Молиявий ҳисоб 1 Ўқув қўлланма

Фойда ва зарарлар тўғрисидаги ҳисоботнинг тўрт элементи
Даромадлар – бу корхонанинг асосий фаолият натижалари бўлган активларни келиб тушиши ёки кўпайиши ёхуд мажбуриятларни камайиши шаклида вужудга келадиган, одатда товарларни сотилиши, ижара хизматлари ёки корхона ресурсларини фойдаланиш учун берилишидан олинадиган ижара даромадлари, фоизлар, муаллифлик гонорарлари ёки дивидендлар шаклидаги иқтисодий ресурсларни кўпайишидир.
Харажатлар - бу активларни сарфланиши ёки камайиши ёхуд мажбуриятларни кўпайиши шаклида вужудга келадиган ва пировард натижасида хусусий капитални камайтирадиган иқтисодий ресурсларни камайиши, аммо акциядор капитални таъсисчилари орасида тақсимланиши бундан мустаснодир.
Фойда - бу хўжалик субъектига таъсир этадиган асосий ва асосий бўлмаган фаолият, ҳодисалар ва шароитлар натижасида капиталнинг кўпайиши бўлиб, хусусий капиталга тўланадиган капитал бундан мустаснодир.
Зарарлар – бу асосий фаолият ва барча хўжалик муомалалари, ҳодисалар, шароитлар натижасида хусусий капиталнинг камайиши бўлиб, харажатлар ёки хусусий капиталнинг тақсимланиши натижасидаги камайиш бундан мустаснодир.
Фойда ва зарарлар тўғрисида ҳисоботнинг тақдим этишнинг икки усули
1­сонли БҲХС даромадлар ва харажатлар таҳлилида икки ёндошув мавжуд:

• 
  харажатларни тавсифи бўйича,
  
• 
  харажатларнинг вазифалари бўйича (сотиш таннархи).
  

Харажатларни тавсифи бўйича усул
Харажатлар фойда ва зарарлар тўғрисидаги ҳисоботда уларнинг тавсифи бўйича бирлаштирилиб кўрсатилади (масалан, амортизация, материалларни сотиб олиш, транспорт харажатлари, иш ҳақи ва ҳок.), ва компания ичидаги турли вазифалар йўналишлари орасида қайта тақсимланмайди. Бу усул, операцион харажатларни вазифалар туркумланишга мувофиқ тақсимлашни талаб этмайдиган унчалик катта бўлмаган компанияларда қўлланиши жуда осон.
Харажатларни тавсифи бўйича усул ёрдамида туркумлаш мисоли қуйидагича таърифланади:

Сотиш		100,000
Бошқа операцион даромад		1,000
Тугалланмаган ишлаб чиқариш ва тайёр маҳсулот заҳиралардаги ўзгаришлар	(500)
Ишлатилган хомашё ва сарфланган материаллар	30,000
Иш ҳақи	40,000
Амортизация харажатлари	10,000
Бошқа операцион харажатлар	900
Жами операцион харажатлар		(80,400)
Операцион фаолиятдан олинган даромад		20,600