Geliotexnik talablarni amaliy loyihalashda qo’llanishi

Geliotexnik talablarni amaliy loyihalashda qo’llanishi
Birinchi navbatda isitish davri gradussutka quyidagi formula yordamida
aniqlanadi,
Dd=(tH-tiss.davri) iss. bu erda tH- ichki xavoning xarorati formuladan qabul qilinadi, 0S; tiss.davri-isitish davridagi o‘rtacha sutkalik harorat, bunda o‘rtacha harorat
100S past bo‘lgan davr QMQ 2.01.01-94* dan qabul qilinadi; iss.davr-o‘rtacha sutkalik xarorat 100S dan ortiq bo‘lmagan davrdagi issitish davri, sutka.
Xisoblash:Turar joy binolari uchun ichki xavo xarorati sifatida
tH=180-200S qabul qilamiz. Isitish davri uchun o‘rtacha sutkalik xarorat Samarqand uchun QMQ Demak : Dd=(18-3.98) ,0S. SutkaIssitish davri gradust sutkaga asosan to‘siq konstruksiya, tashqi devor uchun
keltirilgan issiqlik uzatish qarshiligining 2.1 va 2.2 jadvaldan aniqlaymiz.
Bu erda issiqlik ximoyasining ikkinchi darajasi uchun R0P 1.8 m2,0S/Vt va
issiqlik ximoyasini uchinchi darajasi uchun R0P  2,6m2,0S/Vt ekan QMQ 2.
01.0.4-97* da keltirilgan. R≥ R0P shartni bajarilishini keyingi bobda tekshirib ko‘ramiz: Demak turar –joy binolarini energiya samaradorligini oshirish uchun
ularni tashqi to‘siq konstruksiyasini ya’ni tashqi devorlarini issiqlik
ximoyasini oshirish lozim. Bundan tashqari “Passiv geliosestemali” bino tashqi devorini xam issiqlik ximoyasini qo‘shimcha tarzda oshirib, bunday konstruktiv echimni issiqlik – fizik jixatdan asoslash lozim.Bunday xolatda tashqi to‘siq konstruksiyani namlik va issiqlik va fizik xolati me’yoriy talablarga javob berar ekan. Bunday konstruktiv echimlarning sxemalari quydagi sxemalarda
keltirilgan. Issiqlik himoyasi g‘isht devorning ichki va tashqi sirtidan
oshirilgan sxemalar. 1-sement–qumli suvoq; 2-issiqlik izolyasiyasilovchi
qatlam; 3-g‘isht devor. Tashqi devorlarni issiqlik ximoyasini oshiruvchi ko‘p qavatli konstruktiv yechim xam amaliyotida qo‘llanilib kelinmoqda. Bunday konstruktiv echim asosan uch qatlamdan iborat. - Issiqlik izolyasiyalovchi qatlamli bu qatlam issiqlik o‘tkazuvchanligi juda kichik bo‘lgan mineral plitadan yoki penopolistiroldan iborat bo‘ladi; Maxsus kliy bilan yopishtirilgan ishqorga chidamli setkali qatlam; Himoya pardoz suvoq qatlami. Bu qatlam sifatida “klinkerli” pitka yoki tabiiy tom ishlatilishi mumkin. Issiqlik ximoyasi oshirilgan ko‘p qatlami devorning konstruktiv yechimi. Hozirgi davrda binoning fasad qismida havo almashtiruvchi bo‘shliq qoldirilib turli plitalar bilan jixozlangan konstruktiv yechim amaliyotda keng qo‘llanilmoqda Bu konstruktiv echim quyidagi qatlamlardan iborat. Tashqi devorning tashqi sirtiga metaldan iborat karkas biriktirilib unga plita yoki listlardan iborat ekran bilan jixozlanadi. Ekran bilan tashqi devor sirti oralig‘idagi masofa shunday qabul qilinishi lozimki, ular oralig‘iga issiqlik izolyasiyalovchi plita va plitadan keyin 40mm dan 100mm gacha bo‘shliq qoldirilishi talab etiladi Devorning tashqi sirtidan o‘rnatilgan issiqlik izolyasiyalovchi qatlam qalinligi issiqlik fizik hisoblar natijasida anig‘lanadi. Devorlarni issiqik fizik jixatdan takomillashtirib. Jumladan bunday
konstruksiyalarning qatlamlaridan kondensat namlik deyarlik xosil bo‘lmaydi.
Bu konstruktiv echim binolarning tashqi to‘siq konstruksiyalarini issiqlik
ximoyasini samaradorligini oshiradi. Buni tasdig‘ini Samarqand Davlat arxitektura –qurilish instituti “Bino inshootlarni loyixalash va servis” kafedrasining laborotoriyasida bir gurux magistrlar tomonidan tashqi devor namunalarida issiqlik –fizik jixatdan o‘tkazilgan nazariy va amaliy tajribalar natijasidan qo‘rish mumkin
Yuqorida keltirilgan devorlarning konstruktev echimlarining ijobiy tomonlari bilan birgalikda salbiy tomonlari xam mavjud. Bular quyidagilardan iborat.
1.Bunday konstruktiv echimlarni amalga oshirish uchun juda ko‘p mexnatishchi kuch sarf bo‘ladi;
2.Bunday konstruktiv echimning tannarxi juda baland, 1m2 ti 40-50
dollorga teng.
3.Bu konstruktiv echimda ishlatiladigan materiallarning aksariyati xorijdan
olib kelinadi