Molekular biologiya

Hujayra biologiyasida qo'llaniladigan har bir eksperimental organism ma’lum bir tadqiqot turlari uchun afzalliklarga ega.

Molekulyar biologiyaning markaziy dogmasi

DNA RNA Protein
transcripsiya
translatsiya
Teskari transkripsiya
DNA
replikatsiya
$$$
Molekular
Biotexnologiya
Azotli asoslar. Nuklein kislotalarining azotli asoslari kimyoviy tuzilishiga ko’ra 2 guruhga - purin va pirimidin asoslariga boTinadi. Ularning orasida siyrak (minor) purin va pirimidinli asoslar mavjud. Eng muhim purin asoslariga - adenin (A) va guanin (G); pirimidinlarga esa - sitozin (C) timin(T) uratsil (U) kiradi. DNK tarkibiga A,G,C,T; RNK tarkibida T o’rniga U bo’ladi

Nukleozidlar. Azotli asosning pentoza bilan birikishidan hosil bo’lgan moddaga nukleozid deb aytiladi.

Pentoza bu riboza(RNK) yoki dezoksiriboza(DNK)

Nukleotidlar. Nukleozidlarni fosfat kislota qoldig i bilan birikishidan nukleotidlar hosil bo’ladi, ya'ni nukleotid tarkibi - azot asosi, uglevod qoldig’i va fosfat kislotadan iborat.

Nukleotidlarda 1-2-3 ta fasfat kislata qoldigi bo’lishi mumkin. Fasfat kislata ajraganda inergiya chiqadi.
Siklik nuklein kislatning tuzilshi
Siklik AMF va siklik GMF organizmda ikkilamchi mesenjir vazifasini bajaradi,
retseptorlardan kelgan signalni hujayra ichida tarqalishini taminlaydi
5’
3’
5’
3’
nuklein kislotaning birlamchi strukturasi.

DNK tuzilishi haqida gapirganimizda bir oz uning tarihi haqida aytib o’tishimiz joiz. 1951 yili DNK molekulasi ning dastlabki rentgenogrammalari ingliz olimlari M.Uilkins va R.Franklin tomonidan olingan edi. Lekin R.Franklin o’zi bu rasimlarni tahlil qilishga ulgurmadi.

DNK tuzilishi haqida gapirganimizda bir oz uning tarihi haqida aytib o’tishimiz joiz. 1951 yili DNK molekulasi ning dastlabki rentgenogrammalari ingliz olimlari M.Uilkins va R.Franklin tomonidan olingan edi. Lekin R.Franklin o’zi bu rasimlarni tahlil qilishga ulgurmadi.

Jadallik bilan olib borilgan tadqiqotlar 1953 yili Dj. Uotson va F. Krik tomonidan DNK qoʼsh spiralli modelining yaratilishi bilan yakunlandi. Ular R.Franklin tomonidan olingan suratlarni tahlil qilib DNK tuzilishini hisoblab topishdi.
1962 yili Dj. Uotson, F. Krik F va Uilkinsomlarga DNK tuzilishini ochgani uchun Nobel mukofoti berildi. Afsuski R.Franklin nomi tilga ham olinmadi.