Mirsaid Aripov, Nurillo Otaxanov

Xodisa 9-jadval

Xodisa	Sodir bo`ladi
OnClick	Sichqoncha tugmasi chertilganda
OnDblClick	Sicjqoncha tugmasi ikki marta chertilganda
OnMouseDown	Sichqoncha tugmasi bosib turilganda
OnMouseUp	Sichqoncha tugmasi qo`yib yuborilganda
OnMouseMove	Sichqoncha surilganda
OnKeyPress	Klaviatura tugmasi bosib turilganda
OnKeyUp	Klaviatura tugmasi qo`yib yuborilganda

Foydalanuvchining biror xatti-xarakatiga (xodisaning ro`y berishi) dastur biror vazifani bajarib javob berishi uchun, dasturchi unga mos qayta ishlash protsedurasini (buyruqlar ketma-ketligini) yozishi lozim. Xodisalarni qayta ishlash protsedurasining asosiy qismi komponenta zimmasiga yuklangan. Shu sababli, dasturning xodisaga javob reaksiyasini standart bo`lmagan yoki aniqlanmagan hollar uchun tashkil qilish kerak. Masalan, masala sharti bo`yicha Edit maydoniga kiritiladigan belgilar uchun cheklovlar bo`lmasa, OnKeyPress xodisasini qayta ishlash protsedurasi shart emas, chunki bu vazifa standart ravishda bajariladi.

Eng ko`p sodir bo`ladigan xodisalardan biri – bu OnClick bo`lib, u Button tugmasining chertilishiga dastur javob reaktsiyasini belgilaydi.

Xodisalarni qayta ishlash protsedurasini yaratish uchun dastlab formadagi Button tugmalaridan birini ikki marta chertamiz. Natijada kodlarni tahrirlash oynasi ochiladi (9-rasm). Bu oynaga xodisalarni qayta ishlash protsedurasining shabloni avtomatik tarzda qo`shiladi.

Delphi xodisalarni qayta ishlash protsedurasiga ikki qismdan iborat nom beradi. Nomning birinchi qismi joriy formani, ikkinchi qismi esa xodisani belgilash uchun xizmat qiladi. Eng sodda xolda formaning nomi — Form1, buyruqli tugma — Button1, xodisa esa – Button1Click.

Kodlarni tahrirlash oynasida begin va end so`zlari orasida xodisalarni qayta ishlash protsedurasi buyruqlarini yozish mumkin.