Muhamad al-xorazmiy nomidgi toshkent axborot texnalogiyalari universiteti farg’ona filiali “ tt va kt” kafedrasi

1.6. Rezistorlarni “uchburchak” va “yulduzcha” usulida ulanishi. Ularni ekvivalentlik sharti.
Uchburchak va yulduzcha shakl almashtirishlar murakkab elektr zanjirlarini hisoblashda qo’llaniladi. Biror elektr zanjiri berilgan bo’lsin.

1.13- rasm. Murakkab o‘zgarmas tok elektr zanjiri.
Bu zanjirni shakl almashtirish bilan soddalashtirish mumkin. 1 - konturda R₁, R₂ ,R₃ va 3 - konturda R₅, R₇, R₈ rezistorlar, ko’rinib turibdiki uchburchak shaklida ulangan. Bu holat 1.14 - rasmda tasvirlangan.

1.14- rasm. Murakkab o‘zgarmas tok elektr zanjirini soddalashtirish.
Soddalashtirishni qarshiliklarni “yulduzcha” usuliga o‘tkazib qayta hisoblashdan boshlaymiz.

R R R13 R1 R2 1 3 ; R2	R57	R5	R7; R8	(1.33)
; 12 R3	R5.8	R5	R8; R7
; 23 R2	R7.8	R7	R8; R5

Shundan so’ng sxema quyidagi ko’rinishga ega bo’ladi:

1.15 - rasm. “Yulduzcha” usuliga o‘tkazib soddalashtirilgan zanjir.

Sxemani soddalashtirishda davom etamiz:

1.15- rasm. Soddalashtirilgan zanjir.
Bu sxemada: R_E1=R₁₂+R₄+R_5.7; R_E2=R₂₃+R₆+R_5.8;

RЭ1 RЭ2 ;

RЭ3
RЭ1 RЭ2 (1.34)

1.16 - rasm. Soddalashtirilgan zanjir.
va nihoyat

R_ekv=R₁₃+R_E3+R₇₈; (1.35)
1.17- rasm. Soddalashtirilgan zanjir.
Endi tarmoq toklari osonlikcha topilishi mumkin. Quyida yulduz sxemasidan uchburchak sxemasiga o’tish formulalarini (ekvivalentlik sharti) keltiramiz.

(1.36)
1.36 –

formulalar to’plami “uchburchak” va “yulduz” shakl almashtirishlarning ekvivalentlik sharti deyiladi.

Foydalanilgan adabiyotlar va internet resurslar:

1
Elektro texniuka va Elektronika asoslari: A.A.Bokiyev, A.M.Denmuhammadiyev

2
https://elib.buxdu.uz/index.php/pages/referatlar-mustaqil-ish-kurs-ishi/item/11528-o-zgarmas-tok-zanjirlari

3 http://staff.tiiame.uz/storage/users/385/books/GxdSAgbQFgwLU2aBAzraHhVf439BNHFxsnUPGP4S.pdf