Molekular biologiya

Xromatinni tuzilishi va o’ralishi
From Fyodorov et al., Nature Rev.Mol.Cell Biol. 19, 192 (2018)
Nukleosomal yadro 147 bp DNK ni o’ray oladi
Uyali xromatin suyuqlikka o'xshash,
tartibsiz buklangan 10 nM tolalar
from Maeshima et al., Curr.Opin.Genet.Dev. 37, 36 (2016)
Xromatin tuzilishi dinamikasi
Tekis nukleasomlarning ATF gidrolaza tasirida o’ralib ixcham bo’lsih mexanizimi
from Hirano, Cell 164, 847 (2016)
Xromatin
Odam genomi uzunligi 2 metrni tashkil qiladi. Shunga qaramay u gistonga o’ralgani uchun ixchamlashib hujayra ichiga sig’a oladi. Ishlashi kerak bo’lgan genlar esa gistonlari N terminal qismi fasfatlanish va atsillanish kabi kimyoviy modifikatsiyaga uchraydi va DNK yechiladi. Gen aktivlashib undan RNK sintez buladi. Bu esa gistonlarning genlar ekspressiyasi boshqarilishida ishtrok etishini ko’rsatadi.
Giston modifikatsiyasi xromatin tuzilishiga ta'sir qiladi
H3K4 ning metilatsiyasi va H3K9ning atsetilatsiyasi faol xromatinning belgilaridir
H3K27 metilatsiyasi va H3K9 metilatsiyasi
tinch xromatin belgilaridir
from Johnstone and Baylin, Nature Rev.Genet. 11, 806 (2010)
from Dawson, Science 355, 1147 (2017)
Xromatinning ikkita asosiy holati
Geteroxromatin evkromatinga qaraganda ixchamroq va DNKning transkripsiyasi pasayadi, gistonlar esa qaytariladigan modifikatsiyalangan. Epigenetik regulyatorlar xromatin modifikatsiyasini bilan bog'liq
from Grewal and Gia, Nature Rev.Genet. 8, 35 (2007)
Geteroxromatin funktsiyalari
DNK yoki H3 metilatsiyasi
HP1 kabi adapterlarni teradi
xromosomalarni ajratishda qatnashadi,
genlarning sustlashuvi, transkripsiya
faollashishi va gistonlarning modifikatsiyasida
ishtrok etuvchi Adapterlar effektorlarni jalb qiladi

Uch zanjirlik DNK spirali

http://mol-biol4masters.masters.grkraj.org/html/Deoxy_Ribonucleic_Acid3-Other_Forms_Of_DNA.htm
Uch zanjirlik DNK bir nechta genlarni tartibga solishda ishtirok etadi. genni inaktivatsiya qilishi yoki yo’naltirilgan mutatsiyalar hosil bo’lishga yordam berishi mumkin.