Mutlaq va nisbiy afzallik nazariyalari

Xalqaro savdo o‘zining rivojianish bosqichlariga ega bo‘lib, har bir bosqich o‘z




Tovar va xizmatlarning xalqaro almashuv shakli




Import — milliy xo'jalik tashqarisidan tovar va xizmatlarni olib kirish. Eksport — tovar va xizmatlarni milliy xo'jalik tashqarisiga chiqarish.

• 
  Xalqaro mexnat taqsimoti.
  
• 
  Qatnashuvchi mamlakatlarning tashqi savdo foydasini olishi.
  

Eksport imkoniyatlari — ichki iste’molga yo'naltirilmagan ishlab chiqarish imkoniyatlari. Eksportga ishlab chiqarish — mahsulotni milliy xujalikdan tashqarida yuqori baxolarda sotish imkoniyati.

Import imkoniyati — import asosida ishlab chiqarish xarajatlarini pasayishi va ishlab chiqari- layotgan mahsulot assortimentini to'ldirish.

Riskni taqsimlash — milliy xo'jalik tashqarisida tadbirkorlik faolligi natijasida ishlab chiqarishni bog'liqlik riskini qisqarishi.

tarixiy xususiyatlari bilan ajralib turadi:

• 
  tashqi savdo aloqalarining lokal darajada shakllanish bosqichi — (VI-XIII asr- lar) 0‘rta yer dengizidan Sharqqa tomon xalqaro savdo yo‘llarining vujudga kelishi;
  
• 
  tashqi savdo aloqalarining mintaqaviy darajada shakllanish bosqichi — (XII- XV asrlar) tashqi savdo aloqalarining 0‘rta yer, Boltiq va Shimoliy dengizlari- da konsentratsiyalashuvi;
  
• 
  tashqi savdo aloqalari globallashuvining boshlanish bosqichi — (XV-XVII asr­lar) Buyuk geografiya kashfiyotlari tufayli xalqaro savdo yollarining Atlantika, Hind va Tinch okeanlariga ko‘chishi;
  
• 
  tashqi savdo aloqalarining intensivlashuv bosqichi — (XVIII-XIX asrlar) sanoat to‘ntarishi, G‘arbiy Yevropa va AQSh iqtisodiyotining sanoatlashtirish jarayo- ni bilan bog‘liq;
  
• 
  tashqi savdo aloqalarining militarizatsiyalashuv bosqichi — (XIX oxiri — XX asr boshi) Birinchi va Ikkinchi jahon urushlari bilan bog‘liq;
  
• 
  integratsion bloklar va birlashmalarning tashqi savdo munosabatlariga faol ta’- sir etish bosqichi — (XX asrning o‘rtasi va ikkinchi qismi);
  
• 
  tashqi savdo aloqalari globallashuv jarayonlarining zamonaviy bosqichining shakllanishi va jahon bozorining vujudga kelishi.