashtirilgan davlat shakllanishiga zarurat tug'ilgan. Markazlashtirilgan davlatning qaror topishi bir qator davlat fondlarini uyg'unlashtirib, bir necha muammolarning oldini olish imkoniyatini tug'dirgan. Jumladan, bir fondda ortiqcha bo'lgan moliyaviy mablag'larni ikkinchi bir fonddagi etishmayotgan moliyaviy mablag'lar o'rniga jalb qilish imkoniyati hosil bo'la boshlagan. Davlatning turli xil fondlarining uyg'unlanishi asosida ulkan bir markazlashtirilgan fond, ya'ni Davlat byudjetining tashkil etilishiga asos solingan. Davlat byudjeti sekin asta har to-monlama mustahkamlanib borib, mamlakatning oliy organi uni ko'rib chiqib, tasdiqlagandan keyin qonun kuchiga kirib, ijro etish majburiyati sezila boshlandi.