Monografiy indd

21
Атамаларининг семантик структураси ҳақида
Туб сўз
HAYKAL
[
a
. ﻞﮑﯿﻫ – ulkan; 
katta bino] Kishi yoki hayvon 
gavdasining 
turli qattiq 
materiallardan yo‘nib, o‘yib 
yasalgan tasviri.
Ясама сўз
HUNARMANDLIK
Mehnat qurollari yordamida 
turli хil mahsulotlar ishlab 
chiqarish kasbi. Masalan: 
duradgorlik, temirchilik, 
to‘ghuvchilik, o‘ymakorlik, 
zargarlik va boshqalar.
Қўшма сўз
RANGTASVIR
 
Biror 
qattiq jism yuzasiga bo‘yoq 
yordamida surtish orqali 
yaratiladigan tasviriy 
san’at turi. Jivopis bilan 
yaratilgan badiiy asarlarda 
rang va rasm, yorug’-soya, 
bo‘yoqlarning ifodaviyligidan, 
asar ishlanayotgan tekislikda 
dunyoning rang-barangligini, 
buyumlarning xajmliligini, 
ularning sifatli moddiy 
o‘ziga xosligini, muhitning 
chuqur mohiyati va yengil 
havosini namoyon etishga 
xizmat qiluvchi fakturasi 
va kompozitsiyasidan 
foydalaniladi.
Атамаларнинг морфологик тузилиши тур лича 
бўлиши мукин: матнда мустақил ёки бошқа мустақил 
сўзлар билан ҳам қўлланиши мумкин.

---

22
Биринчи фасл
Мустақил
Бирикма 
SAN’AT
[
a
. ﺖﻌﻨﺼ – ish, 
mehnat; mahorat; kasb-hunar] 
Borliqni obrazli idrok etish; 
ichki va tashqi olamning badiiy 
obrazdagi ifoda jarayoni yoki 
natijasi; shunday tartibda 
yo‘naltirilgan ijodki, u nafaqat 
muallifning o‘zini, balki 
boshqalarni ham qiziqtiradi.
SAN’AT SINTEZI
Bu bir 
nechta turdagi san’atlarning 
qo‘shilib badiiy butun bo‘lishi, 
o‘ziga xos badiiy voqelikning 
bunyodga kelishi. San’at 
sintezini turli badiiy sohalar 
faoliyatida namoyon bo‘lishi 
mumkin.
RANG
[
f
. ﮓﻨﺭ – rang] 
Yorug’lik nurlarining atrоfdagi 
jismlarga, predmetlarga va 
hоkazоlarga urilib qaytishida 
hоsil bo‘lgan ma’lum bir natija. 
Masalan, predmetga yashil 
nurlar tushsa — yashil, qizil 
nurlar tushsa — qizil bo‘lib 
ko‘rinadi