Murakkab sharoitlarda neft va gaz quduqlarini qazish

13.7. Qatlamdan oqimni chaqirishda yengil eritmalarni qо‘llash texnologiyasi

Burg‘ilash aralashmasini о‘zidan kichik bо‘lgan eritma bilan aralashtirishni amalga oshirish sxemasi 33.7-rasmda keltirilgan.

Zichligi kichik bо‘lgan eritma quduqqa quvurning orqa halqasi orqali tо‘liq almashib bо‘lguncha haydaladi. Ba’zida eritmani haydash NKQ orqali ham amalga oshiriladi. Eritmani quvurning orqa fazasi orqali haydashning yutug‘i shundaki, eritmani almashtirish jarayoni tugallanguncha oqimni olishda quduqning ishi uchun normal sharoit yaratiladi va perforatsiya oralig‘idan yuqori tezlikda qattiq zarrachali eritmalarning chiqishi ta’minlanadi. Agarda P_max tizmaning mustahkamlik chegarasidan yuqori bо‘ganda, burg‘ilash aralashmasining zichligini pasaytirishi uchun uni о‘zidan yengilroq bо‘lgan eritmaga almashtiriladi, undan keyin esa undan ham yengil eritmaga almashtiriladi.

Burg‘ilash aralashmasini yengilroq eritmaga almashtirish tugallanishi bilan qatlamdan flyuid oqimining kelishi kuzatiladi.

Bunday holatlarda, ayniqsa kuchsiz sementlangan va buzilishga duchor bо‘lgan kollektorlarni sinashda otma tizimga shtuser о‘rnatiladi, u esa oqim tezligini va bosimni rostlab turadi. Quduq tubidagi bosimni asta sekin pasaytirib shtuserlarni о‘rnatishni va oqimni boshqarishni, quduqni bir tekis ishga tushirish tavsiya qilinadi, bunda quduqqa kichik zichlikdagi eritma haydalganda quduq ustidagi bosim oshib ketganda aralashmaning yutilishi sodir bо‘ladi. Bunday holatda hamma sun’iy qarshiliklarni olib tashlash tavsiya qilinadi (shtutserni olish, qulfakni tо‘liq ochish) va nasos agregatining uzatishi kamaytiriladi.

Haydaladigan eritmani SFM (sirt faol modda) bilan qayta ishlash maqsadga muvofiqdir, qaysiki u qatlamga kirib borganda eritmani va kollektor xossasini yomonlashtirmasligi kerak. Ba’zida eritma almashtirib hosil qilingan depressiya qatlamdan oqimni chaqirish uchun yetarli bо‘lmaydi. Shuning uchun quduq tubiga beriladigan bosimni pasaytirishda boshqa usullardan foydalaniladi.

13.8-rasm. Burg‘ilash aralashmasini suv bilan almashtirish jihozlarining sxemasi: 1-nasos agregati; 2-suv uchun idish; 3-burg‘ilash aralashmasini yig‘ish uchun idish; 4-quduq usti; 5-suv; 6-burg‘ilash aralashmasi.