Муассасавий қоидалар ва нормалар нобикир йўл тўшама ва қопламалари ҳамда сиртқи ишлов қатламларининг таъмирлашлараро хизмат муддатларининг соҳавий

2. Норматив ҳужжатда қўлланилган асосий терминлар таърифи

2.1 Таъмирлашлараро муддатлар-йўл фойдаланишга топширилиб биринчи мукаммал таъмирлашгача ёки ўрта таъмирлашгача бўлган, шунингдек йўллардан фойдаланиш мобайнида мукаммал ёки ўрта таъмирлаш ишлари ўртасидаги давр.

2.2 Нобикр йўл тўшамалари, қопламалари – бу турли хил асфальт- бетон (қорачақиртош, қорашағал) қатламларидан, битум, цемент, оҳактош, комплекс ва бошка боғловчилар билан мустаҳкамлиги оширилган грунтлардан ва бошқа материаллардан, шунингдек ўзаро бўш боғланган материаллар (чақиртош, шағал ва б.)дан қурилган тўшама ва қопламалардир.
2.3 Йўл тўшамасининг хизмат муддати – бу ҳаракатланиш шароитига кўра тўшама конструкцияси юк кўтариш қобилиятининг рухсат этилган чекланган даражагача камайиш учун кетган давр.
Йўл тўшамасини таъмирлаш ишлари, ундан фойдаланиш жараёнида тўшама мустаҳкамлигининг ҳисобланган даражасига, ҳамда унга мувофиқ келувчи қоплама текислигининг чегараланган ҳолатида амалга оширилади.
2.4 Йўл тўшамаси мустаҳкамлиги дейилганда, тўшама конструкциясининг таъмирлашгача бўлган фойдаланиш даврида бузилмасдан ишлаш эҳтимоллиги тушунилади.
Мустаҳкамлик даража кўрсаткичи миқдорий жиҳатдан, йўл тўшамаси мустаҳкам (бузилмаган) қисми узунлигининг умумий узунликка бўлган нисбатида ҳисобланиб, тегишли мустаҳкамлик коэффициент кўрсаткичи билан баҳоланади.
2.5 Йўл қопламасининг хизмат муддати – бу ҳаракатланиш шароитига кўра қопламанинг боғланиш (автомобиль ғилдираги билан қоплама сирти илашиши) кўрсаткичининг (капитал ва капитал енгилашган йўл тўшамалари) камайиши ёки қоплама устки қатлами ейилишининг (ўтувчи ва қуйи турдаги тўшамалар учун) ортиши учун кетган давр тушунилади.
2.6 Тўла қамровдаги ҳаракатланиш қаторидаги қатнов жадаллиги дейилганда – икки йўналишдаги турли хил маркали автомобиллар бир кунлик ҳаракатланиш жадаллигини қатнов қисмининг бир ҳаракатланиш қаторига келтирилган эквивалент ҳаракатланиш миқдори тушунилади.
2.7 Термопрофиллаш дейилганда – қопламанинг устки асфальт бетон (қорачақиртош, қорашағал) қоришмали қатламини икки: қиздирувчи ва текисловчи агрегатлар билан қайтадан тиклаш ишлари технологияси тушунилади.
Регенерация (йўқотилган сифатларни қайтадан тиклаш) ишлари термопрофиллашнинг турли усуллари билан амалга оширилиб, бунда бажариладиган асосий иш жараёнлари қопламани қиздириш; 2-5см чуқурликда ўйиб юмшатиб уюш; уюлган қоришмани қайтадан текислаш; зичлашдан иборат бўлади.
2.8. Сиртқи ишлов қатлами – такомиллашган, енгиллашган қоплама тури бўлиб, одатда қоплама ёки асос юзасига бир ёки икки марта органик боғловчи қуйиш билан ишлов бериш ва минерал материал сепиш орқали амалга оширилади. Шундай қоплама қуриш жараёни худди шундай номланади.
2.9 Ейилиш қатлами – кўп қатламли йўл қопламасининг устки юпқа қатлами бўлиб, одатда, қоплама юзасига органик боғловчи билан ишлов берилган чақиртошни ётқизиш билан барпо этилади.
2.10 Йўлнинг ишга қобилиятлиги-техник иқтисодий кўрсаткич бўлиб, йўлнинг хизмат кўрсатиш даврида нечоғли фойдали ишлаши даражасини кўрсатади.
Автомобиль йўлининг муайян бир кесимидан ўтган транспорт воситалари ва юклар массаси (брутто масса) миқдори ҳисобида аниқланиб, белгиланган кўрсаткичга етганда йўл таъмирланиш холатига келиб қолади.
2.11Таъмирлашга бўлган талаб - йўлнинг, бузилиш ёки тўла яроқсиз ҳолга келиш сабабларини аниқлаш ва огоҳлантириш билан унинг ишга қобилиятлигини таъминлаш ва тиклаш бўйича таъмирлаш ва сақлаш ишларини бажариш лозимлигини англатувчи хусусияти.