Modda va jism

BUZRUKXO’JAYEV ABDUMUTAL NE’MATULLAEVICH

ISLOMBOYEV NOMOZJON MUZAFFAROVICH

KIMYO FANIDAN BOSHLANG’ICH (ASOSIY) TUSHUNCHALAR

Kirish
Kimyo – moddalar, moddalarning tarkibi, tuzulishi, xossalari va ularning bir turdan boshqa turga aylanish sababi va qonuniyatlarini o’rganadigan fandir.
MODDA VA JISM
Biz ko’rib turgan narsalarning hammasi umumiy nom bilan tabiat deb ataladi ya’ni, yer, atmosfera havosi, yulduzlar, suv, o’simliklar va hayvonlar, odamlar – tabiatdir. Demak, tabiatda turli xil narsa va buyumlardan tashkil topgan. Bu narsa va buyumlar hosil bo’lishiga ko’ra, 2 xil bo’ladi:

1. 
   Odamlarning ishtirokisiz, ularning hohishidan tashqarida hosil bo’lgan narsalar. Bunday narsalarni materiya deb aytish qabul qilingan. Masalan: suv, havo, tuproq, ko’mir, daraxtlar.
   
2. 
   Odamlarning ishtiroki bilan, ulrning hohishi bo’yicha hosil bo’lgan narsalar. Bunday narsalarni jism deb aytish qabul qilingan.Demak, atrofimizdagi narsalar – parta, ruchka, qoshiq, mix, stakan – jismlardir. Ular nimadan tashkil topgan bo’lsa – modda deyiladi, ya’ni
   

Jism	Modda
Parta	Yog’och(sellyuloza)
Ruchka	Plastmassa
Qoshiq	Alyuminiy,kumush
Mix	Temir
Stakan	Shsha