Mustaqillik yillarida O‘zbekistonda bozor munosabatlariga asoslan- gan

Iste’molchilar
-bozorda o‘z talab va ehtiyojlarini qondirish maq- sadida 
firmalarining tovar va xizmatlarini sotib oluvchi firmalar yoki alohida 
jismoniy shaxslardir. Iste’molchi bozorda - shoh. Shuning uchun 
marketologning asosiy vazifasi iste’molchini doimo o‘rganish, uning 
xohishini aniqlash, tahlil qilishdan iborat. 
Firma 
- bu korxonadan farqli o‘laroq ishlab chiqarish va noishlab 
chiqarish sohalarida turli-tuman tadbirkorlik faoliyatini bildiradi. Bunday 
nomni sanoat korxonasi davolash muassasi uchun ham, qurilish tresti va 
vositachilik tashkiloti uchun ham, savdo va konsullik faoliyati uchun ham, 
xodimlar tayyorlash va malakasini oshirish, sayyohlik va boshqa tashkilotlar 

---

101 
uchun ham nisbatan ishlatish mumkin. Bozor munosabatlariga o‘tish 
jarayonida butunlay yangi tipdagi firmalar vujudga kelmoqda. 
Nazorat uchun savollar 
 
1.
Marketing tizimi haqida tushuncha bering. 
2.
Marketingni boshqarish, deganda nimani tushunasiz? 
3.
Marketing 
xizmatini 
tashkil 
etish funksiyalari 
nimalar 
bilanbog‘liq? 
4.
Gorizontal marketing tizimi, deganda nimani tushunasiz? 
5.
Marketing xizmatining asosiy funksiyalarini ayting. 
9.
Marketingda 
boshqarish 
jarayonini 
tushuntiring! 
Firmaningmarketing muhiti nima ? 
10.
Marketingning makro muhitiga qaysi omillar kiradi? 
11.
Korxonaning mikro muhit omillari qaysilar? 
12.
Raqobat sharoitida kompaniyalar faoliyatiga marketingning 
qanday muhiti ta’sir ko‘rsatadi? 
13.
Firmangizning mikromuhitini tasvirlab bering. 
14.
Firmangiz makromuhit omillarining o‘zgarishini qanday qabul 
qildi? 
15.
Firmangiz duch kelayotgan raqobatchilar guruhi haqida gapirib 
bering. 
16.
O‘quv yurtingiz yonida yangi oshxona ochishni o‘ylab yurgan 
tadbirkor duch keladigan raqobatning 4 turi haqida gapirib bering. Nima 
uchun ular tadbirkorga halaqit berishlari mumkin? 
17.
Atrof-muhitning ahvoli jamoatchilikni kundan-kunga xavotirga 
solmoqda. Aytingchi, plastik qadoqlashdan foydalanuvchi 
korxona 
faoliyatiga bu tendensiya qanday ta’sir etadi? 
18.
Yarim fabrikatlar ishlab chiqaruvchi Rossiya oziq-ovqat sanoati 
kompaniyasi 
yutuqlariga 
yaqin 
yillarda 
makromuhitning 
qanday 
tendensiyalari ta’sir etadi? 
19.
“Kitoblar olami” do‘koniga tashrif buyuruvchilarning kitob xarid 
qilgan qismini foizlarda baholash kerak. Bunday vaziyatda axborot 
yig‘ishning qanday usulidan foydalanish maqsadga muvofiq? 

---

102