Муҳаммад ал-хоразмий номидаги тошкент ахборот технологиялари

TASVIRLARNI FRAKTALLI QAYTA ISHLASH 
Sh.A.Anarova
1
, Y. E.Quvatov
2
, J. U. Mirgaziyev
2
 
1
Muhammad al-Xorazmiy nomidagi Toshkent axborot texnologiyalari unversiteti 
professori 
2
Magistr Muhammad al-Xorazmiy nomidagi Toshkent axborot texnologiyalari 
unversiteti 
 
Fraktal nazariyaning rivojlanishi, matematikaning juda mavhum sohalarida 
erishilgan yutuqlarga teng ravishda, fanning yangi yo’nalishini rivojlantirishning 
yorqin namunasidir.
Fraktallar nazariyasi juda yosh va jadal rivojlanmoqda, ammo fraktallar 
to’g’risidagi barcha tasavvurlar etarli darajada hal etilmagan, hamda turli sohalarda 
munozarali masalalar ko’p uchraydi. Hozirgi kunda tasvirlarni fraktal qayta ishlash 
vazifasi ham ilmiy, ham amaliy nuqtai nazardan katta qiziqish o’yg’otmoqda. 
Ishlab chiqarishning turli jabhasida fraktalalar nazariyasidan foydalanish avval 
foydalanilmagan katta zaxiralarni kashf etish va ularni turli texnik qo’llanmalar 
sohasida qo’llash imkonini beradi. 
Fraktallar nazariyasini o’rganar ekanmiz, albatta ularni turlarga arratush 
maqsadga muvofiq. Fraktallarni quyidagi turlari mavjud [1, 2]: algebraik, 
geometrik va stoxastik. Manbalarda keltirilishicha ularni yana boshqacha ham 
nomlashadi, yani tabiiy fraktallar hamda qo’l - idodiy fraktallar. 

---

79 
Geometrik fraktallar - eng vizual fraktallar bo’lib, ikki o’lchovli holatda 
ular generator deb ataladigan singan chiziq (yoki sirt) yordamida olinadi. 
Algoritmning bir bosqichida ko’pburchakni tashkil etuvchi har bir segment tegishli 
masshtabdagi singan chiziqli generator bilan almashtiriladi. Ushbu proseduraning 
cheksiz takrorlanishi natijasida geometrik fraktal hosil qilinadi.