Monografiy indd

атамалар 
QALAM
[
а
. ﻢﺎﻗ – qamish pero; 
uslub; xat] 
1
O‘rtasida ingichka 
grafit joylashgan yozuv, chizuv 
asbobi; 
2
Kandakorlikda 
хilma хil naqsh zarb qiladigan, 
keskichlari po‘latdan yasalgan 
kandakorlik asbobi.
Шунингдек, оминимик, синонимик қатор лар 
ҳосил қилувчи атамалар ҳам мавжуд бўлиб, Д.С.Лотте
1
, 
Р.Шукуров
2
, Қ.Сапаев
3
каби олимлар бу масалага 
маълум даражада ойдинлик киритишган. Синонимик 
ёки омо нимик қатор кўпроқ бошқа тиллардан кириб 
келган сўзлар билан бойиши ҳеч кимга сир эмас. 
Шундай экан, миллий тасвирий ва амалий санъат 
атамлари ҳам бундан мустасно эмас.
1
Лотте Д.С. Основы построения научно-технической 
терминологии. – М., 1961. – С. 21-22.
2
Шукуров Р. Терминлар синонимияси хусусида. // Ўзбек 
тили терминологияси ва унинг тараққиёт перспективалари: 1 
республика терминологияси материаллари. – Т., Фан, 1986. 
–
Б. 
32-34.
3
Сапаев Қ. Қурилиш терминологиясидаги синонимия масаласига 
доир. // Ўзбек тили терминологияси ва унинг тараққиёт 
перспективалари: 1 республика терминология конференцияси 
материаллари. – Т., Фан, 1986. – Б. 37-39

---

26
Биринчи фасл
Синонимия
Омонимия
JIVOPIS//RANGTASVIR
Biror qattiq jism yuzasiga 
bo‘yoq yordamida surtish 
orqali yaratiladigan tasviriy 
san’at turi. Jivopis bilan 
yaratilgan badiiy asarlarda 
rang va rasm, yorug’-soya, 
bo‘yoqlarning ifodaviyligidan, 
asar ishlanayotgan tekislikda 
dunyoning rang-barangligini, 
buyumlarning xajmliligini, 
ularning sifatli moddiy 
o‘ziga xosligini, muhitning 
chuqur mohiyati va yengil 
havosini namoyon etishga 
xizmat qiluvchi fakturasi 
va kompozitsiyasidan 
foydalaniladi.
AХTA I
Qog’ozga chizilgan 
naqshning chiziq yo‘llari igna 
yordamida teshib, kashtachilik, 
o‘ymakorlik, nahqoshlik, 
ganchkorlikda va shu kabi хalq 
amaliy san’ati turlarida naqshni 
yuzaga ko‘chirishda ishlatiladi.
AХTA II
Juda yupqa, pishiq, 
ancha dag’al, bir tomoni 
yaltiroq хitoy qog’ozi.
Шунингдек, моносемантик ва полисеман тик 
атамалар ҳам бўлади ва Х.Ш.Нарходжаева жараён 
терминларининг семантик кўламида уни чуқур таҳлил 
қилади
1
.