Moliyaviy menejment fanidan mustaqil ish

6. Korxona aktivlarining rentabellik koeffitsienti. Bu koeffitsient korxonalar mol-mulkidan foydalanish samaradorligini ifodalaydi. Bu koeffitsientni aniqlash uchun soliq to‘lashdan oldingi foydani korxona aktivlarining o‘rtacha qiymatiga bo‘lish bilan aniqlanadi.
Korxonalar moliyaviy holatini tahlil qilishni yaxshilash uchun:
- moliyaviy tahlil usulini takomillashtirishi lozim;
- moliyaviy tahlil bo‘yicha me’yoriy-uslubiy tavsiyalarni har tomonlama ishlab chiqish;
- barcha o‘quv yurtlarida moliyaviy tahlil fanini o‘qitishni yaxshilash lozim;
- korxonalarni moliyaviy holatini tahlil qilishda qiziqqan manfaatdor organ va tashkilotlarni bu borada qilayotgan ishlarini yanada yaxshilash zarur;
- moliyaviy tahlilda moliyaviy ko‘rsatkichlarni miqdoriy ifodalash, baholash, ular iqtisodiy mazmun bilan bog‘lanish tarzda tahlil etilishi lozim;
- moliyaviy tahlil bilan shug‘ullanuvchi xodimlar, mutaxassislar keng iqtisodiy ilmga ega bo‘lishlari kerak;
- moliyaviy tahlil yakunida korxonalarning moliyaviy holatini ko‘tarishga safarbar etilgan tavsiyalar bo‘lishi darkor.

Xulosa
Xo‘jalik faoliyatidan olingan foyda korxonalar asosiy faoliyatidan tashqari moliyaviy natijalarni ham e’tiborga olish yo‘li bilan aniqlanadi. Buning uchun korxonalar moliyaviy faoliyati bilan bog‘liq bo‘lgan daromadlar va xarajatlar hisobga olinadi.
Moliyaviy faoliyatdan olingan daromadlar — aktsiyalarga olingan dividendlar, shu’ba va assosatsiya qilingan korxonalardan olingan divident va xarajatlar, xorijiy mamlakatlarning valyutalari bo‘yicha ijobiy kurs, qimmatli qog‘ozlarga sarf qilingan sarmoyalarni qaytadan baholashdan olingan daromadlar, uzoq muddatga ijaraga berilgan mol-mulkdan tushgan daromadlar va hokazo.
Moliyaviy faoliyat xarajatlari — uzoq muddatga ijaraga olingan mol-mulklarga to‘lovlar, chet el valyutasi bilan operatsiyalar bo‘yicha salbiy kurs tafovutlar va zararlar, qimmatli qog‘ozlarga sarflangan mablag‘larni qayta baholashdan ko‘rilgan zararlar va hokazo.

Soliq to‘langungacha olingan foyda ishlab chiqarish, noishlab chiqarish moliyaviy faoliyat yakunlaridan tashqari ko‘zda tutilmagan vaziyatlardan kelib chiqqan daromad va zararlarni e’tiborga olish yo‘li bilan hisoblanadi. Ko‘zda tutilmagan vaziyatlar bilan bog‘langan daromad va xarajatlar korxonalarning odatdagi xo‘jalik faoliyatiga xos emasligi, bir necha yil mobaynida takrorlanmasligi kerak. Boshqaruv xodimlari tomonidan qabul qilinadigan qarorlarga bog‘liq bo‘lmasligi lozim.

Korxona faoliyatida sotilgan-mahsulotlardan olinadigan foydani 2 marta ko‘paytirishda — sotilgan mahsulotlarning ko‘payishi, ularning tannarxini kamayishi, mahsulotlarga quyilgan narxlarni oshirilishi ijobiy ahamiyatga ega bo‘ladi. Korxonalar foydasini tahlil qilish katta ahamiyatga ega bo‘lib, korxonalar faoliyati moliyaviy yakunlarining birinchi, oldingi bosqichi bo‘lib hisoblanadi. Korxonalar faoliyatining moliyaviy yakunlari tahlili rentabellik ko‘rsatkichlari tahlili bilan yakunlanadi.
http://fayllar.org