Mustaqillik yillarida O‘zbekistonda bozor munosabatlariga asoslan- gan

Marketin 
g 
qo‘llashni 
ngshakli 
va 
yo‘nalishi 
1950 – 
yilgacha 
Nodifferens 
ial 
marketing 
Salbiy 
Konversion Foyda olish 
Daromad 
litijorat 
marketingi 
1960 – yil 
Differensi 
al 
marketing 
Tala 
b 
yo‘q 
Rag‘batlan 
ti-ruvchi 
Foyda va 
boshqa 
maqsad 
Notijorat 
vatijorat 
marketing 
 
1970 –yil 
 
Konsentrlas 
h-gan 
marketing 
 
Yashiri 
n 
Pasayu 
v-chi 
 
Rivojlanuv 
- chi 
Remarketi 
ng 
 
Qo‘llash 
sohasiga 
qarab 
Milliy, 
mintaqav 
iy 
mahalliy 
xalqaro 
(eksport, 
global) 
 
1980 –yil 
 
Komple 
ks 
marketin 
g 
 
 
To‘liq 
 
Sinxro 
marketi 
ng 
 
Faoliyat 
turigaqarab 
Iste’mol, 
sanoat, 
investitsi 
onxizmat 
sohasi 
marketingi 
 
1990 – 
yildan 
hozirgacha 
 
Kommunika 
tivmarketing 
 
Hadda 
nortiq 
 
Norat 
- 
siona 
l 
 
Qo‘llovc 
hi 
marketin 
g 
 
Demarketi 
ng 
Tashkilotlar 
marketingi, 
egomarketin 
g,joy 
marketingi, 
g‘oyalar 
marketingi, 
ijtimoiy 

---

80 
Qarshilik 
ko‘rsatuvc 
hi 
marketing 
 
Xalqaro marketing 
- tashqi iqtisodiy faoliyat, jahon bozori 
marketingidir. Uning mamlakat ichki bozorlari marketingidan ko‘pgina farqi 
bor. Avvalo, jahon bozoriga har bir mamlakat o‘z marketing strategiyasi 
bilan kirish uchun tanlangan mamlakatning umummadaniy va iqtisodiy 
muhitlarini chuqur tahlil qilishi zarur. Shu bilan birga xalqaro marketing: 
firmaning tashkiliy ishlarini jahon standartlari darajasida, mahsulotni 
rejalashtirish, sotish, harakatini tashkil etish va narxlashtirishda o‘ziga xos 
talablar qo‘yadi. Xalqaro marketing strategiyasi eksport, import va qo‘shma 
korxonalar tashkil etishga alohida-alohida yondashishni taqozo etadi. 
Xalqaro marketing jahon bozoriga chiqish imkoniyatlarini, tashqi muhitni, 
aniq bozorni tanlash va unga kirish usullarini aniqlash, marketing rejasini 
tuzish, raqobatchilar faoliyatini tadqiq qilish va boshqalarni o‘z ichiga oladi. 
To‘g‘ri marketing 
- Interaktiv marketing tizimi bo‘lib, iste’mol- 
chining istagini uyg‘otish, uning buyurtmasini olish uchun bir yoki bir necha 
media reklama vositalaridan foydalanadi. To‘g‘ri marketingni iste’molchidan 
to‘g‘ri buyurtma olish marketingi ham deyiladi. To‘g‘ri marketing xaridorlar 
bilan uzoq muddatli munosabatlarni o‘rnatish va saqlab qolishga imkon 
beradi. To‘g‘ri marketing - kataloglar, pochta orqali to‘g‘ri jo‘natish va 
telemarketlardan foydalanib savdo qilishnibildiradi. 
Tashkilot marketingi 
- alohida aniq tashkilotlarga tegishli bo‘lgan 
vaziyatni qo‘llab-quvvatlash yoki o‘zgartirish, shuningdek, kerakli muhit 
tashkil qilish maqsadida qo‘llaniladigan amaliy faoliyat.
9
Ijtimoiy marketing 
– ijtimoiy dasturlarni ishlab chiqish, ularni amalga 
oshirish va nazorat qilish bilan bog‘liq bo‘lgan marketing faoliyati 
harakatlaridir. 
Ijtimoiy- etik marketing – 
bu marketing turi uzoq muddatga 
mo‘ljallangan marketing faoliyati bo‘lib, iste’molchilar talab va ehtiyojlardan 
kelib chiqqan holda korxonaning kelgusidagi faoliyati haqida qaror qabul 
qilish. Bu jarayonda mahsulotlar ekologik sofligi va korxonaning atrof- 
muhitga zarar yetkazmasligiga alohida e’tibor qaratiladi. 
Hozirgi vaqtda egomarketing, g‘oyalar marketingi, xizmatlar marketing 
rivojlanib bormoqda.