Микрои=тисодий статистиканинг объекти, услуби ва вазифалари

12. 2. Tashish ishi asosiy ko‘rsatkichlari tahlili


Lokomotivlardan foydalanish tahlili. Xarakatlanuvchi tarkiblar hisobot davrida bajargan ishlar dinamikasi 5- jadvalda keltirilgan.

5-jadval

Hisobot davridagi xarakatlanuvchi tarkiblar ish ko‘rsatkchilari, ma’lumotlar shartli

Ko‘rsatkichlar	Belgi	O‘sish sur’ati,%	Ko‘shimcha o‘sish sur’ati,%
1. Netto t-km		102,23	2,23
2.Brutto t-km		102,15	2,15
3. Poezdlar bosib o‘tgan masofa		101,94	1,94
6. Lokomotivlar bosib o‘tgan chizikli masofa		100,56	0,56
7. Lokomotivlar bosib o‘tgan umumiy masofa		102,4	2,4
8. Vagonlar bosib o‘tgan umumiy masofa		103,5	3,5
9.Yuklangan vagonlar bosib o‘tilgan umumiy masofa		103	3
10.Lokomotivlarning foydalanish parki	M	101,15	1,15
11. Vagonlarning foydalanish parki	n	103,4	3,4
12. Temir yo‘l bajargan umumiy ishi	U	105	5

Keltirilgan 5-jadvaldagi ma’lumotlaridan ko‘rinib turibdiki, xamma ko‘rsatkichlarning nisbiy o‘zgarishi bir xil bo‘lmagan, buning asosiy sababi xarakatlanuvchi tarkiblarning foydalanish sifat darajasi. Agar foydalanish darajasining sifati yaxshilasa, tashish xajmini bajarish uchun lokomotivlar va vagonlar xarajatlari kamayadi. Shunday qilib, lokomotivlar va vagonlar bekor turgan vaqt xarajatlarini taqqoslaganimizda xarakatlanuvchi tarkiblar ishini tavsiflash mumkin.

Ushbu taxlilni bajarish uchun quyidagilarni aniqlashimiz zarur:
1. Xajm va sifat ko‘rsatkichlar o‘rtasidagi o‘zaro bog‘lanishni;
2. O‘zaro bog‘langan ko‘rsatkichlarning o‘sish va qo‘shimcha o‘sish sur’atlarning aloqadorligini.
Yuk xarakatidagi foydalanish parki lokomotivlarning xajm va sifat ko‘rsatkichlari o‘rtasidagi o‘zaro bog‘lanish 8 rasmda keltirilgan.

8- chizma. Lokomotivlarning xajm va sifat ko‘rsatkichlari aloqadorligi

Lokomotivlar foydalanish ko‘rsatkichlar tizimi va ular o‘rtasidagi bog‘lanish 8 chizmada keltirilgan.

Lokomotivlarni ishlatilish ko‘rsatkichlari:
- lokomotivning o‘rtacha kunlik unumdorligi sintetik ko‘rsatkichi;
- poezd-bruttoning shartli og‘irligi, poezd-bruttoning haqiqiy og‘irligi, poezd-nettoning og‘irligi, poezd-taraning og‘irligi;
- lokomotivning o‘rtacha kunlik bosib o‘tilgan masofasi, lokomotivning uchastkadagi o‘rtacha tezligi, o‘rtacha texnik tezligi, vaqt xarajatlari.
1. Lokomotivning o‘rtacha kunlik unumdorligi ko‘rsatkichi (F_lok) quyidagicha hisoblanadi:


yoki ,

Bunda: M_e- lokomotivlar soni;

t_otch – hisobot davri;
- muyayan masofada tashilgan yuklar hajmi;
S_lok- muyayan masofaning mutlaq miqdori;
β_lokq1-a_lok – chiziqli masofada poezd bosib o‘tgan masofaning ulushi,%;
Q_br – tashilgan yukning brutto og‘irligi




F_lok


Q^l_br S_lok

a_lok V_u


Q_br t_u

Q_n Q_t

q_rb n q_t t_rn t_sm t_ob
9-chizma. Lokomotivlardan foydalanish ko‘rsatkichlari tizimi

Poezdning shartli -brutto og‘irligi

yeki , tonna

Bunda: P^ql_br- tashilgan yuklarning tarif brutto hajmi;

– poezdlar bosib o‘tgan masofa.
Poezdning haqiqiy brutto og‘irligi
yeki , tonna
Bu yerda: - poezddagi vagonlarning o‘rtacha turkumi: ;
P_br- vagon brutto og‘irligi.
Poezdning netto og‘irligi
, tonna

Bunda: (Pl)_n- tashilgan yuklarning netto hajmi;

– poezdlar bosib o‘tgan masofa.
Poezd taraning og‘irligi
, tonna
Lokomotivning o‘rtacha sutkaviy masofasi
, .
Vagonlarning brutto og‘irligi
,
Poezdning o‘rtacha turkumi:


, vag. yoki
Bu yerda: - poezd turkumida vagonlar o‘rtacha soni;
- poezd turkumida yukli vagonlar o‘rtacha soni;
-poezd turkumida yuksiz vagonlar o‘rtacha soni
Foydalanishdagi lokomotivlar parki:
, lok.
Chiziqli yo‘ldagi yordamchi yurgan yo‘l foizi,%:

Bu yerda: -chiziqli masofada poezd bosib o‘tgan masofasi;
- poezd bosib o‘tgan umumiy masofasi.
Lokomotivning texnik tezligi
,
Bu yerda: -chiziqli masofada poezd bosib o‘tgan masofasi;
- uchastkada xarakatidagi (peregonda) lokomotiv bosib o‘tgan umumiy vaqt xarajati.
Lokomotivning uchastka tezligi
,
Bu yerda: -chiziqli masofada poezd bosib o‘tgan masofasi;
- uchastkada xarakatidagi (oraliq bekatlarda bekor turish vaqti bilan birga) lokomotiv bosib o‘tgan umumiy vaqt xarajati.
Lokomotivning harakatdagi uchastka vaqti
, soat
Depo bekatida ruyxatga olingan lokomotiv bekor turgan vaqti:
, soat
Aylanish bekatda lokomotiv bekor turgan vaqti;
, soat
Lokomotiv brigadalarining smena almashtirish bekatdagi bekor turgan vaqti:
, soat
Uchastkalarda sarflangan vaqt -poezd lokomotivining jo‘nash paytida boshlang‘ich bekatdan boshlab, to uchastkaning oxirgi bekatiga yetib borgungacha ketgan vaqtdan tarkib topgan. Demak u, peregondagi harakat va oraliq bekatlarda turgan vaqtlarni , o‘z ichiga oladi, ya’ni
 mt_u^{lok q}  mt_dv^{lok +}  mt_st^lok
Statistika amaliyotida manevr ishlarida sarflangan vaqt xarajatlarining 1 soati 5 km bosib o‘tilgan masofaga tenglashtiriladi. Ishlovsiz (bekor) turishlardagi vaqt xarajatlarining 1 soati 1 km bosib o‘tilgan masofaga tenglashtiriladi.
Peregondagi lokomotivlarning vaqt xarajatlariga - ushbu lokomotivlarning peregonda xar xil turdagi poezd ish vaqtlari kiradi. Oraliq bekatlarda lokomotivlarning vaqt xarajatlariga ( ) ushbu lokomotivlarning oraliq bekatlarda bekor turgan yoki manevr ishlari olib borilgan vaqtlari kiradi.