Muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti “Telekommunikatsiyada boshqaruv tizimlarining apparat va dasturiy ta’minoti” kafedrasi

Ijara muddati 
 
DHCP serveri IP-ni tarmoqdan ajratganda, IP-ning amal qilish muddati bilan 
birga manzil mijoz uchun ajratilganligi haqida yozuv qoldiradi. Ushbu amal qilish 
muddati ijara muddati deb ataladi. Ijara muddati 24 soatdan bir necha kun, haftalar 
yoki hatto oylargacha bo'lishi mumkin, u server sozlamalarida o'rnatiladi. Doimiy 
asosda emas, balki ijara uchun manzilni taqdim etish bir necha sabablarga ko'ra 
zarur. Birinchidan, bu IP manzillaridan oqilona foydalanish - uzilgan yoki ishdan 
chiqqan mijozlar o'zlari uchun manzilni zahiraga olmaydilar. Ikkinchidan, agar 
kerak bo'lsa, yangi mijozlar noyob manzilga ega bo'lishlarini kafolatlaydi. 
Hududdan manzilni qo'lga kiritgandan so'ng, mijoz uni T deb nomlangan 
vaqtga ijaraga oladi. Mijoz bog’langan (BOUND) holatiga o’tadi va T1 ijara vaqti 
tugaguncha normal ishlashni davom ettiradi. T1 vaqti tugaganda, mijoz yangi IP 
olish yoki manzilni yangilash - yangilash (RENEWING) holatini boshlaydi. Agar 
serverdan hech qanday tasdiq javobi (DHCPACK) olinmasa, mijoz manzilni qayta 
so'raydi (T1 ning yarmi tugashi bilan). Agar manzil so'rovi ikkinchi marta javobsiz 
qolsa, mijoz T1/2 ning yarmi (to'liq ijaraning 25%) muddati tugashi bilan boshqa 
xabar yuboradi. Keyingi so'rov qolgan vaqtning yana yarmi, keyin yana yarmi 
o'tgandan keyin yuboriladi. Va shunga o'xshash, T2 kelgunga qadar, bu 87,5% yoki 
umumiy ijara vaqtining 7/8 qismini tashkil qiladi. T2 dan so'ng, IP ijarasini 
yangilash bo'yicha barcha urinishlar translatsiyaga uzatiladi. Bu shuni anglatadiki, 
agar birinchi server biron sababga ko'ra mavjud bo'lmasa, boshqa istalgan server 
manzil so'roviga javob bera oladi va ish to'xtatilmaydi.
Manzillarni taqsimlashning uchta yondashuvi 
Server uchta asosiy usuldan birida IP manzilni tayinlaydi: 
- 
Statik taqsimlash
. Deyarli har bir kompyuterda manzilni qo'lda kiritish kabi 
bir xil. Farqi shundaki, tizim ma’muri DHCP serverining o'zida mijoz MAC 
manzillari uchun kerakli IP manzilini o'rnatadi. Mijoz tarmoqni tark etsa, aloqani 
uzsa, yangi tarmoqqa o'tsa va hokazo holatlarda uni IP manzili o’zi bilan qoladi; 

---

-