“Moliya” kafedrasi

7- nazorat uchun savol 
       Tasavvur  qilaylik,  qandaydir  bir  bank  potensial  mijozlarga  ularning  qarzni 
to‘lay  olish  layoqatini  tekshirmasdan  qarz  berishni  va’da  qiladi.  Ushbu  tasavvur 
qilingan holatga qarz oluvchilarning qaysi toifalari jalb qilinadi? Bunday bankning 
qarz bo‘yicha foiz stavkasi qarz oluvchining kredit tarixini tekshiradigan bankning 
stavkasidan farqlanadimi?  
 
Stimul  bilan  bog‘liq  bo‘lgan  muammoning  yana  bir  turi  ko‘proq  riskka 
asoslangan  topshiriqlarni  bajarish  bo‘yicha  vakolatning  boshqa  shaxslarga 
berilishida  yuzaga  keladi.  Masalan,  korporatsiya  aksiyadorlari  firmaning  ishini 
                                                           
44
  “Stimul”  va  “rag‘bat”  hamda  “stimullashtirish”  va  “rag‘batlantirish”ning  turlicha  ekanligini  tasdiqlovchi 
misollardan yana biri. 

---

48 
 
yuritish uchun menejerlarga vakolatni beradilar. O‘zaro jamg‘armalar investorlari 
esa,  mablag‘larini  qimmatli  qog‘ozlarga  investitsiya  qilish  tuzilmasini  ishlab 
chiqish  bo‘yicha  vakolatni  jamg‘armalarning  qimmatli  qog‘ozlar  portfellarini 
boshqarish  bo‘yicha  menejerlariga  taqdim  etadilar.  Bu  qaror  qabul  qilish  bilan 
bog‘liq bo‘lgan risk uchun javobgarlik olib boradigan odam yoki tashkilot, ushbu 
qarorlarni  qabul  qilish  bo‘yicha  o‘z  vakolatini  boshqa  bir  tashkilot  yoki  shaxsga 
berishini bildiradi. Shunday risk uchun javobgarlikni topshiradigan shaxslar (yoki 
tashkilotlar)  komitentlar  deb  ataladi.  Ushbu  vakolatni  qabul  qiluvchilar  esa 
komissionerlar deb ataladi.