Муратбай нызанов ашык

— К ,эй ти п ?
— Апам сизин бетинизге ак. салады. Сонда бет ашаршы 
бала 
6
a r a a F b i
ен мийуалы дарактан бир шака кесип алып, 
оны жузинизге салтан акка байлап, керимлик айтады. Бул 
демек — мийуалы дарактай енип-есинлер, кеп перзентли 
болынлар дегени. Бизлердин перзентлеримиз — мухаббаты- 
мыз тымсалы, мийтиндей дэнекер болады. Бул дарактаты 
мын кулп — бизин бир перзентимиз багышлатан бирликке 
тендесе алмайды.
— Каяктан табасан бундай китабий гэплерди?! — деди 
Ханзада кеули толып.
Исмайыл Ханзаданы езине жакынырак тартып лебин- 
лэбине тийгизди.
— К,ойын, уялмайсыз ба?
— Кимнен?
— К,анша жас жубайлар карап тур! — Ханзада темир 
дарактаты кулпларды керсегги.
— Олар бизге хэуеси келип карап тур. Неге мийуалы 
дарак еслерине келмегенине екинип туртандур белким.
— Биз еле турмыс хаккында сейлескенимиз жок 
fok
Бирден мийуалы даракка етип кеттиниз.
— Ол сейлесилмейди.
— Неге?
— Оны журеклер айтады. Менин журегим элле кашан 
айткан. Кане, сенин журегинди тынлап керейин, не деп атыр 
екен?
Исмайыл Ханзаданын кексине куларын тупы.
— Не деп атыр екен? — деди Ханзада кулип.
— С аган еситти рип айтыуга уяламан, бар гэпти 
журегинизге айтканман, — деди.
— «Алпамыс»ты окьщыныз ба?— деди Ханзада бирден 
гэптиц барытын езгертип.
— Оны окымаган адам бар ма?
— Бар. Мен окымадым. Лекин, жыраудан еситкен 
катарларым берха есимде турады.
— Айтып бер.
—
Кобызым жок 
F o il! 
-деди Ханзада назлы кулип.
— Кобыз нала менен айтады. Ал, сен кууаныш пенен 
айтып бер.
89

---

Ханзаданын жузи сахнадагы актрисалардай кубыльщ 
кетти. Бирак, оны кар ат ы кешеде абайлап болмас еди. Лекин 
ондаты ишки толтаныс дауысынан билинип турды.
...Алпамыстьщ шубары байрактан озып келгеннен кейин 
Гулпаршын батырта барып кез айдын айтты. Алпамыс 
0
FaH 
миннетдаршылык билдирип, кайтыуына руксат берди. Лекин' 
Куллык айтпай Баршын турды,
Кеулиндегин батыр билди:
Сени алып Бансын барсам,
Турли тамашалар керсем!...
Устине кызлар алмайын,
Бийгунэ камшы салмайын,
Кдйтабер Баршынжан, кайтабср!
Кеулиндегин батыр айтты,
Баршынжан турып сол жерде,
Кайта-кайта куллык айтты!
— Тусиндим! — Исмайыл Ханзаданы жерден кетерип 
алды. — Сен менин Баршынымсан!
— Сен кимсен?
— Мен Алпамыспан!
Сени алып Н екие барсам,
Турли тамашалар керсем!...
Екеуи бирден кулип ж иберди. И смайыл Ханзаданы 
колынан тусирди.
— Хеш кимге кыя бакпайсан ба?
— Хеш кимге!
— Мени хеш капа кьшмайсан ба?
— Хеш уакта! Серт етемен! Сен де мени суйип жасайсан
ба?
Кыз бас ийзеди.
— Мени кызганып жасайсан ба?
— Хэммеден! Хэммеден!
— Серт етесен бе?
— Серт етемен!
Олар кепир устинде бир адамга айланып калды. 
И смайыл бул уакыяны нешше мерте еслеген. Оннан 
канш а зауыкланбады дейсен! Лекин, бугинги еслеу OFaH 
кууаныш багышламады. Хэммеси етириктей болып кетти 
кыялына. Копир устинде Ханзада менен бир денеге айланып
90

---

кеткен жигит втеген болып керинди кезине. Усы сууык 
хабарды жеткизген Тилеухан бугин эллекимдей болып 
сезилди OFaH.
О ны н м ен ен хош ласарда да дым ундемей кетти. 
Ешейинде «Руухынды тусирме!» — деп кайрайтутын женгеси, 
енди куни бурын тэкдирге тэн бергендей салпаусып калган 
ели-
Ж урегинде шаншыу пайда болды. Козлери тынды. 
Тургелип барып шелектен бир саркум муздай суу ишти. Хат 
жазбакшы болды:
— Кдцирданым Ханзада! Менин суйикпи Баршыным!...
— Як, Болмайды! Хатга жалбарыныу жигит ушын елим! 
Ол эззи лик! в л л е кимлер алдында диз шегиу! Онда 
втегеннин жылкысы TayFa шьпады. Бунын кай аухалда 
екенин билип турмаса да, втегеннин кеулинде кандайда 
бир кууаныш пайда болады. OFaH жаратылыстын ези 
сездиреди.
Исмайыл бундай нэмэртликке жол коймайды. Ол 
колындагы кусын ушырып алмауы керек. Тэгдир алдында 
бийшаралык етип, сыр алдырмауы тийис.
взинди кол Fa ал Исмайыл! Сен бахытлы болыуын керек. 
Ен баслысы — Ханзаданы бахытлы етиуин керек! Сен 
буркит болып перуаз ет, суйгенинди каракус пэнжесинен 
аман алып кал! Сонда сен март жигит боласан! Сонда сен 
ез тэрдиринди езин жаратасан!
Кутилмегенде есик ашылмай-ак аппак липаста Нурсулыу 
кирип келди, Исмайыл оны алдындары айнадан керди. 
Нурсулыу кулимсиреп келип онын ийнине колын салды. 
Бундай эдет, бундай наз тек Ханзадада бар еди. Демек, барып 
сорапты дэ! Сен оны кэйтип 
uiaftFa 
шакыратугын един 
депти дэ.
Исмайыл Нурсулыудын колларын усламакшы болды. 
Лекин, ол колын тартып алды. Исмайыл бурылып карады.
— Хе, екпеледин бе?! — деди OFaH.
— Неге сонда кунделикти толык окып шыкпадын?!
— Шаршадым.
— Еслеулерден бе?
— Еслеулерден.
— Кебирек кимди еследин? Ханзаданы ма?
91

---

— вм и ри м н и н кеп белеги онын, менен етип еди...
— Ол сатан ул инам етти, кыз инам етти...
— Дурыс.
— Мен болсам жолдан косылтанман!..
— Н еге олай д ей сен ?! А кы ры , сен м ен и н сенип 
баратырган мухдббатымды кайта тутандырдын 
fo
A!
— Алдам а!
— Алдамайман. Бугин менин менен каласанго, я?
— Як. Мархумлар тирилер менен бирге бола алмайды.
— втинем ен! Бир кунге кал! Барлык кемшиликлерим 
ушын, барлык тусинбеушиликлерим ушын кеширим сорауьа 
пурсат бер.
Нурсульгу «и-им» деп басын шайкады.
— Илажым жок. Енди барып орнынызга жатын! Дем 
алын!
— Як!
— Турьщ! — Нурсулыу Исмайылдын ийнинен шайкады. 
— Азанда жумыска барыуьщыз керек. Шаршап, уйыкдап 
каласыз.
Нурсулыу ийнинен кдттырак жулкылады. Исмайыл кезин 
ашты. Караса кызы Арзыгул ийнинен шайкап оятып атыр 
екен.
— AFa, орньщызра жатьщ. Тесегинизди салып койдым,
Исмайыл езине келе алмай жэн-жарына аланлап карады.
Ол белме иш инен жана рана кез алдында пайда болран 
Нурсулыудын келбетин излер еди.
***
Исмайыл танры тертлерде уйкыдан оянды. Кезин жумып 
ж ене бираз