"mineral o’G’itlar texnologiyasi"

400 - 500⁰S haroratgacha selitrani tez qizdirsak, parchalanish jarayoni portlash bilan boradi:


NH₄NO₃ ® N₂ +2H₂O +0,5O₂ +118 kJ

Ammoniyli selitra ishlab chiqarish texnologiyasi quyidagi jarayonlarni o’z ichiga oladi:

• 
  58 – 60 % li nitrat kislotasini gazsimon ammiak bilan neytrallash.
  
• 
  Selitra eritmasini yuqori konsentrlangan suyuqlanma hosil bo’lguncha bug’latish.
  
• 
  Suyuqlanmani donadorlash.
  
• 
  Selitra donalarni sovitish.
  
• 
  Donalar sirt faol moddalar (SFM) bilan ishlov berish.
  
• 
  Sovituvchi havo va sharbat bug’ini tozalash.
  

Tayyor mahsulotni qadoqlash va saqlash.
Quyida (2 - rasm) unumdorligi 1360 t/kun bo’lgan yuqori tonnajli AS–72M agregatining texnologik taosviri keltirilgan.
Ammoniyli selitra ishlab chiqarish uchun zarur bo’lgan ammiak ombordan 1,4 MPa bosim ostida so’rib olinib, bug’latgichlarda gaz holatiga o’tkaziladi. Gaz holatidagi ammiak isitgich (1) ga beriladi, u erda 120 – 160⁰S gacha isitiladi. Isitilgan ammiak ikkita parallel holatda joylashgan NIF qurilmasi (3) ni pastki qismiga beriladi.
Bir vaqtning o’zida ammoniyli selitra ishlab chiqarish uchun zarur bo’lgan 58 – 60 % li nitrat kislotasi isitgich (2) da 80–90⁰S haroratgacha isitilib, NIF (neytralizasiya issiqligi dan foydalanish) qurilmasiga beriladi. NIF qurilmasida gaz holidagi ammiak, nitrat kislotasi bilan neytrallanishi natijasida (bu erda harorat 155-170⁰S oralig’ida bo’ladi) ammoniyli selitra eritmasi hosil bo’ladi:
NH_3(g)+HNO_3(c)=NH₄NO₃+145 kJ.