Мирзо Улу/бек номидаги Ўзбекистон миллий университети

Очиқ ғоваклик -бу бир бири билан боғланган ғовакларнинг суюқлик оқиб ўта оладиган ҳажмини намунанинг умумий ҳажмига бўлган нисбатига айтамиз.
Динамик ғоваклик (ёки актив ғоваклик) бу ғовакликнинг суюқлик оқиб ўтаоладиган хажмини намунанинг умумий хажмига бўлган нисбатига айтамиз:
V_c
V_a қ
V
Тадқиқотлар шуни кўрсатадики, сув очиқ ғовакликнинг ҳамма ҳажм юзаси бўйлаб харакат қилмайди. Очиқ ғовакларнинг бир қисми юпқа сув пардаси билан эгалланган бўлади. Бу сувлар ғовакларда капиляр ва молекуляр кучлар таъсири остида ушланиб туриб, улар сув харакатида қатнашмайдилар.
Хозирча динамик ғовакликнинг аниқлаш услуби ҳали ишлаб чиқилмаган.
Тоғ жинсларининг сувлик ҳусусиятлари

Тоғ жинсларининг сувлик ҳусусиятларига қуйидагилар киради:

-намлик сиғими (влагоемкость)
-сув бериш ҳусусияти (водоотдача)
-сув ўтказувчанлик (водопроницаемость)
-капилярлик
Намлик сиғими
Тоғ жинслари литологик тузилиши, цементлашганлик даражаси ва структурасига боғлиқ ҳолда ўзига сув олиш ва ўзида қандайдир сув миқдорини сақлаб туриш қобилиятига эга бўлади ва бу сув эркин оқиши мумкин. Жинсларнинг бу ҳусусиятига намлик сиғими деймиз.
Жинсдаги мавжуд бўлган сувларнинг турига қараб қуйидаги намлик сиғимлари ажратилади:
-гигроскопик намлик сиғими ёки намлик-W _r ;
-максимал молекуляр намлик сиғими-W_m :
-капиляр намлик сиғими-W_k :
-тўлиқ намлик сиғими-W_т
Гигроскопик н.с. деб жинснинг доначаларини ҳаводан буғсимон намликни тортиб олиш ҳусусиятига айтамиз.
Икки турдаги гигроскопикликни ажратишади- тўлиқ бўлмаган ва максимал.
Тўлиқ бўлмаган гиграскопиклик деб жинс ўзининг нисбий намлик ҳолатида туриб ҳаводан ютиб оладиган сувларнинг миқдорига айтамиз.
Максимал гигроскопиклик деб жинсни сув парлари билан тўйинтирганимизда уни ютаоладиган параларини максимал миқдорига айтамиз.