Muqaddima

Takrorlash uchun savollar

1. 
   Sirpanish ishqalanish kuchi deb qanday kuchga aytiladi?
   
2. 
   Ishqalanish kuchi qanday qonunlarga bo’ysunadi?
   
3. 
   Ishqalanish kuchi nimalarga bog’liq?
   
4. 
   Ishqalanish kuchining maksimal qiymati qanday hisoblanadi?
   
5. 
   Ishqalanish bo’lgan holda reaksiya kuchi qanday bo’ladi?
   
6. 
   Ishqalanish burchagi nima?
   
7. 
   Ishqalanish konusi nima?
   
8. 
   Yumalab ishqalanish nima?
   
9. 
   Yumalab ishqalanish koeffitsienti nima?
   

10. Yumalab ishqalanish jufti momenti qanday hisoblanadi?

VI BOB

Fazoda ixtiyoriy joylashgan kuchlar sistemasi

Ta’sir chiziqlari fazoda ixtiyoriy ravishda joylashgan kuchlardan tashkil topgan sistema fazoda ixtiyoriy joylashgan kuchlar sistemasi deyiladi.

Kuchning nuqtaga nisbatan moment vektori
Agar jismga fazoviy kuchlar ta’sir etsa, u holda jismning mazkur kuchlar ta’sirida aylanish yo’nalishini aniqlash uchun kuchning nuqtaga nisbatan momenti vektor tarzida qaraladi.
Kuchning nuqtaga nisbatan momenti vektori moment markaziga qo’yilgan bo’lib, bu markaz va kuchning ta’sir chizig’i orqali o’tgan tekislikka perpendikulyar yo’naladi hamda uning uchidan qaraganimizda kuch jismni soat milining aylanishiga teskari yo’nalishda aylantirishga intiladi.
kuchning O nuqtaga nisbatan momenti vektorini aniqlash uchun kuch qo’yilgan A nuqtaning O markazga nisbatan radius-vektori ning shu kuch vektoriga vektorli ko’paytmasini aniqlaymiz. Vektorlar algebrasidan ma’lumki,  vektor ustiga tushirish uchun soat milining aylanishiga teskari yo’nalishda eng qisqa burchakka burish kerak. Bu vektorning moduli
(6.1)
bo’ladi.
O nuqtadan kuchning ta’sir chizig’iga tik h kesmani o’tkazamiz, u holda
(6.2)
bo'lgani uchun
(6.3)
 vektorning yo’nalishi kuchning nuqtaga nisbatan momenti vektori bilan ustma-ust tushadi.  va vektorlarning miqdorlari teng, yo’nalishlari ustma-ust tushgani uchun
(6.4)
Ya’ni F kuchning O nuqtaga nisbatan moment vektori, moment markazidan kuch qo’yilgan nuqtaga o’tkazilgan radius-vektori bilan kuch vektorining vektorli ko’paytmasiga teng ekan.

72-shakl