Mundarija kirish I – bob. O’RXUN- ENASOY YODGORLIKLARI QADIMGI TURKIY ADABIYOT NAMUNASI II- bob. O’rxun – enasoy yodgorligining tuzilish tarkibi II. O’rxun –enasoy yodgorligidagi g’ovaviy-badiiy xususiyatlar II

Achamiz , otamiz Bo’min qag’an
To’rt bo’lakni qismish , yig’mish , yoymish , bosmish
Ul xon yo’q bo’lgandan so’ngra
El yo’q bo’lmish , qochishmish …
Qog’onlaga qog’onni haydamish
Turk budun oldinga , kun chiqishga
Ortga kun botishga qadar
O’nga tabg’achga , so’lga yushga chekinmish
Bitik mana shunday boshlanmaga egadir . Biz ko’rib chiqayotga har bir yodnoma bitiklar boshlanmasi tangriga hamdlar , ulug’vorlik kabilarni kuylash , yaratga shukrlar keltirish , yo’ qbo’lgan yurtni qayta birlashtirish va bu bordagi olib borgan ishlar , siyosatlar haqida ketadi .
Uyuq tarlaq bitigi . Bitik Olti bog’ xalqiga beg bo’lgan El Tug’an Tutuq tilidan hikoya qilinadi U oltmish yoshida olamdan o’tadi va xalqidan ajraladi .
Siz - elimdan , maliklardan ,
O’g’lonlarimdan , xalqimdan
Sizlardan oltmish yoshimda ayrildim .
Otam El Tutuq Tug’an . Men tangri davlatimning
Elchisi edim , olti bog’ xalqiga bek edim .
Bu bitik to’g’risida olimlar ko’p ma’lumotga ega emaslar . Balki topilma shu qisqa satrlardan iboratdir , u yog’I bizga qorong’u , chunki urushlar davrida hamma bitiktoshlar ham omon qolmaydi, ularga zarar yetishi , shikastlanish holatlari albatta bo’ladi . Bu bitiktosh ham shulardan xoli emas .


Uyuq Turan bitigi . Uchun Qulug Tirig nomli hukmdorlarning o’z qarindosh , urug’lari va xalqidan ajralmaganligining marsiyasi .Demak , bu yodnoma faqat marsiyadan iborat . U oltmish uch yoshida olamdan o’tgan . Vatandan ajralganini judolik deb biladi . Oltin kamarini belba bog’lab , bahodirlik namunasini ko’rsatganligini eslaydi . yodnoma toshida ko’rsatilishicha , u hukmdorlik qoqilgan hudud Agan Qatan deb nomlanadi.
Uydagi xotinlarim , sizdan , o’g’lim ayrilib ,
Sizlarning hammangizni yo’qotib , ayrildim .
Qarindosh- u urug’larimni yo’qotib, ulardan ayrildim .
Oltinlik ellikta kamarimni belimga bog’ladim ,
Tangrili davlatimdan qoniqmadim ,
Sizlarni yo’qotdim .
Men uchun Kulug Tirigman
Tangrili davlatimdan chetdaman .
Oltmish uch yoshimda sizlardan ayrildim .
Menga qaraydigan Aguk Qatun yerimdan ayrildim ,
Tangrili davlatimdan , o’g’illarimdan , qizlarimdan
Olti ming yilqimdan ayrildim
Xoqonning tulpori , qora xalqi , mashhur
Qahramonlarim , sizlardan , yigitlarim
O’g’lonlarimdan ,
Kuyovlarim , qudalarim
Qiz – kelinlarimdan , ayrildim .