"mineral o’G’itlar texnologiyasi"

NIF qurilmasida hosil bo’lgan ammoniyli selitra eritmasi (konsentrasiyasi 89 - 90%) parallel joylashtirilgan doneytralizatorlarga beriladi.




Rasm.2. YUqori tonnajli AS–72 M agregatining texnologik sxemasi

1 - ammiak isitkichi 2 - nitrat kislota isitgichi; Z - NIF qurilmasi; 4,5 - doneytralizatorlar; 6 - kombinirlangan bug’latish qurilmasi; 7 - bug’-havo aralashmasi sovutgichi; 8, 18 - skrubberlar; 9 - gidrozatvor-doneytralizator; 10 - suyuqlanma filtri; 11 - suyuqlanma baki; 12 - nasos; 13 - markazdan qochma nasos; 14 - Ammoniyli selitra eritmasi uchun bak; 15 – bosim (napor) baki; 16 - akkustik granulyator; 17 - donadorlash minerasi; 19, 22 - ventilyatorlar; 20 - lentali transporter; 21 - qaynash qatlamli sovitkich; 23, 24 - havo isitkichi; 25 - havo haydagich.

Doneytralizatorlarda ammoniyli selitra eritmasi muhiti rN=6 gacha neytrallanadi. Doneytralizatorni yuqori qismidan gaz holidagi ammiak beriladi, pastki qismidan esa gigraskopiklikni kamaytirish maqsadida magniy nitratni 30 – 40% li eritmasi beriladi.

Gaz holidagi ammiakni berilishiga asosiy sabab shundaki, jarayon paytidagi yo’qotilayotgan ammiak miqdorini boyitish, hamda eritma tarkibidagi erkin kislota bilan ta’sirlashib ammoniyli selitrasini hosil qilishdir. Hosil bo’lgan ammoniyli selitra eritmasi kombinirlangan bug’latish qurilmasi (6) ga beriladi. Bu erdan ammoniyli selitra eritmasi (99,7–99,8%) 175⁰S haroratda gidrozatvor–doneyt-ralizator (9) va filtr (10) orqali yig’gich bak (11) ga beriladi. Bug’latish qurilmasining yuqorigi qismida bug’-gaz aralashmalarini yuvib tozalovchi skrubber (7) joylashgan. Bu erda havo bilan chiqib ketayotgan eritma tomchilari tozalanadi.
Yig’gich bak (11) dan nasos (12) orqali ammoniyli selitra eritmasi donadorlash minorasining yuqori qismida joylashgan bosim baki (15) ga beriladi (minorani korpusi 2 mm li po’lat 08X17T). Ammoniyli selitra eritmasi donadorlash minorasi (17) ning yuqorigi qismida joylashgan uchta akustik granulyator (16) orqali minora kesim yuzasi bo’ylab sochib beriladi (minorada jami 6 ta akkustik granulyator bo’lib, shundan 3 tasi yordamchi granulyator hisoblanadi). Minorani pastki qismidan mavhum qaynash qatlami (21) dan havo oqimi beriladi. Selitra suyuqlanmasi havo bilan to’qnashuvi natijasida selitra donador holatda qota boshlaydi. U 50 - 55 m balandlikdan tushadi. Berilayotgan havoni hajmi yozda 500 ming m³/soat, qishda esa 300–400 ming m³/soatni tashkil etadi. Minorani pastki qismidan donador selitra lentali transportyor (20) ga tushadi va uchta seksiyali mavhum qaynash qatlamli apparat (21) ga beriladi, donalarning harorati yozda 40 - 50⁰S, qishda esa 20 - 30⁰S gacha sovitiladi.
Minoraning yuqori qismidan chiqayotgan havo skrubber (18) ga beriladi. U erda ammoniyli selitra changlardan 20% ammiakli selitra eritmasi bilan yuvilib, (19) ventilyator orqali atmosferaga chiqarib yuboriladi. Tayyor mahsulot lentali transportyor yordamida omborga beriladi. U erdan isteomolchilarga jo’natiladi.