|
2.2-rasm. Manba:Федеральное статистическое агентство, 2011
Hududlar bo’yicha nemis eksportining taqsimlanishi (2012 yil).17
2.3-rasm. Manba: Statistisches Bundesamt, 2012, www.destatis.de
Germaniya Federativ Respublikasining asosiy eksportyor hamkorlari Yevropa Ittifoqi mamlakatlari hisoblanadi. 2012 yilda Fransiya nemis mahsulotlarini sotib olish bo’yicha birinchi o’rinni egallagan.
Germaniyaning asosiy savdo hamkorlari 2012 yil
(mlrd yevro).18 2.3 -jadval
1. Fransiya
|
104,5
|
2. AQSh
|
86,8
|
3. Buyuk Britaniya
|
72,1
|
4. Niderlandiya
|
71,0
|
5. Xitoy
|
66,7
|
{…}
|
|
10. Polsha
|
42,2
|
Manba: Федеральное статистическое агентство 2012
Germaniya Federativ Respublikasida eksportni moliyaviy rag’batlantirishning mohiyati va asosiy mexanizmlari
Bugungi kunda eksport faoliyatini moliyaviy rag’batlantirishning mexanizmlari eksportni qo’llab-quvvatlash milliy tizimining muhim qismiga aylandi. Globallashuv sharotitida yirik kompaniyalar yangi bozorlarga chiqish va ularni egallash uchun qizg’in raqobat olib borishmoqda. Jahon bozoridagi faktlarni hisobga olgan holda, davlatlar o’z milliy eksporterlarini qo’llab-quvvatlashga harakat qilishmoqda.
Milliy kompaniyalarning jahon bozoridagi yuqori darajadagi raqobatbardoshligini ta’minlashning muhim yo’nalishlaridan biri eksportni moliyaviy rag’batlantirish hisoblanadi. Bu o’z navbatida iqtisodiy rivojlanish sharoitida muhim ahamiyatga ega bo’lgan tashqi savdo oqimining o’sishiga olib keladi.
Moliyaviy rag’batlantirish turli hil usullar bilan amalga oshiriladi. Ularga quyidagilar kiradi: eksport kreditlarini berish, eksport kreditlarini sug’urtalash va kafolatlash, eksporterlarni qo’shimcha qiymatlar solig’idan ozod qilish. So’nggi yillarda eksportni sug’urtalash amalda keng ishlatilmoqda.
Germaniya eksportga juda ham bog’liq bo’lishiga qaramay, milliy eksportni rag’batlantirishning samarali mexanizmini ishlab chiqdi. Lekin Yevropa Ittifoqining (YI) qatnashchisi sifatida Yagona Savdo Siyosati asosida o’rnatilgan qonunlarga rioya qilishi zarur. Yagona savdo siyosati YI tashqi iqtisodiy aloqalarining asosi hisoblanib, YI va boshqa davlatlar o’rtasidagi savdo aloqalrini nazorat qiladi.
YI savdo siyosati nafaqat iqtisodiy o’sishni rag’batlantirish va Yevropada ish o’rinlarini yaratishga qaratilgan, balki rivojlanayotgan davlatlarga xalqaro savdoda
qatnashishlariga ko’maklashadi. Bunga “Savdoni qo’llab-quvvatlash” (Aid For Trade) loyihasi yaqqol misol bo’la oladi. Bu loyiha rivojlanayotgan davlatlarga moliyaviy yordam berishga va iqtisodiy ojiz mamlakatlarning savdo faoliyatini rag’batlantirishga qaratilgan. Moliyaviy resurslar yangi infratuzilmani yaratishga, port uskunalarini va bojxona infratuzilmani yaxshilashga yo’naltirilgan. 19
Ushbu loyihaning muvaffaqiyati hukumatlararo tashkilotlarning xalqaro va hududiy kooperatsiya qay darajada tor bo’lishiga bog’liq. Loyiha asosida har yili
$7 mlrd. ajratiladi. Qolaversa, YI savdo siyosati atrof-muhitni himoya qilishga, rivojlanayotgan davlatlardagi mehnat faoliyati sharoitlarini yaxshilashga va mahsulot xavfsizligi yuqori standartlarini qo’llab-quvvatlashga qaratilgan. 20
Germaniya tajribasi shuni ko’rsatib turibdiki, eksport kreditlarini sug’urtalash institutini tashkil etish mamlakat eksport siyosatining asosiy bo’g’inini tashkil etadi.
Eksport kreditlarini sug’urtalashning rivojlangan instrumentlari va mahsulotlarning yuqori sifati hisobiga G’arb davlatlari kompaniyalari yuqori natijali tashqi savdoga erishmoqda va yangi bozorlarni egallashmoqda. Eksport kreditlarini sug’urtalashning Germaniya tajribasi Rossiya iqtisodiyoti uchun zarur. Xom-ashyo va resurslar eksporti asosiy daromadni tashkil etayotgan bir davrda, boshqa sohalarni tiklash o'rinli’hisoblanadi.
Eksportni rag’batlantirish xorij mamlakaltlarida iqtisodiyotni raqobatbardoshligini mustahkamlashga qaratilgan siyosatning bir qismi hisoblanadi. Qolaversa, eksportni qo’llab-quvvatlash qo’shimcha xorijiy kapitalni jalb etuvchi iqtisodiy rivojlanish yo’lidagi muhim yo’nalish hisoblanadi. Bu esa o’z navbatida import xarajatlarini qoplashga, savdo balansi tengligini qo’llab- quvvatlashga, yangi ish o’rinlarini yaratishga imkon beradi.
Shunday qilib, savdo siyosatining asosiy maqsadi jahon savdosini barqaror rivojlantirish, xalqaro savdoga cheklovlarni bartaraf etish, bojxona cheklovlarini kamaytirishga va davlatlar o’rtasida tenglikka erishish hisoblanadi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
