Mobile banking – замонавий банк хизматини янада ривожлантириш йўллари

“Халқаро молия ва ҳисоб” илмий журнали. №2, апрель, 2021 йил. ISSN: 2181-1016 
5 
ҳисобварақлар ўртасида маблағ ўтказиш ва турли тўловларни тўғридан-тўғри 
амалга ошириш имкониятлари яратилди [10; 44-45-б.]. 
Шу билан мобил банклар бизнес доирасига ва кунлик операцияларнинг 
амалга оширилишига инқилобий таъсир кўрсатди [11; 3-б.]. 
Аммо, ривожланаётган мамлакатларда мобил банк хизмати ҳали ҳам 
чекланган. Мобил банкни қабул қилиш ва улардан фойдаланишга бевосита 
таъсир кўрсатадиган омиллар маданий фарқлар, қулайлик ва саводхонликни 
ўз ичига олади [12; 75-б.]. 
Бинобарин, ўз-ўзидан маълумки, ривожланаётган мамлакатларнинг 
аксариятида шу вақтгача анъанавий банклар фаолият юритиб келган, мобил 
банк (вертуал ёки онлайн) хизматлари ҳали банк ходимлари ва унинг 
мижозлари ҳамда аҳоли учун янгиликдир, шундай экан юқорида 
таъкидланган фарқларнинг бўлиши ёки ривожланган давлатларга нисбатан 
ривожланаётган давлатларда мобил банкларнинг ривожланиш суръати 
пастроқ бўлиши табиий ҳолдир.
Тадқиқотларга кўра, мобил банк хизматларининг мижозлари билан 
боғлиқ яна бир муҳим омил – мобил банкдан фойдаланишда мижозларнинг 
хулқ-атвори омили бўлиб ҳисобланади. Яъни, фойдаланувчилар яхши хулқ-
атворли ҳамда мобил банк фаолиятига нисбатан юқори (яхши) ниятларга эга 
бўлиши керак [13; 549-б.]. 
Мобил банк кўпинча чакана банклар учун нисбатан содда таклиф 
ҳисобланади. Мавжуд интернет-платформаларни мобил қурилмаларга 
мослаштириш орқали янги канални нисбатан арзон нархларда, аммо, хавф 
даражаси юқорилик билан амалга ошириш мумкин. Бу албатта, 
фойдаланувчилар учун ҳам унчалик катта бўлмаган қўшимча харажатлар 
эвазига асосий мобил банк хизматларидан фойдаланиш имконини беради [14; 
3-б.]. 
Тадқиқот методологияси 
Мазкур тадқиқотда статистик жадвал ва графиклар, аналитик 
таққослаш, мантиқий ва таққослама таҳлил, гуруҳлаш усуллари ҳамда 
мавзуга оид хорижий ва маҳаллий олимларнинг тадқиқот ишларидан кенг 
фойдаланилган.