|
НАЗОРАТ САВОЛЛАРИ
Ҳиндистон Олий таълим тизимида Ижтимоий фанлар
Буюк ҳинд олимларининг Ижтимой гуманитар фанларни ўқитишга қўшган хиссаси
Ҳиндистон Олий таълим тизимида ижтимоий ва гуманитар фанларни ўқитишдаги муаммолар
Ҳиндистонда Ижтимоий тадқиқотлар
Таълим соҳасидаги ислоҳотларни молиявий қўллаб-қувватлаш
13-мавзу. Халқаро тажриба: Сингапур Олий таълим тизимида ижтимоий гуманитар фанларни ўқитиш масалалари
Режа
Сингапурнинг “Осиё ёлбарси” мақомига эришишида таълимнинг тутган ўрни. Сингапур таълим тизимида ижтимоий гуманитар фанларни ўқитишнинг назарий ва амалий жиҳатлари.
Сингапур Бош вазири Ли Куан Юнинг мамлакат тараққиётига қўшган ҳиссаси. Замонавий илмий тенденция ва тажрибалар ижтимоий ривожланиш ҳамоҳанглигида.
Сингапур таълим тизимида ижтимоий гуманитар фанларни ўқитишдаги кенг қўлланилувчи амалиёт, методология, ютуқ ва камчиликлар.
Сингапурнинг “Осиё ёлбарси” мақомига эришишида таълимнинг тутган ўрни. Сингапур таълим тизимида ижтимоий гуманитар фанларни ўқитишнинг назарий ва амалий жиҳатлари
Сингапурда олий таълимни солиқ тўловчиларнинг маблағлари ҳисобидан фаолият юритувчи Таълим вазирлиги (МЕ) бошқариб, давлат таълим муассасаларининг ривожланиши ва бошқарувини назорат қилади, шунингдек хусусий таълим муассаларига нисбатан маслаҳат ва назорат ролини ўйнайди. Таълимга сарфланадиган харажатлар одатда йиллик миллий бюджетнинг тахминан 20 фоизини ташкил етиб, бу маблағлар давлат субсидиялари, Сингапур фуқаролари учун ҳукумат кўмаги ва Edusave дастури орқали молиялаштирилади. Давлатда таълимнинг аҳамиятини 2000 йилда "Мажбурий таълим тўғрисида"ги қонундан ҳам билса бўлади, унда белгиланишича, бошланғич мактаб ёшидаги (ногиронлардан ташқари) болалар учун мажбурий таълим кафолатланган ва ота-оналар фарзандларини мактабга жўнатмасликлари ва уларнинг доимий қатнашишини таъминлаш учун шароит яратмагани жиноий жавобгарликка тортишга сабаб бўлади. Уй шароитида ёки кундузги диний муассасаларда ўқитишда имтиёзларга йўл қўйилади, аммо ота-оналар Таълим вазирлигига бу тўғрисида ариза беришлари ва минимал кўрсаткичга жавоб беришлари керак.
Сингапурдаги таълим тизими ОЕCД томонидан доимий равишда дунёдаги енг юқори даражалардан бири ҳисобланади. Бу Сингапурда амалга ошириладиган ўқитиш услубидан келиб чиқади, деб ишонилади. Ўқитувчилар ўзларининг ҳар бир дарсини давом еттиришдан олдин ўқув дастурини пухта бажаришини таъминлашга эътибор беришади. Бу билан Сингапурдаги ўқитувчилар анча тор, аммо чуқурроқ таълим турларини ўргатишади. Сингапурда ўқитишнинг асосий тили инглиз тили бўлиб, у 1987 йилда расмий равишда маҳаллий таълим тизимида биринчи тил деб еълон қилинган. Малай, мандарин ва тамил тиллари ҳам расмий тиллар бўлишига қарамай, инглиз тили деярли барча мавзулар учун ўқув тили бўлиб, бошланғич босқичида инглиз тилидан фойдаланиш учун шартлар мавжуд.
Сингапурнинг таълим тизими "дунёда етакчи" деб таърифланган ва 2010 йилда Буюк Британиянинг консерватори собиқ таълим котиби Майкл Гов томонидан мақтовга сазовор бўлганлар қаторига кирган. Таълим тизимлари бўйича бутун дунё бўйлаб нуфузли тадқиқот бўлган ПИСA маълумотларига кўра, Сингапур халқаро таълим бўйича энг юқори кўрсаткичга эга ва глобал рейтингларда юқори ўринларни егаллайди. 2020 йил январ ойида Сингапур талабалари бутун дунё бўйлаб ИБ имтиҳонларида энг яхши ютуқларнинг ярмини ташкил этишди.
Иккинчи Жаҳон уруши пайтида Сингапурдаги кўплаб талабалар университетларни тарк етишди, бу урушдан кейин талабаларнинг катта миқдордаги қолоқлигини келтириб чиқарди. 1947 йилда Сингапур мустамлакасида таълим сиёсатининг ўн йиллик дастури ишлаб чиқилди. Бу ўз-ўзини бошқариш учун тайёрланадиган универсал таълим тизимини яратишни талаб қилди. 1950-1960 йилларда, Сингапур ўз иқтисодиётини ривожлантира бошлаганда, Сингапур саноатни ривожлантириш дастури учун малакали ишчи кучи билан таъминлаш ҳамда ишсизликни камайтириш учун "омон қолишга асосланган таълим" тизимини мослаштирди. Иқтисодий зарурат бўлишдан ташқари, таълим янги миллатни бирлаштиришга ёрдам берди. Мактабларда икки тилли сиёсат 1960 йилда расман жорий етилиб, инглиз тили ҳам миллий интеграция, ҳам универсал мақсадлар учун расмий тилга айлантирилди.
1980-йилларда Сингапур иқтисодиёти ривожлана бошлади ва таълим тизимида асосий эътибор сондан сифатга ўгирилди. 1997 йилда Сингапур таълим тизими қобилиятлар йўналтирилган тизимга айлана бошлади, шундан сўнг Бош вазир Гоҳ Чок Тонг ўзининг "Тафаккур мактаблари, таълим оладиган миллатлар" ғоясини баён қилди. Ушбу сиёсат асосида миллий таълим, ижодий фикрлаш, ҳамкорликда ўрганиш ва AКТ саводхонлигига кўпроқ эътибор берилди. Таълим муассасалари хилма-хил бўлиб, ўзларининг ўқув дастурларини танлашда ва ўзига хос жиҳатларини ишлаб чиқишда катта ваколатларга эга бўлишди.
Меритократия
Меритократия - бу Сингапурдаги асосий ғояси етакчи лавозимларга порлоқ ёш талабаларни аниқлаш ва тарбиялашга қаратилган таълим тизимидаги асосий принципдир. Тизим талабаларни баҳолашда ва уларни махсус дастурлар ва университетларга ўқишга киришида уларнинг академик кўрсаткичларга катта аҳамият беради, аммо бу жамиятдаги элита насли ҳақида ташвиш туғдирди. Илмий баҳолар, ижтимоий келиб чиқишидан қатъи назар, талабалар қобилияти ва ҳаракатининг объектив кўрсаткичлари сифатида қаралади. Яхши академик маълумотларга эга бўлиш талабаларнинг меҳнат бозоридаги мартаба истиқболлари ва уларнинг келажакдаги иқтисодий ҳолати учун энг муҳим омил сифатида қаралади.
Сингапур Ижтимоий Фанлар Университетида (СУСС) шунчаки фактлар ва рақамлар ўргатилмайди, балки талабаларни йўналтирилган ва умрбод ўқишига имкон беради, битирувдан ташқари ўз билимини давом еттириш имкониятини беради.СУСС ўзининг педагогик ёндошуви билан ноёбдир. Электрон таълим ва електрон инфратузилма соҳасидаги тажрибадан фойдаланган ҳолда, ўқитиш методлари талабаларга ўз-ўзини ўқитиш "одати" учун зарур бўлган кўникмалар ва билимларни рағбатлантиради ва ривожлантиришга имкон беради. Бунга "ПAР" нинг ноёб педагогикаси орқали эришилади.
Тайёргарлик
Сингапур Ижтимоий Фанлар Университетида талабалар дарсга келишдан олдин курс материалларини ўрганиши керак бўлади, уларга ўқув қўлланмалари, видео маърузалар ва онлайн ўқув материаллари тақдим этилади ва талабалар асосларни тушунишини намойиш етиш учун курсдан олдинги билимларни ўзлаштиришлари керак. Бу шуни англатадики, дарслар мавзуни тўлиқ тушунишни мустаҳкамлаш учун дебат ва мунозараларга бағишланади.
Фаолият
Юзма-юз дарс машғулотлари талабаларнинг ўқув жараёнида фаол иштирок етишларини таъминлаб, семинар шаклида ўтказилади. Синфдаги машғулотлар амалий машғулотлар, мунозаралар, баҳслар ва тақдимотларни ўз ичига олади. Ушбу семинарлар билим ва назарияни реал дастурлар билан боғлайди, муҳим ижодий, аналитик ва муаммоларни ҳал қилиш қобилиятларини ривожлантириш имкониятини беради. Электрон портфеллар ва онлайн гуруҳ мунозараларидан фойдаланган ҳолда курслар талабаларни ўрганган нарсалари ҳақида мулоҳаза юритишга ундайди. Бу уларга бошқалар билан ҳамкорликда ўрганиш, биргаликда маълумот яратиш ва ўз-ўзини бошқариш, умрбод ўрганишга имкон берадиган шакллантирувчи одатларни эгаллаш учун платформа беради.
Do'stlaringiz bilan baham: |
