Mobile banking – замонавий банк хизматини янада ривожлантириш йўллари

Таҳлил ва натижалар 
Жаҳон амалиётидан маълумки, банк маҳсулотлари ва хизматларининг 
арзонлиги, 
унинг 
фойдаланувчилари 
кўламининг 
кенгайишини 
таъминламайди. Охирги йилларда молиялаштиришнинг янги кўринишлари
ва технологиялашган хизматларга бўлган талабнинг ошиши – банк соҳасида 
телекоммуникацияларнинг кескин ўсишига туртки бўлди. Смартфон ва 
гаджетларнинг ривожланиши ва интернетнинг глобал миқёсда кенгайиши 
билан ахборот-коммуникация технологиялари ривожланишининг муҳим 
воситалари сифатида тобора кўпроқ эътироф этилиб, глобал интеграцияга 

---

“Халқаро молия ва ҳисоб” илмий журнали. №2, апрель, 2021 йил. ISSN: 2181-1016 
6 
ҳисса қўшмоқда ва кўплаб соҳалар каби банк тизими самарадорлигини 
оширишга хизмат қилмоқда. 
Айниқса, смартфонлар бизнинг кундалик ҳаётимизда ишлатиладиган 
муҳим гаджетларга айланди. Турли хил иловалар ёрдамида улар нафақат 
алоқа учун, балки, турли хил мақсадларда, масалан, ижтимоий тармоқларга 
кириш, интернетдан фойдаланиш, видео томоша қилиш, навигация, 
қадамларни ҳисоблаш, банк операцияларини бажари ва бошқалар [15; 185-
192-б.]. 
Умуман олганда, мобил технологиялар глобал банк ва тўловлар 
тизимида инқилобни бошлаб берди. Бу банкларга ривожланган 
мамлакатларда мижозлар учун қўшимча қулайликлар яратиш ва 
ривожланаётган бозорларда кўп сонли аҳоли учун янги имкониятларни 
тақдим этмоқда [17]. 
Бугунги кунда мамлакатимизда 32 та тижорат банклари фаолият 
кўрсатмоқда. Ҳар бир банк ўзининг мобил иловаларини ишлаб чиққан бўлиб, 
ушбу мобил иловалар орқали масофадан 24/7 вақт режимида банк 
хизматлари кўрсатилиб келинмоқда. Замонавий ахборот технологиялари 
дастурлари ёрдамида ишлаб чиқилган мазкур банк мобил иловаларни 
фойдаланувчилар учун “Virtual banking” деб, таъкидлаш мумкин. 
Таҳлилларга кўра, республикада фаолият кўрсатаётган тижорат 
банклари сони ўтган йилда 2 тага кўпайиб, уларнинг сони 32 тага етди. 
Шунингдек, мазкур тижорат банклари филиаллари сони 2021 йилнинг 1 
январ ҳолатига 861 тани ташкил этиб, бу кўрсаткич ўтган йилнинг мос 
даврига нисбатан 11 тага ёки қарийб 1,3 фоизга ошган. Банк хизматлари 
марказлари (хизмат офислари ва минибанклар) сони эса 2021 йилнинг 1 
январ ҳолатига 1222 тани ташкил этиб, бу кўрсаткич ўтган йилнинг мос 
даврига нисбатан 172 тага ёки 14,1 фоизга ошган. 24/7 шаҳобчалар сони 2021 
йилнинг 1 январ ҳолатига 1452 тани ташкил этган бўлса, мазкур кўрсаткич 
ўтган йилнинг мос даврига нисбатан 550 тага ёки 37,9 фоизга кўпайган (1-
расм).