Moliyaviy va boshqaruv tahlili pv doc

Shu jumladan, yuzaga chiqish muddatlari

Download 9,79 Mb. bet 238/334 Sana 03.06.2022 Hajmi 9,79 Mb. #631654

Bog'liq
Moliyaviy taxlil maruza

Bu sahifa navigatsiya:

• Jami: 136116 92101 28937
• Debitorlik qarzlarining aylanuvchanligi, deganda qarz majburiyatlarini undirib olish muddati va ularning aylanish koeffitsiyenti tushuniladi.
• Xo‘jalik yurituvchi subyektda debitorlik qarzlarining aylanuvchanligi tahlili
• Farqi (+, –) 1 2 3
• Debitorlik qarzlarining aylanish koeffitsiyenti va aylanish davri o‘zgarishining omilli tahlili

Shu jumladan, yuzaga chiqish muddatlari

Debitorlik qarzlari moddalari	Davr oxiriga jami	bo‘yicha
		1 oygacha	oydan oygacha	2 oydan 3 oyga-cha	3 oydan 1 yilgacha	1 yildan ortiq
1. Xaridorlar va buyurtmachilarning qarzi	6926	4582	1432	510	402	-
2. Xodimlarga berilgan bo‘naklar	-	-	-	-	-	-
3. Budjetga soliq va yig‘imlar bo‘yicha bo‘nak to‘lovlari	60609	41238	14587	3763	1021	-
4. Xodimlarning boshqa operatsiyalari bo‘yicha qarzi	-	-	-	-	-	-
5. Sho‘ba va qaram xo‘jalik jamiyatlarining qarzi	1299	298	468	367	166	-
6. Ta’sischilarning ustav kapitaliga ulushlar bo‘yicha qarzi	-	-	-	-	-	-
7. Ajratilgan bo‘linmalarning qarzi	-	-	-	-	-	-
8. Mol yetkazib beruvchi va pudratchilarga berilgan bo‘naklar	-	-	-	-	-	-
9. Maqsadli davlat jamg‘armalari va sug‘urtalar bo‘yicha bo‘nak to‘lovlari	-	-	-	-	-	-
10. Boshqa debitorlik qarzlari	67282	45983	12450	6100	1491	1258
Jami:	136116	92101	28937	10740	3080	1258

Mazkur jadval ma’lumotlari asosida xo‘jalik subyektining debitorlik qarzlari tarkibi, tuzilishi va vujudga kelish muddatlariga baho beriladi. Ma’lumotlardan ko‘rinadiki, korxonadagi jami debitorlik qarzlari 136116 ming so‘m bo‘lgan bo‘lsa, shundan asosiy qismi, ya’ni 92101 ming so‘mligi yoki 67,67 foizi bir oygacha bo‘lgan debitorlik qarzlaridir. Bir oydan ikki oygacha bo‘lgan debitorlik qarzlari 28937 ming so‘mni yoki 21,25 %ini tashkil qilmoqda. Ikki oydan uch oygacha bo‘lgan debitorlik qarzlari 10740 ming so‘mni yoki 7,89 %ni tashkil qilgan. Ya’ni 90 kungacha bo‘lgan debitorlik qarzlari jami debitorlik qarzlarining 96,81 %ini tashkil qilmoqda. Qolgan 3,19 % debitorlik qarzlarining muddati o‘tgan bo‘lib hisoblanmoqda. Demak, korxona ma’muriyati mavjud debitorlik qarzlarini undirish choralarini hamda muddati o‘tgan qarzlarni bartaraf etish yo‘llarini izlab topishi lozim bo‘ladi. Aks holda, korxonaning to‘lov qobiliyatiga bu salbiy ta’sir ko‘rsatadi.
Debitorlik qarzlari tahlilida ularning aylanuvchanligiga alohida e’tibor beriladi, chunki debitorlik va kreditorlik majburiyatlarining aylanuvchanlik darajasi korxona moliyaviy ahvoliga baho berishning muhim ko‘rsatkichlaridan biri hisoblanadi.
Debitorlik qarzlarining aylanuvchanligi, deganda qarz majburiyatlarini undirib olish muddati va ularning aylanish koeffitsiyenti tushuniladi. Bu bevosita bugungi yuzaga kelgan majburiyatning necha kundan keyin naqd pulga aylanish darajasini xarakterlaydi.
Debitorlik qarzlarining aylanuvchanligi sotishdan olingan tushumni debitorlik qarzlarining mavjud summasiga bo‘lish asosida aniqlanadi.
Debitorlik qarzlarining mavjud summasini tahlil etish davrining kalendar kuniga ko‘paytirish va sotishdan olingan sof tushum summasiga bo‘lish asosida debitorlik qarzlarining aylanishlar kuni aniqlanadi.
104-jadval Xo‘jalik yurituvchi subyektda debitorlik qarzlarining aylanuvchanligi tahlili

Ko‘rsatkichlar	O‘tgan yili	Hisobot yili	Farqi (+, –)
1	2	3	4
1. Jami debitorlik qarzlar, ming so‘m	53266	136116	+82850
2. Mahsulot (ish, xizmat)lar sotishdan olingan sof tushum, ming so‘m	1452513	3040381	+1587868
3. Joriy aktivlar, ming so‘m	531756	689066	+157310
1	2	3	4
5. Debitorlik qarzlarining aylanish koeffitsiyenti (2/1)	27,269	22,337	-4,932
6. Debitorlik qarzlarining aylanish davri, kun hisobida (1*360/2)	13	16	+3
7. Joriy aktivlari tarkibida debitorlik qarzlari ulushi, % (1/3*100)	10,02	19,75	9,73
8. Muddati o‘tgan debitorlik qarzlari ulushi, % (4/1*100)	6,11	3,19	-2,92

Ma’lumotlardan ko‘rinadiki, o‘rganilayotgan davrda biz tahlil qilayotgan xo‘jalik yurituvchi subyektda debitorlik qarzlarining holati o‘tgan yilning shu davriga nisbatan 82850 ming so‘mga oshgan, ya’ni debitorlik qarzlari o‘tgan yilga nisbatan deyarli 2,5 marotabaga ko‘paygan. Ayni vaqtda mahsulot sotishdan olingan sof tushum summasi ham o‘tgan yilning shu davriga nisbatan 1587868 ming so‘mga o‘sganligini kuzatish mumkin. Buning ta’sirida debitorlik qarzlarining undirilish davri o‘tgan yilga nisbatan 3 kunga uzaygan. Ya’ni debitorlik qarzlarining undirib olinishi birmuncha sekinlashgan. Debitorlik qarzlari aylanishining sekinlashuviga, asosan qarzlarning sof tushumga nisbatan o‘sishi yuqori bo‘lganligi hisobiga bo‘lgan, ya’ni korxonada joriy yilda debitorlik qarzlarining aylanish koeffitsiyenti o‘tgan yilga nisbatan 4,932 koeffitsiyentga qisqarganligini ham ko‘rish mumkin. Joriy davrda debitorlik qarzlarning jami joriy aktivlari tarkibidagi salmog‘i o‘tgan yilning shu davriga nisbatan 9,73 % ga ortishi, avvalo, debitorlik qarzlar summasining ortishi hisobiga ro‘y bergan. Bunday natijalar korxona uchun nisbatan salbiy deb baholanadi hamda korxonaning moliyaviy holati yomonlashuviga olib kelishi mumkin. Shunday bo‘lsa-da, joriy davrda korxonaning muddati o‘tgan debitorlik qarzlarining jami debitorlik qarzlari tarkibidagi salmog‘i o‘tgan yilning shu davridagi 16,11 % dan joriy davrning oxirgi hisobot sanasiga 3,19 % ga pasayganligini ijobiy baholash lozim.
Yuqoridagi bog‘lanishlardan bevosita debitorlik qarzlarining aylanishiga ta’sir etuvchi omillarning ta’sir darajalarini ham aniqlashimiz mumkin.
Debitorlik qarzlarning aylanish koeffitsiyenti va aylanish davriga omillar ta’siri quyidagicha bo‘lgan. Debitorlik qarzlarining aylanish koeffitsiyenti o‘tgan yilga nisbatan 4,932 koeffitsiyentga qisqargan. Bu o‘zgarishda mahsulot, ish va xizmatlarni sotishdan olingan sof tushum summasining o‘zgarishi ta’sirida debitorlik qarzlarining aylanish koeffitsiyenti +29,810 koeffitsiyentga, debitorlik qarzlari hajmining o‘zgarishi hisobiga esa aylanish koeffitsiyenti –34,742 koeffitsiyentga kamaygan. Har ikkala omil ta’sirida aylanish koeffitsiyenti –4,932 koeffitsiyentga o‘zgargan. Ushbu omillar ta’siri debitorlik qarzlarining aylanish davri ko‘rsatkichi bo‘yicha quyidagicha bo‘lgan, ya’ni sotishdan olingan sof tushum summasi hisobiga o‘zgarish –7 kunga, debitorlik qarzlar summasining o‘sishi hisobiga +10 kunga o‘zgarish kuzatilgan.
105-jadval Debitorlik qarzlarining aylanish koeffitsiyenti va aylanish davri o‘zgarishining omilli tahlili

Download 9,79 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham: